
n lên xe và đi mất. Đống hồ sơ ở trên mặt đất lặng lẽ nằm đó,
như là những đứa trẻ bị bỏi rơi ở nơi thâm sơn cùng cốc, đã bị chết,
không một ai nghe thấy tiếng chúng khóc nữa. Tôi đi tới nhặt đống hồ
sơ lên, đếm từng bản một, một, hai... tổng cộng là mười bốn bản. Mười
bốn bản sơ yếu lí lịch đã bị mưu sát, mười bốn cơ hội đã bị ám sát, mười bốn công việc đã bị bóp chết từ trong nôi, mười bốn sinh viên mới tốt
nghiệp bị bỏ rơi, bị coi thường, bị quên lãng, những trái tim còn non
trẻ nhưng đã đầy lo nghĩ.
Tôi ôm mười bốn bản lí lịch đó vào lòng, đứng ở giữa hội trường. Lúc
này tôi mới phát hiện ra bốn phía quanh tôi, dưới chân tôi, cũng có vô
số những bản lí lịch lặng lẽ nằm đó. Những tờ giấy trắng, những tờ bìa
in hoa nằm rải rác ở mọi nơi, mọi ngóc nghách trong hội trường. Giống
như là lúc còn nhỏ nhìn thấy tiền âm phủ được rải khi có người chết, khi ấy gọi là tiền âm phủ, sau này tôi mới biết là tiền giấy cho người chết dùng, suốt dọc đường vừa rải vừa khóc. Một màu trắng xoá, một không khí tang thương. Còn tôi giờ đây vừa nhặt từng tập từng tập giấy trắng,
vừa lặng lẽ rơi lệ khóc cho họ, cho chính mình, và cho cả một thế hệ
sinh viên chúng ta. Không một ai nhìn thấy những giọt nước mắt của tôi,
khi mà nước mắt đã mang đầy mùi tanh của máu thì nó chỉ có thể chảy
ngược vào trong tim, mà không thể trượt dài trên má được nữa.
Có người đến nói chuyện với tôi, anh ta nói là phóng viên của một tờ
báo nào đó ở Vũ Hán, anh ta nhìn thấy tôi ngồi xổm trên sàn nhặt những
bản lí lịch và cảm thấy rất hiếu kì, anh ta hỏi tôi đang làm gì. Tôi
nói là nhặt sơ yếu lí lịch. Anh ta hỏi tôi nhặt sơ yếu lí lịch để làm
gì, tôi nói, nhặt về để bán giấy vụn lấy tiền tiêu. Tìm không được việc
làm nên chuẩn bị đi bán đồng nát. Anh ta cười, sau đó muốn chụp ảnh
tôi. Tôi ngăn anh ta lại, bảo anh ta rằng, anh nên chụp mặt sàn của cái
hội trường này, anh không thấy ở đây rất giống một đám tang hay sao?
Ngày hôm sau, mẩu tin này đã lên trang văn hoá khoa học giáo dục của một tờ báo ở Vũ Hán. Tấm ảnh nhỏ bé trên báo là ảnh chụp những bản sơ yếu
lí lịch nằm ở trên sàn hội trường, làm cho mọi người hết sức kinh ngạc.
Nhất định là có độc giả đã từng đọc được mẩu tin đó vào đầu năm 2004, đó là tờ báo có lượng phá thành rất lớn ở Vũ Hán, bây giờ thì chắc là bạn
đã biết, người nhặt sơ yếu lí lịch đó là tôi. Chúng tôi chỉ là một lớp sinh viên được xã hội này sản xuất ra hàng loạt, không có liên quan gì
đến nhân tài cả. Do vậy, tôn trọng và coi trọng đối với chúng tôi mà nói đều là những điều xa vời, là những suy nghĩ viển vông. Rồi có một ngày, những sinh viên hệ chính quy sẽ quen với việc sơ yếu lí lịch của mình
bị vứt đi ngay khi vừa mới nộp. Rồi có một ngày, tất cả chúng tôi sẽ đều hiểu rằng chúng tôi chẳng là cái gì cả, chúng tôi vốn cho rằng mình là
những nhân tài, nhưng thực ra bất cứ công ty nào thiếu chúng tôi thì
cũng vẫn cứ hoạt động bình thường, vẫn cứ có lợi nhuận, vẫn cứ tổn thất, có liên quan gì đến chúng tôi đâu cơ chứ, mọi người đều vì kiếm bát cơm manh áo mà thôi. Có ai coi trọng những sinh viên chính quy chúng tôi
đâu.
Sau khi ăn Tết xong và trở lại trường, công việc của tôi vẫn chưa có
nơi để dừng chân. Tinh thần tôi đã sắp suy sụp rồi. Bây giờ nghĩ lại
những ngày đó, chỉ còn nhớ được bầu trời u ám của những ngày đông giá
lạnh. Tháng Ba, rốt cuộc cũng có một công ty mà tôi đã ưng ý từ lâu
gọi tôi đến phỏng vấn. Tôi cho rằng biểu hiện của mình khi phỏng vấn là
không tồi. Nhưng sau cùng thì công ty đó cũng vẫn lấy lí do là "ưu tiên
nam sinh" để loại tôi. Đó là một buổi chiều thứ Tư khi tôi gọi điện hỏi
và biết được thông tin này, cuối cùng thì tôi cũng không chịu đựng nổi
nữa, tôi đóng cửa trở về giường và oà khóc. Khóc vì cái gì cơ chứ? Rốt cuộc là vì sao tôi lại khóc? Tôi cũng không biết là tôi khóc vì cái gì
nữa? Khóc vì mất đi một cơ hội chăng? Khóc vì tương lai con đường phía
trước chưa chọn được? Khóc vì mình đã sống uổng phí mất bốn năm đại học? Khóc vì sự hèn yếu nhu nhược của mình? Khóc vì hai mươi hai năm ngậm
đắng nuốt cay của cha mẹ? Tôi không còn hiểu gì nữa, tôi chỉ cảm
thấy trong lòng mình đã quá mức kìm nén rồi, bao nhiêu ngày tìm việc làm như vậy, tất cả những bức xúc về tinh thần đã làm tôi không chịu đựng
thêm được nữa, nếu như không khóc lên thì chắc chắn tôi sẽ phát điên lên mất, đúng rồi, phát điên lên. Bao nhiêu những uất khí ức nghẹn trong
ngực, nếu như nước mắt không thể làm một lối thoát, tôi sẽ tức mà chết.
Tôi không biết hôm đó mình đã khóc bao lâu. Tôi vẫn luôn cho rằng,
không có chuyện gì có thể làm cho tôi quá vui sướng hay quá đau buồn,
tôi luôn cho rằng bản thân mình là một người rất thản nhiên, rất lạnh
lùng với tất cả mọi thứ. Tôi luôn cho rằng mình là một sinh viên xuất
sắc, một nhân tài ưu tú, mỗi năm tôi đều giành được ít nhất là một loại học bổng, tôi có hàng trăm bài được đăng trên các loại báo và tạp chí
trên toàn quốc, bề ngoài của tôi cũng được, trường của tôi học cũng
không phải là hạng đại trà, tuy là không thể so sánh được với