ĩnh đó dường như coi nữ sinh giống như đồ bỏ đi, giống như là rác rưởi, là vật sở hữu… nói chung không phải là người đáng được tôn trọng như nhau và có được những cơ hội ngang nhau.

Tôi nhận lại hồ sơ của mình một cách suy sụp, buồn bã chen ra ngoài. Ông ta không muốn phí lời với tôi, tôi cũng không muốn phí lời với ông ta, việc làm vẫn cứ có, cuộc sống vẫn có những bước chuyển mới. Tuy rằng mỗi một đợt tuyển dụng đã làm cho cái tính cách ương ngạnh cáu bẳn của tôi bị tiêu diệt gần như là không còn dấu tích gì, nhưng sự tự tôn bướng bỉnh mà mẫn cảm của tôi thì vẫn còn giữ được một chút. Không phải là tôi chưa từng nghĩ rằng cần phải hoàn toàn vứt bỏ chúng đi, nhưng tôi không làm được. Dù có thấp kém đến đâu đi chăng nữa tôi cũng không làm được cái việc mặt dạn mày dày, cứ cho là bị dồn ép làm những việc xấu xa, tôi cũng sẽ chỉ bán nụ cười không bán thân.

Buổi chiều hôm đó, trong vòng hai giờ đồng hồ tôi đã nộp đi hai mươi bản sơ yếu lí lịch. Tôi không nhớ nổi rốt cuộc là mình đã nộp cho những đơn vị nào và vào những vị trí nào nữa. Tôi chỉ còn biết đờ đẫn làm những động tác giống nhau, chen vào, đến trước bàn, xếp hàng đợi, mỉm cười, nói một vài câu đơn giản, nộp hồ sơ, lại chen ra khỏi đám đông. Đi đi lại lại, gắng gượng, mệt mỏi, tuyệt vọng, đờ đẫn.

Đến tầm ba bốn giờ chiều, trong hội trường hầu như là không còn ai nữa, chỉ còn lại vài đơn vị cũng đã bắt đầu thu dọn. Khi một công ty dọn bàn và những tấm bảng lướt qua người tôi, tôi đã nhìn thấy rõ ràng một tập hồ sơ từ trên mặt bàn trượt rơi xuống đất, “bịch” một tiếng nặng nề.

Anh ta nhìn thấy, đồng nghiệp của anh ta cũng nhìn thấy, vậy mà, cả hai người đều làm như là chẳng có chuyện gì xảy ra, vẫn cứ tiếp tục thu dọn bàn ghế và biển quảng cáo. Sau khi chuyển những tấm bảng ra khỏi hội trường, hai người liền lên xe và đi mất. Đống hồ sơ ở trên mặt đất lặng lẽ nằm đó, như là những đứa trẻ bị bỏi rơi ở nơi thâm sơn cùng cốc, đã bị chết, không một ai nghe thấy tiếng chúng khóc nữa.

Tôi đi tới nhặt đống hồ sơ lên, đếm từng bản một, một, hai… tổng cộng là mười bốn bản. Mười bốn bản sơ yếu lí lịch đã bị mưu sát, mười bốn cơ hội đã bị ám sát, mười bốn công việc đã bị bóp chết từ trong nôi, mười bốn sinh viên mới tốt nghiệp bị bỏ rơi, bị coi thường, bị quên lãng, những trái tim còn non trẻ nhưng đã đầy lo nghĩ.

Tôi ôm mười bốn bản lí lịch đó vào lòng, đứng ở giữa hội trường. Lúc này tôi mới phát hiện ra bốn phía quanh tôi, dưới chân tôi, cũng có vô số những bản lí lịch lặng lẽ nằm đó. Những tờ giấy trắng, những tờ bìa in hoa nằm rải rác ở mọi nơi, mọi ngóc nghách trong hội trường. Giống như là lúc còn nhỏ nhìn thấy tiền âm phủ được rải khi có người chết, khi ấy gọi là tiền âm phủ, sau này tôi mới biết là tiền giấy cho người chết dùng, suốt dọc đường vừa rải vừa khóc. Một màu trắng xoá, một không khí tang thương.

Còn tôi giờ đây vừa nhặt từng tập từng tập giấy trắng, vừa lặng lẽ rơi lệ khóc cho họ, cho chính mình, và cho cả một thế hệ sinh viên chúng ta. Không một ai nhìn thấy những giọt nước mắt của tôi, khi mà nước mắt đã mang đầy mùi tanh của máu thì nó chỉ có thể chảy ngược vào trong tim, mà không thể trượt dài trên má được nữa.

Có người đến nói chuyện với tôi, anh ta nói là phóng viên của một tờ báo nào đó ở Vũ Hán, anh ta nhìn thấy tôi ngồi xổm trên sàn nhặt những bản lí lịch và cảm thấy rất hiếu kì, anh ta hỏi tôi đang làm gì.

Tôi nói là nhặt sơ yếu lí lịch.

Anh ta hỏi tôi nhặt sơ yếu lí lịch để làm gì, tôi nói, nhặt về để bán giấy vụn lấy tiền tiêu. Tìm không được việc làm nên chuẩn bị đi bán đồng nát.

Anh ta cười, sau đó muốn chụp ảnh tôi. Tôi ngăn anh ta lại, bảo anh ta rằng, anh nên chụp mặt sàn của cái hội trường này, anh không thấy ở đây rất giống một đám tang hay sao?

Ngày hôm sau, mẩu tin này đã lên trang văn hoá khoa học giáo dục của một tờ báo ở Vũ Hán. Tấm ảnh nhỏ bé trên báo là ảnh chụp những bản sơ yếu lí lịch nằm ở trên sàn hội trường, làm cho mọi người hết sức kinh ngạc. Nhất định là có độc giả đã từng đọc được mẩu tin đó vào đầu năm 2004, đó là tờ báo có lượng phá thành rất lớn ở Vũ Hán, bây giờ thì chắc là bạn đã biết, người nhặt sơ yếu lí lịch đó là tôi.

Chúng tôi chỉ là một lớp sinh viên được xã hội này sản xuất ra hàng loạt, không có liên quan gì đến nhân tài cả. Do vậy, tôn trọng và coi trọng đối với chúng tôi mà nói đều là những điều xa vời, là những suy nghĩ viển vông. Rồi có một ngày, những sinh viên hệ chính quy sẽ quen với việc sơ yếu lí lịch của mình bị vứt đi ngay khi vừa mới nộp. Rồi có một ngày, tất cả chúng tôi sẽ đều hiểu rằng chúng tôi chẳng là cái gì cả, chúng tôi vốn cho rằng mình là những nhân tài, nhưng thực ra bất cứ công ty nào thiếu chúng tôi thì cũng vẫn cứ hoạt động bình thường, vẫn cứ có lợi nhuận, vẫn cứ tổn thất, có liên quan gì đến chúng tôi đâu cơ chứ, mọi người đều vì kiếm bát cơm manh áo mà thôi. Có ai coi trọng những sinh viên chính quy chúng tôi đâu.

78. Đứt từng khúc ruột

Sau khi ăn Tết xong và trở lại trường, công việc của tôi vẫn chưa có nơi để dừng chân. Tinh thần tôi đã sắp suy sụp