i :

– Tôi là người Hà Nam, sâng buôn bán ở đất Sở, nay đem lòng về quê, qua đó rủi bị quân cướp đoạt hết, lại giết mất hai đứa đầy tớ của tôi. Ðêm khuya xin ngài làm ơn cho tá túc, và cho tôi xin đỡ một bộ áo quần cũ để che thân , ơn ấy ngàn ngày chẳng dám quên.

Chủ quán thấy Trần Bình tướng mạo khôi ngô , ăn nói thanh nhã, liền lấy áo quần cho mặc, và đem rượu thịt ra đãi.

Bình ngủ nán nhà hàng cơm một đêm . Sáng hôm sau dạy sớm thẳng đến Lạc Dương, rẽ sang Hàm Dương , nhanh đến nước Hán.

Ðến Hàm Dương, Trần Bình trước tiên vào yết kiến bạn cũ là Ngụy Vô Chi, tỏ ý bỏ Sở về Hán, và nhờ Vô Chi tiến cử .

Ngụy Vô Chi lưu Trần Bình tại nhà, rồi đem việc ấy tâu với Hán vương.

Hán vương hỏi :

– Có phải Trần Bình năm trước ta đã gặp ở Hồng Môn đó chăng ?

Ngụy Vô Chi nói :

– Tâu Ðại vương, chinh người đó.

Hán vương nói :

– Ta hoài vọng người đó đã lâu, ngay về đây còn gì quí hơn.

Bèn bảo Vô Chi đưa Trần Bình vào kiến.

Hán vương bước xuống nắm tay Trần Bình nói :

– Năm trước ta gặp Tiên sinh ở Hồng Môn, lòng háng thấp thỏm không quên nay lại được đồng triều, thực là ý trời định.

Trần Bình bái tạ, lòng vui khôn xiết. Hán vương phong Trần Bình làm chức Ðô úy, đêm ngày gần gủi bên cạnh không rời.

Chư tướng thấy vậy đàm luận :

– Một đứa trần truồng ở đâu trốn đến, chưa biết lòng trung hậu thế nào mà Chúa thượng đã cho làm đến chức Ðô úy, lỡ sanh biến thì thế nào ?

Tùng đàm luận ấy thấu đến tai Hán vương, nhưng Hán vương vẫn trọng đãi Trần Bình như thường.

Một hôm, Chu Bột nói voi Hán vương :

– Trần Bình không phải là kẻ trung hậu Tôi nghe trước kia, khi còn ở nhà, hắn thường ăn cắp tiền của chị dâu, nay làm Hộ quân, ăn tiền của Chủ tướng, xem đó đủ biết hắn là người phản phúc, xin Ðại vương chớ dùng.

Hán vương nghe nói, liến gọi Ngụy Vô Chi vào trách.

Ngụy Vô Chi nói :

– Tôi tiến cử Trần Bình là người có tài, còn nếu Ðại vương nói đến người có hạnh thì nay có nhiều hiền như Vĩ Sinh, Ðại vương muốn dùng chăng ?

Hán vương gọi Trần Bình đến nói :

– Tiên sinh trước kia thờ Ngụy, sau bỏ Ngụy về Sở, nay lại bỏ Sở về Hán. Người tín hạnh đâu làm thế ? Vả lại tiên sinh còn ăn tiền của chư tướng nữa, hành động ấy ta thực không bằng lòng.

Trần Bình nói :

– Muôn tâu Ðại vương, hạ thần không phải là vật vô dụng, chỉ tùy ở người biết dùng bay không biết dùng mà thôi. Vua Ngụy không biết dùng nên tôi phải về Sở, vua Sở cũng không biết dùng nên tôi bỏ Sở về Hán . Tôi hằng được nghe Ðại vương là người khéo dụng, bởi vậy không ngại đường xa, treo non vượt sông đến đây. Song chỉ vì tôi trốn Sở, đi qua sông bị bọn hải khấu cướp bóc mất sạch, nếu không ăn tiền của chư tướng thì lấy gì chi dụng ? Thiết tưởng, điều đó chỉ là tiết nhỏ, mà việc hết lòng giúp vua dựng nước mới là điều lớn. Nay Ðại vương quở tôi ăn tiền, tôi không chối, nhưng những mưu kế của tôi vạch ra, Ðại vương có dùng được chăng ? Nếu Ðại vương thấy tôi là bất tài xin cho tôi được phép đem thân trở về làng củ, thì tôi đội ơn Ðại vương không biết dường nào.

Hán vương nghe nói vội vàng xin lổi, lại hậu thưởng Trần Bình, sai cai quản các tướng. Và, cũng từ đấy không ai còn dám ganh tỵ nữa.

Hán vương đem quân vào thành Lạc Dương,truyền khắp trung sĩ mặc đồ trắng, kéo cờ trắng để tang cho vua Nghĩa Ðế. Suốt ba ngày, truyền hịch đi khắpthiên hạ.

Bài hịch như sau :

” Thiên hạ lập vua Nghĩa Ðê để trừ nhà Tần tàn bạo, đem lại hạnh phúc cho muôn dân. Nhà Tần đã trừ được, lại sanh ra một Hạng Vũ, tàn ác không kém vua Tần, khiến bá tánh chửa thoát khỏi cảnh tai ương. Tôi phát binh từ Quan Trung , thu quân ở Tam Hà, xin cùng vói chư hầu đánh Sỏ , hỏi cái tội giết vua Nghĩa Ðế ”

Hịch văn truyền đi khắp nơi chưa đầy một tháng, binh mã các lộ kéo đến hợp nơi Lạc Dương hơn năm mươi vạn.

Chỉ vì một lời nói nhà lòng người qui hướng đến thế, đủ biết “thiên lý tại nhân tâm”. Lời xưa bất hủ .

Hán vương cho triệu Hàn Tín đến nói :

– Nay các vua chư hầu đều đã họp binh ớ Lạc Dương hơn năm mươi vạn . Sức mạnh ấy có thể địch Sở được . Vậy Nguyên Soái củng nên tính việc Ðông chinh.

Hàn Tín nói :

– Muôn tâu Ðại vương , phép dùng binh phải nhắm tại nhân bản : Thiên thời , địa lợi, nhân hòa. Nay các chư hầu kéo đến qui phục, đó là được điểm nhân hòa, chiếm được Quan Trung, ấy là điều địa lợi, song năm nay thiên mệnh của Ðại vương chưa tốt, thiếu điểm thiên thời.

Ấy vậy, xin Ðại vương hãy nghỉ quân dưỡng khí, huấn luyện nhân mã, đợi đến sang năm sẽ cử sự. Tôi nhất thuyết phá Sở không khó. Ví bằng cử binh năm nay tôi thật không dám vâng mệnh.

Hán vương nói :

– Năm trước ta mới dùng Nguyên soái chưa đầy ba tháng, Nguyên soái đã khuyên ta Ðông chinh. Nay Quan Trung đã được, binh thế lại thịnh gấp mấy năm xưa, thế nay Nguyên soái lại rụt rè, thật ta không hiểu nổi .

Hàn Tín tâu :

– Ðại vương dẫu được Quan Trung, song chưa từng làu chiến với Hạng vương lần nào cả. Thế lực Hạng vương nay còn cường thịnh lắm, hiện đang đánh Tề, Lương , Yên, Triệu. Ta nên chờ cho các nước kia phân bớt sức mạnh của Sở rồi sẽ đánh. Như vậy mới cầm chắc sự thành công.

Hán vương thở dài nói