xe và người lái cứ ở đây. Còn đồng chí lấy
xe đạp của tồi đạp về xin ý kiến lãnh đạo cách giải quyết thế nào cho ổn thoả.
Nhưng ý tôi là theo nguyện vọng chị em, lần này còn lần khác, huyện cứ để lại
cho trại chúng tôi xin sáu cái giường một cho chị em họ nằm. Lần sau nhỡ có vị
lãnh đạo nào về thăm, huyện khỏi phải chở xuống thì cũng thế.
Tức thì, những người có mặt đều nhất tề hưởng ứng. Chị Bảo
ôm chặt lấy cô Hồng, nhưng lại nhìn anh cán bộ huyện, nói:
- Trại trưởng chúng em nói thế là có tình có lý lắm đấy. Anh
cứ đạp xe về xin ý kiến lãnh đạo, em tin là được. Mấy cái giường một, đáng gì.
Mới lại lọt sàng xuống nia, huyện không dùng thì cho trại chúng em dùng, đi đâu
mà thiệt! Đến như bên An Hoà, mới dạo trước người ta còn cho bà cụ mẹ liệt sĩ
cả bộ sa lông đóng toàn gỗ nghiến, đưa từ phòng làm việc của ông bí thư huyện
uỷ xuống cho kia thì đã sao?
Cái nhà chị vợ liệt sĩ được mỗi đứa con gái đang học lớp
chín, đi đến đâu cũng đánh tiếng muốn cưới rể cho con, chỉ làm cái chân suốt
ngày luẩn quẩn trong xó bếp nấu cám lợn, thế mà cũng biết lắm chuyện. Chứ lại
không ư. Chính các chú cũng biết, nhưng gần lửa sợ rát mặt không dám nói. Chứ
chúng tôi thì…nói ra chỉ thêm vui, chứ có mất gì. ơ, thế ra các chú không biết
thật à, cả chú cán bộ văn phòng uỷ ban, lẫn chú lái xe đều không nghe ai nói
bao giờ thật ư? Thế thì lắng tai đây nói cho mà nghe, rồi có về xin ý kiến lãnh
đạo huyện thì về cũng chưa muộn, nhá. Nghe người ta đồn mới dạo tháng trước,
bên An Hoà, cạnh huyện mình đây này, cũng đón một ông gì gì ấy, to lắm, ở tận
trung ương về thăm. Làm việc xong, mấy ông lãnh đạo huyện đưa ông ấy đi thăm
vùng kinh tế mới ven biển. Trên đường về, đê chứng minh sự thay đổi từ đất đai
đến con người của huyện nhà, lãnh đạo huyện lại dẫn vị lãnh đạo trung ương vào
thăm một gia đình ở làng Am. Nhà này chỉ còn bà cụ ngoài bảy mươi và hai mẹ con
đứa con dâu, ở ba gian nhà tre cũ kỹ. Chồng và hai người con trai bà cụ đều đi
bộ đội, hy sinh ngoài mặt trận cả. Trước ngày vị lãnh đạo trung ương về thăm,
huyện cho xe chở xuống nhà bà cụ một bộ bàn ghế sa lông mới toanh, đóng toàn
bằng gỗ nghiến, với cả pích đựng nước, ấm pha chè và bộ chén sáu chiếc, đều bỏ
từ trong hộp ra còn mới nguyên. Những người đưa các thứ ấy từ huyện xuống tự
tay kê bàn ghế vào gian giữa nhà, bày đĩa chén uống nước lên bàn, đặt chiếc
pích cẩn thận trong ngăn tủ bàn trà, quay ra dặn bà cụ và cô con dâu trông nom
các thứ cẩn thận, sạch sẽ, đừng để trẻ mỏ vây bẩn vào bàn ghế, cốc chén. Ngày
mai, chưa biết giờ nào, sáng hay chiều không thể nói trước, đồng chí lãnh đạo
trung ương và lãnh đạo tỉnh, huyện đến thăm cụ và gia đình, nếu có hỏi tới các
thứ đồ vật này, thì cụ cứ bảo rằng thì là của huyện cho… mượn, à không…tặng,
đây là huyện tặng cho gia đình có ba liệt sĩ đấy ạ! Thế nhá, cụ nhá!
Thế nhá, cụ nhá, thà rằng đừng dặn đi dặn lại, chứ đã dặn kỹ
lưỡng tất bà cụ cứ thế mà nói. Và rồi đúng như người đời thường nói, sảy chân
thì gượng được, chứ sảy miệng thì không thể gượng được nữa đâu. Ngay sau hôm vị
lãnh đạo trung ương về thăm, mấy người ở huyện bữa trước mang sa lông, ấm chén
xuống kê vào nhà cho bà cụ, lại đánh xe xuống chở bàn ghế về huyện. Bà cụ
nghễnh ngãng nghe câu được câu chăng, cứ ngồi co chân, ngả người ra ghế, ngửa
cổ lên nhìn chị con dâu với đứa cháu, chẳng biết nói gì mà cứ khoa chân múa tay
như đẩy đẩy mấy người kia ra ngoài hiên. Lúc lâu, đứa cháu gái mới ghé sát vào
tai nói với bà: “Họ đến lấy ghế chở về huyện đấy, bà ạ!”. Tức thì, bà cụ như
cứng cáp hẳn chân tay, đứng ngay dậy, chỉ thẳng tay vào mấy người kia, nói đến
mất cả tiếng: “Bàn ghế nào của các người? Đây là huyện tặng cho gia đình có ba
liệt sĩ đấy chứ! Chồng con tôi phải đổ xương máu, mới được những thứ này, chứ
đâu phải bỗng dưng mà được”. Bà cụ đã nói thế cũng là thể không đừng. Mấy người
xuống lấy bàn ghế đành lẳng lặng ra xe về, chứ cấm dám nói lại lấy nửa lời.
- Đấy là mấy người xuống lấy bàn ghế ở gia đình liệt sĩ bên
An Hoà, đành lẳng lặng ra xe về, chứ còn anh cán bộ đây liệu có lấy xe của bác
trại trưởng để về xin ý kiến uỷ ban huyện không thì bảo?
Cô Hồng chành chẻ đang ôm vai chị Bảo, nghe chị kể chuyện bà
cụ bên An Hoà đến đấy, vội buông ra, đưa đôi mắt sắc như dao cau nhìn anh cán
bộ văn phòng uỷ ban hỏi, mà như giục có về không thì bảo, đây đã có phép. Anh
cán bộ uỷ ban mới nghe cái giọng đanh, rin rít qua kẽ răng và cái nhìn sắc nẹm
của cô gái chăn nuôi, đã như mất hết hồn vía, vội quay ra ngơ ngáo tìm ông trại
trưởng, hỏi lễ phép:
- Xe đạp của bác để đâu ạ?
Ông trại trưởng chưa kịp chỉ chỗ để xe, thì nghe mấy người
ào lên, nhìn ra đường cái. Chiếc xe u-oát quen thuộc của uỷ ban huyện, thường
chở phó chủ tịch phụ trách nông nghiệp, đang rẽ lên chiếc cầu con bắc qua kênh,
vào trại chăn nuôi. Nhận ra chiếc xe quen thuộc, biết chắc người ngồi trên xe
không ai khác là Hưởng, người được mệnh danh là “tư lệnh nông nghiệp” của
huyện, không những chủ nhiệm các hợp tác xã mà đến cả chủ tịch, bí thư đảng uỷ
