tình, sau khi

uống, liền quên hết tất cả, từ đó đi vào luân hồi với linh hồn sạch sẽ.

Sở dĩ nhiều vị Đạt Lai Lạt Ma trước khi chết dự đoán tung tích linh đồng

chuyển thế của mình, là vì họ còn chưa viên tịch, còn chưa đi qua Vong

Xuyên, chưa uống nước quên tình. Nếu uống vào, mọi thứ đời này sẽ thật

sự trở thành mây khói thoáng qua. Những người được chọn làm linh đồng

chuyển thế hoàn toàn không biết kiếp trước của mình, họ là vì lời tiên

đoán của người khác và các kiểu suy đoán, mới vì linh hồn của kiếp

trước, gánh vác trách nhiệm của kiếp này. Nhưng chúng ta nên tin rằng,

Phật là viên mãn, sẽ không trừng phạt bất cứ ai, sẽ không vô duyên vô cớ làm phiền bất cứ ai. Do đó Đạt Lai Lạt Ma các đời, dù trải qua thăng

trầm ra sao đều không có bất cứ oán trách nào. Vì mọi thứ của kiếp này,

bén duyên ở kiếp trước, dù kiếp này là phúc hay là họa, chúng ta đều

phải đối đãi và hóa giải bằng một tấm lòng từ bi mà bình thường.

Một đời của Tsangyang Gyatso quá đỗi mơ hồ, sống mơ hồ, chết mơ hồ, sau khi mất tích ở hồ Thanh Hải lại càng mơ hồ. Ngay cả linh đồng chuyển thế

của Ngài cũng khiến người khó phân biệt. Tsangyang Gyatso rốt cuộc có

phải là linh đồng chuyển thế của Đạt Lai thứ 5 hay không? Nếu không

phải, vì sao muôn ngàn người lại cứ tìm kiếm Ngài? Nhưng đã là linh đồng chuyển thế của Đạt Lai thứ 5, thì vì sao lại có lòng dạ mềm yếu trăm

mối như vậy, vì sao cứ cuốn vào trong cục diện chính trị hỗn loạn, làm

con rối nhiều năm, cuối cùng còn gặp phải kiếp nạn phế truất? Đày đọa

đến mức trên đường áp giải về kinh, khiến mình tung tích không rõ. Hồ

Thanh Hải vì công chúa Văn Thành mà mỹ lệ, vì Tsangyang Gyatso mà ý vị

sâu xa.

Tsangyang Gyatso bị người hiểu nhầm là Đạt Lai giả, nhưng trăm tín đồ Tây Tạng kính yêu Ngài, trước sau nhận định Ngài chính là

Đạt Lai Lạt Ma thứ 6, chưa từng thay đổi. Dù Ngài phạm phải lỗi lầm

không thể bù đắp, ngồi trên ngai Phật cao ngất, lại tham luyến tình yêu

nam nữ trên đời. Phóng đãng trong quán rượu nhỏ của thành Lhasa, lắc

mình biến hóa, trở thành tình lang phong lưu tiêu sái trong mộng của

nhiều cô gái. Biết bao người bị thơ tình của Ngài mê hoặc đến thần hồn

điên đảo, mà quên Ngài là Phật, là một vị Phật sống định sẵn không thể

có tình yêu. Sứ mệnh của Ngài chính là sống trong cung Potala, hoằng

dương Phật pháp, độ hóa chúng sinh, ngoài ra không có gì khác.

Cho đến hôm nay, chúng ta vẫn không thể nhận định Tsangyang Gyatso rốt cuộc là bệnh chết, hay là mất tích ở hồ Thanh Hải. Cuộc đời Ngài chung quy

nên có kết cuộc thế nào mới xem là tròn vẹn, hoặc giả đời người vốn dĩ

không có vẹn toàn, hoặc giả bất cứ một kiểu kết cuộc nào cũng là vẹn

toàn đối với Ngài. Chúng ta không cần so đo quá nhiều, vướng bận quá

nhiều, cũng giống như năm xưa, không cần quan tâm Ngài là Tsangyang

Gyatso của cung Potala, hay là Dangsang Wangpo của đường phố Lhasa, Ngài chính là Ngài, Ngài đa tình mà hiền lành. Ngài kết thúc cuộc đời của

mình năm hai mươi lăm tuổi, hay sau khi trải qua nhiều truyền kỳ trong

“Bí truyện” của Ngawang Lhundrup Daji mới tọa hóa, đã không quan trọng

nữa. Vì lịch sử chìm nghỉm im ắng, chúng ta sớm đã không tìm ra được câu trả lời xác định, mọi truy vấn đều là uổng công.

Lại ví dụ, linh đồng chuyển thế của Tsangyang Gyatso rốt cuộc là ai? Là Kelzang Gyatso ở Litang theo lời tiên đoán trong thơ của Ngài chăng? Nếu hai mươi lăm

tuổi chết đi ở hồ Thanh Hải, có lẽ linh đồng chuyển thế thật sự là

Kelzang. Nếu sáu mươi tư tuổi chết đi, thì lại có khả năng là Ôn Đô Nhĩ

Cát Căn do Ngawang Lhundrup Daji lựa chọn. Mà cũng có lẽ chẳng phải là

ai, linh đồng chuyển thế của Đạt Lai Lạt Ma thứ 6 nhất đại tình tăng có

lẽ chỉ là một nhận vật nhỏ lặng lẽ vô danh, hoặc có lẽ nấn ná bên Vong

Xuyên, làm một cây hoa bên bờ, quên mất luân hồi.

Thật ra tôi

chẳng thà Tsangyang Gyatso chết ở hồ Thanh Hải, chết vào năm hai mươi

lăm tuổi, tôi chẳng hy vọng kiếp sau của Ngài có bao nhiêu thần thông và pháp lực. Đối với tôi, Tsangyang Gyatso là một vị Phật sống sống vì

tình. Trong cung Potala, tuy Ngài không dùng hành vi thực tế tạo phúc

trăm họ, nhưng thơ tình của Ngài, sự du ngoạn nhân gian của Ngài chính

là độ hóa tốt nhất đối với trăm ngàn tín đồ. Mà điều khiến chúng ta ghi

lòng tạc dạ, trước sau là vị Phật sống trẻ tuổi tuấn nhã đa tình ấy, là

nhu tình phong hoa tuyết nguyệt của Ngài.

“Thế gian nào có đôi

đường vẹn, Chẳng phụ Như Lai chẳng phụ nàng.” Đây mới là Tsangyang

Gyatso thật sự, Tsangyang Gyatso rong chơi giữa cõi Phật và sông tình,

lún sâu trong đó, không thể tự mình thoát ra. Ngài đa tình như thế,

khiến người đời yêu đến sâu sắc, yêu đến xốn xang. Ngài rốt cuộc là chấp mê, hay là đốn ngộ; là rời được, hay là không rời; là sở hữu, hay là

buông xuôi, đều không quan trọng nữa. Đi qua Vong Xuyên, vào lại luân

hồi, trở lại trên đời, lại là kiếp mới.

Kiếp này, dù Tsangyang

Gyatso diễn vai trò nào, dẫu là người không quen biết gặp gỡ trên đường, vội vã lướt qua nhau cũng nhất định quay đầu vì Ngài. Quên đi thôi, cứ

như vậy quên đi thôi. Lãng