hổi, những bông tuyết lớn cuốn trong gió, trút ràn rạt xuống người chúng tôi, chỉ một lát, trên vai đã phủ một màu trắng xóa. Chúng tôi khiêng bao than vào nhà, giậm chân giũ sạch tuyết trên vai. Chàng trai trẻ gặp vài viên bỏ vào lò:

- Tôi cứ băn khoăn mãi, vì sao Phật giáo Tây Tạng lại lựa chọn phương thức tìm kiếm linh đồng chuyển thế để kế thừa pháp thống?

Tôi hơ tay sưởi ấm:

- Phương thức lựa chọn linh đồng chuyển thế làm người kế thừa xuất hiện khi rất nhiều giáo phái của Phật giáo Tây Tạng đã trải qua hàng trăm năm lịch sử. Trước đó, hầu hết các giáo phái đều phải áp dụng phương thức cha truyền con nối hoặc sư phụ truyền cho đệ tử. Nhưng phương thức truyền thừa kiểu huyết thống và thầy trò đều tồn tại những hạn chế nhất định.

Than cháy càng đượm, căn phòng càng trở nên ấm cúng, hệt như thời tiết lúc sang xuân. Tôi cởi áo khoác ngoài, tiếp tục câu chuyện:

- Phái Sakya chính là ví dụ điển hình của phương thức kế thừa kiểu huyết thống. Và vấn đề khiến giáo phái này đau đầu nhất từ xưa đến nay là: không có con trai nối dõi. Nếu nguy cơ này xảy ra thì việc kế thừa giáo phái sẽ không có cách nào giải quyết.

Chàng trai trẻ gật đầu:

- Vậy nên rất ít giáo phái Phật giáo Tây Tạng lựa chọn phương thức kế thừa này. Nhưng vì sao không áp dụng phương thức sư phụ truyền lại cho đệ tử?

Tôi đáp:

- Trước khi phương thức tìm kiếm linh đồng chuyển thế xuất hiện, đại đa số các giáo phái đều áp dụng phương thức đệ tử kế nghiệp sư phụ. Nhưng hạn chế của phương thức này là ở chỗ: sư phụ không thể chỉ thu nạp một đệ tử. Đệ tử càng đông, sự tranh chấp lợi ích càng quyết liệt, nó sẽ làm nảy sinh hệ lụy là, các đệ tử chia vây tạo cánh, khi thấy đủ mạnh thì tách ra khỏi hệ phái ban đầu, tạo lập chi phái mới, từ đó khiến sức mạnh của toàn bộ giáo phái bị xé lẻ, chia rẽ, dẫn đến suy yếu. Ví dụ điển hình là phái Kagyu. Giáo phái này ban đầu là một giáo phái có thực lực mạnh nhất Tây Tạng, nhưng nội bộ không thống nhất về vấn đề kế thừa nên các đệ tử lũ lượt tách ra, lập chi phái mới khiến giáo phái Kagyu vốn lớn mạnh là thế bỗng chốc bị chia năm xẻ bảy, sau cùng phân chia thành hơn mười chi phái lớn nhỏ, thậm chí trong một chi phái cũng phân chia thành các nhánh nhỏ hơn. Sức mạnh phân tán, không tập trung khiến giáo phái Kagyu mất đi vai trò quyết định trong hệ thống giáo phái Phật giáo Tây Tạng về sau.

Chàng trai trẻ vỗ tay, bật cười ha hả:

- Thế nên họ mới quyết định chọn phương thức tìm kiếm linh đồng chuyển thế để kế thừa pháp thống, thế là các đệ tử khỏi nhọc công tranh giành!

Tôi mỉm cười gật đầu.



“Muốn nắm bắt kho tàng tri thức, tìm tòi và thâu thập những cách ngôn trân quý;

Muốn có vựa nước vô tận, đại dương phải hướng mọi dòng sông, con suối đổ về mình.”

(Cách ngôn Sakya)

18.1

Năm 1258 - tức năm Ngọ, Âm Thổ theo lịch Tạng (Mậu Ngọ) - tức năm thứ sáu niên hiệu Bảo Hựu, nhà Nam Tống - tức năm thứ tám niên hiệu Mông Kha Hãn, Mông Cổ.

Bát Tư Ba hai mươi tư tuổi, Kháp Na hai mươi tuổi, Hốt Tất Liệt bốn mươi ba tuổi, Chân Kim mười lăm tuổi.

Lúc tỉnh lại, trước mắt tôi là đôi đồng tử màu đen lấp lánh hệt sao mai trên bầu trời đêm, nụ cười rạng rỡ và lúm đồng tiền hút hồn của Kháp Na, thật khiến người ta chẳng thể rời mắt khỏi cậu ấy.

- Em tỉnh rồi à? – Cậu ấy bóp nhẹ đầu tôi, chìa ra cho tôi xem một bình hoa. – Chuyến này em ngậm về một đóa hoa màu trắng rất bự. Thấy em ngủ mê mệt, không tiện đánh thức để hỏi em đây là hoa gì nên ta cứ cắm vào bình. Nhưng lạ quá, hoa này càng lúc càng tươi, còn có hương thơm dìu dịu thanh thanh, rất dễ chịu.

Tôi tươi cười, đặt hai chân trước lên đầu gối cậu ấy:

- Kháp Na, đây là đóa tuyết liên ngàn năm tuổi tôi hái ở nơi thâm sâu nhất trên núi Côn Luân về tặng cho cậu.

Cậu ấy sửng sốt, suýt nữa thì đánh rơi bình hoa:

- Tuyết liên ngàn năm là thứ vô cùng quý hiếm, ngàn vạn lạng cũng chưa chắc mua được, sao em lại tặng cho ta?

- Cậu quên rồi ư? Hôm nay là sinh nhật cậu, đây là quà sinh nhật tôi tặng cậu. – Tôi gãi gãi bàn tay cậu ấy. – Từ nhỏ cậu vốn yếu ớt, mỗi lúc đông sang thường ho khan không dứt. Đóa tuyết liên ngàn năm này có thể giúp tăng tuổi thọ. Tôi đã mất hơn một tháng tìm kiếm khắp vùng núi tuyết giá buốt xương mới hái được nó đấy.

Cậu ấy ngỡ ngàng, sau đó rưng rưng cảm động, cứ lẩm bẩm mãi rằng món quà này quý giá quá chừng, rồi nhấc bổng tôi lên, thơm một cái thật kêu vào mũi tôi, nở nụ cười rạng rỡ:

- Cảm ơn em, Tiểu Lam. Đây là món quà sinh nhật tuyệt nhất trên đời.

Suy nghĩ một lúc, cậu ấy nhấc đóa tuyết liên ra khỏi bình, tay kia ôm tôi lên:

- Bây giờ ta sẽ đem đóa tuyết liên này đi hầm canh, hai chúng ta cùng thưởng thức để cùng kéo dài tuổi thọ nhé!

Tôi vội ngăn cậu ấy lại:

- Tôi là hồ ly già cả đã ba trăm tuổi, tôi đâu cần phải ăn thứ này.

- Cần chứ! – Cậu ấy ngừng lại một lát, ánh mắt nhìn tôi tha thiết. – Sau lần giúp đại ca ấy, em đã tiêu hao rất nhiều linh khí, còn chưa phục hồi kia mà!

Cậu ấy gợi lại chuyện đó khiến tôi bỗng thấy buồn ảo não.

Kháp Na vừa bước đi vừa nói:

- Nếu em không chịu ăn cùng, ta sẽ không nhận món quà này.

Khá