ng sinh cần gì, biết
ruốt cuộc phải làm thế nào, họ mới có thể hưởng hạnh phúc chân chính.
Phiêu bạt ở thế gian, Tsangyang Gyatso vừa đi, vừa nghỉ, vừa nhặt nhạnh, cũng vừa đánh mất. Số mệnh đột nhiên biến đổi, khiến ngài từ trong chìm nổi dần dần học được bình tĩnh, từ đó đã có lòng dạ rộng rãi như Phật,
đã có vẻ ung dung và điềm đạm của Phật.
Năm 1715, Tsangyang
Gyatso ba mươi ba tuổi lần nữa bí mật trở về Lhasa, rốt cuộc có thứ gì
mà Ngài không buông xuống được? Tòa thành này đã chẳng còn non sông
thuộc về Ngài, chẳng còn cô gái Ngài yêu thương, nhưng Ngài trước sau
vẫn nhung nhớ không quên mảnh đất này. Còn người đã thay thế địa vị Phật sống của Ngài sống trong cung Potala kia, chẳng có chút dây mơ rễ má
với Ngài. Đạt Lai thứ 6 Yeshey Gyatso[2'>, một cái tên xa lạ, chẳng qua
là con rối Lha-bzang Khan tìm đến, vai trò giữa họ cũng như Đệ Ba Sangye Gyatso và Tsangyang Gyatso năm xưa. Càng buồn cười là, Yeshey Gyasto đã là Đạt Lai thứ 6, thế thì Yeshey cũng chính là linh đồng chuyển thế của Đạt Lai thứ 5 chăng? So với Tsangyang Gyatso, Yeshey mới là một Đạt Lai giả hoàn toàn.
[2'> Yeshey Gyatso (Y Hi Gia Mục Thố): Đạt Lai Lạt Ma thứ 6 không chính thức do Lha-bzang Khan lập nên vào năm 1707.
Lại ngắm thành Lhasa, nghe nói năm xưa khi Ngài rời đi, nhiều cô gái thầm
yêu trộm nhớ Ngài đã sơn phòng mình thành màu vàng, giờ đây những phòng
ốc ấy lại được tô trát một màu sơn mới. Không ai si ngốc chờ đợi một
tình cảm vô vọng, không ai sẽ tưởng nhớ cả đời một người chẳng quen biết mình. Đạt Lai thứ 6 Tsangyang Gyatso chẳng qua chỉ là một truyền kỳ
thất lạc của thành Lhasa, điều nên quên cuối cùng vẫn phải quên. Duy có
tình ca của Ngài vẫn như khói lửa bảng lảng, quanh quẩn trên bầu trời
của thành Lhasa. Nếu nói còn có điều gì đáng để người hoài niệm, có lẽ
cũng chỉ còn lại mấy bài thơ tình ấy.
Phiêu bạt chân trời gần
mười năm, Tsangyang Gyatso cảm thấy mình đã xem khắp tình đời, cũng cảm
thấy vô cùng mệt mỏi. Ngài hy vọng tìm một nơi thích hợp để dừng chân,
tịnh tâm ngồi thiền, đồng thời bắt đầu xây dựng xứ Phật lý tưởng của
Ngài, truyền dương Phật pháp tinh thâm, phổ độ chúng sinh. Quá trình
rong ruổi, xác thực đã cho Tsangyang Gyatso sự từng trải và rèn luyện
trước đó chưa từng có. Ngài thâm nhập hồng trần, lĩnh ngộ cảnh giới bồ
đề, hiểu được đời người duyên khởi duyên diệt không thể cưỡng cầu. Do đó mới vứt bỏ tình yêu, không cầm bút viết bài thơ khiến bản thân đau
lòng, khiến người xem rơi lệ nữa.
Mãi đến một hôm, khi Tsangyang
Gyatso dẫn mười sáu nhà sư của tu viện Mulu Lhasa từ Lhasa qua Thanh Hải đến Alxa, Ngài bị vùng đất rộng lớn mà yên bình này thu hút sâu sắc.
Gặp gỡ giữa người và người là do duyên phận, gặp gỡ giữa người và phong
cảnh cũng là do duyên phận, Tsangyang Gyatso lần đầu tiên đến Alxa, liền hiểu rõ duyên xưa của mình với nơi đây rất sâu đậm. Chốn này sắc núi
tươi đẹp, thảo nguyên bao la, mây lành quấn quýt, khiến tâm linh Ngài
tìm được một chốn về bình yên.
Alxa nằm ở đầu cực Tây khu tự trị
Nội Mông Cổ, cách xa Lhasa, sự tranh đấu thế lực, loại trừ lẫn nhau của
Tây Tạng không liên quan đến nơi này. Chính trị của Alxa ổn định, phong
tục dân gian chất phác, lãnh thổ rộng lớn, giống như một vùng thế ngoại
đào nguyên cách xa phân tranh. Vương gia A Bảo, người thống trị cao nhất đời thứ hai của miền đất này có chiến công lớn lao, được Khang Hy chọn
làm ngạch phò[3'>, rất được nhà vua sủng hạnh, càng có thể khẳng định nơi này bình yên hơn những nơi khác. Hơn nữa mấy năm nay, Lha-Bzang Khan
tuy đã chiến thắng Đệ Ba Sangye Gyatso, đuổi được Tsangyang Gyatso đi,
nhưng Đạt Lai thứ 6 Yeshey Gyatso do y lập lên trước giờ không được tín
đồ Tây Tạng khẳng định. Lha-bzang Khan đã đánh mất lòng người, bị các bộ lạc liên kết đối kháng, y không rảnh rỗi để ý đến khu vực Alxa. Do đó,
Tsangyang Gyatso ở đây là an toàn nhất, không cần lo lắng và e sợ gì cả, Ngài có thể an cư ở đây, hoằng dương Phật pháp, mưu cầu hạnh phúc cho
chúng sinh.
[3'> Thời nhà Thanh, chồng của công chúa gọi là “ngạch phò”, tương đương với “phò mã” các thời trước.
Tsangyang Gyatso ba mươi tư tuổi cuối cùng đã kết thúc hành trình gió mưa mười
năm của Ngài, dừng chân ở vùng đất tươi đẹp Alxa, và lưu lại đây suốt ba mươi năm. Tuy trong khoảng thời gian đó cũng có nhiều lần rời đi, nhưng cuối cùng vẫn trở về chốn này, Alxa đã trở thành quê hương kiếp sau của Tsangyang Gyatso. Monyu và Lhasa đều đã là kiếp trước của Ngài. Ngài
lưu luyến mảnh đất này, là vì Ngài từ đầu đến cuối đều hướng đến hòa
bình và yên ổn, mà Alxa đã cho Ngài một cảm giác có thể yên thân gửi
phận. Cuối cùng Tsangyang Gyatso tọa hóa và được chôn cất ở nơi này, đến nay ở Alxa vẫn lưu truyền thánh tích và công đức về Đạt Lai thứ 6
Tsangyang Gyatso.
Lần đầu đến Alxa, Tsangyang Gyatso dừng chân ở
nhà Banzier Zhabu[4'> quý tộc Alxa. Banzier Zhabu chính là cha của
Ngawang Lhundrup Daji, tình duyên thầy trò giữa Tsangyang Gyatso và
Ngawang Lhundrup Daji chính là kết nên ở đây. Lúc đó Ngawang Lhundrup
Daji mới hai tuổi, từ nhỏ the
