i lo cho vua. Tiến cũng lo, mà thoái cũng lo".

Lúc này chỉ có cảm giác "lo gièm pha sợ giễu cợt, đầy cảnh tiêu điều".

Nhưng khi anh ta tỉnh ngộ mục tiêu cuộc đời của mình là "Lo trước cái lo của thiên hạ, vui sau cái vui của thiên hạ" thì mức độ tinh thần cao

thượng này làm cho tất cả mọi gắng gượng, tất cả mọi lo âu và đau khổ

ngay tức khắc hóa thành một cuộc sống có đạo đức, có chí hướng. Do đó

mới có thể "không coi vật chất là vui, không coi mình mà buồn", do đó

mới có được thể nghiệm tình cảm "Cõi lòng thanh thản, sủng ái sỉ nhục

đều quên, đem rượu ra trước gió, niềm vui tràn ngập".

Tất cả mọi nhân cách vĩ đại đều thể nghiệm thành công và thất bại, đau khổ và vui vẻ của họ như thế.

* Tham đòi hỏi ăn, mặc, ở, chơi bời xa xỉ quá mức, chỉ có thể mang lại tai họa khôn lường.

* Nếu như người ta quá hám hưởng thụ, lười biếng mà lại ăn không nằm

khoèo, không thường động tay động não thì có thể tăng nhanh già yếu đến

tử vong.

Mọi người đều theo đuổi hưởng thụ, một đời của con người cũng là một

đời của hưởng thụ. Bất kể là hưởng thụ vật chất hay hưởng thụ tinh thần, mọi người đều mong muốn có được nó. Ðây là động cơ đầu tiên của đời

người.

Song, chỉ có với trạng thái thân thể và tinh thần đều khỏe mạnh, con người mới có được cảm giác của hưởng thụ.

Một hôm, ông A gặp ông B. Ông A hỏi: "Ông anh, dạo này như thế nào?"

Ông B trả lời: "Mọi thứ khác đều còn cảm thấy được, chỉ có thân thể

không được tốt lắm". Tiếp đó liền hỏi ông A: 'Còn ông anh thì sao?"

Ông A đáp: "Tôi và ông hoàn toàn ngược nhau. Thân thể còn được, chỉ có các thứ khác đều cảm thấy chẳng ra sao cả".

Hai ông A và B đều không có được niềm vui thú hưởng thụ đời người,

bởi vì ông A tinh thần không tốt, còn ông B thì thân thể không an toàn.

Ðây là chúng ta từ trạng thái tồn tại của cuộc đời nào đó để lý giải

hưởng thụ.

Nếu như từ trạng thái thế giới bên ngoài cho chúng ta để lý giải, thì chỉ có khi thế giới bên ngoài - bất kể là những thứ của vật chất, những thứ của tinh thần, bất kể là ăn, mặc, ở, đi lại, tiếng hát, sắc đẹp,

vui chơi - làm cho thể xác và tinh thần của chúng ta đều thích nghi,

chúng ta mới có cảm giác hưởng thụ đời người. "Thích nghi" chính là vừa

phải, vừa không phải là bất cập lại vừa không phải là thái quá, không

thiên lệch về cái nào phù hợp tinh thần trung dung. ở đây, bất cập chính là thiếu thốn, khiếm khuyết, không đủ, cũng tức là bần cùng. Cùng thì

phải biến chính là chỉ từ thiếu thốn không thích nghi hưởng thụ mà thông qua phấn đấu biến thành thích nghi hưởng thụ. "Thái quá" chính là quá

mức, chính là xa xỉ. Xa xỉ và bần cùng đều không thích nghi với hưởng

thụ của con người như nhau. Kiềm chế xa xỉ chính là chỉ từ quá mức không thích nghi với hưởng thụ mà thông qua kiềm chế biến thành thích nghi

hưởng thụ. Ðối với hưởng thụ cuộc đời để xem xét, cố gắng phấn đấu và

kiềm chế xa xỉ có ý nghĩa quan trọng ngang nhau. Hơn nữa đối với văn

minh và tiến bộ của xã hội để xem xét, cũng có giá trị ngang nhau, cái

trước đem không đủ bù cho đủ, còn cái sau thì đem dư thừa tiết kiệm bớt.

Mọi người chúng ta đều rất dễ dàng lý giải bần cùng không thích nghi

hưởng thụ của con người, như đói rét không thích nghi thể xác của con

người, không có sách đọc không thích nghi với tinh thần con người có văn hóa, lại không dễ dàng lý giải tham làm đòi hỏi hưởng thụ quá mức, tức

xa xỉ và bần cùng không thích nghi hưởng thụ như nhau. Trên điểm này, cổ nhân của Trung quốc đã lĩnh hội được rất sâu sắc, trí tuệ trung dung mà họ biểu hiện hầu như hoàn mỹ đến mức không thể xoi mói được. Họ cho

rằng: người yêu quý sinh mệnh bản thân, giỏi về hưởng thụ đời người,

biết may cắt quần áo có thể làm cho thân thể được ấm áp là được. Không

tham đòi hỏi quá dầy quá ấm, quá dầy quá ấm làm cho người bí tắc mạch

lạc, khí huyết không lưu thông. ?n uống hợp khẩu vị, thỏa mãn bụng đói

là được rồi, không tham đòi hỏi của ngon vật lạ quá mức, càng không thể

ăn quá no. Ăn quá no tất nhiên làm cho dạ dầy quá đầy, dạ dầy quá đầy,

ngực bụng sẽ có thể bị căng buồn bực, ngực bụng căng buồn bực sẽ có thể

toàn thân không thông suốt, đây chính là béo tốt làm hại xương cốt.

Phòng ở không tham đòi hỏi quá cao lớn, trống rộng, phòng quá cao lớn

trống rộng nhiều âm khí, nhiều âm khí thì có thể sinh ra bệnh đột nhiên

hôn mê bị ngã và tứ chi lạnh buốt (Jue Syndrome). Nghe âm nhạc chỉ ở chỗ làm cho tính tình của mình bình tĩnh yên vui là được, không nên nghe

những điệu nhạc thê thảm đồi trụy, như thế làm cho người ta hậm hực

không vui. Cũng không nên đi nghe những điệu nhạc ồn ào ầm ỹ quá tiếng

sét, như thế có thể làm cho người ta càng thêm nóng nảy không yên (tôi

nghĩ, những băng nhạc như sấm sét ngày nay đang thịnh hành gần như hò

hét một cách điên cuồng, đối với thần kinh và tinh thần của con người có ích chăng? Có hại chăng? Có trái ngược với giá trị của âm nhạc chăng?

Ðang đợi chờ sự thảo luận đánh giá của lý luận và nghiệm chứng của thực

tiễn). Tham đòi hỏi ăn, mặc, ở, đi lại quá mức, chỉ có thể mang lại tai

họa khôn lường, dẫn đ