n rẩy. “Bạn từng bảo mình phải luôn nói với bạn sự thật, nhưng khi mình nói thật, bạn lại hiểu lầm hay không muốn nghe những điều mình nói. Mình đã tìm thấy những người đàn bà không hề coi thường mình ở thôn. Họ không phê phán mình. Họ cũng không muốn mình sẽ trở thành một ai khác mà không còn là mình nữa.”
Mỗi lời cô nói ra càng củng cố thêm những điều mà tôi ngờ vực.
“Họ cũng không làm nhục mình trước mặt những người khác,” Tuyết Hoa nói tiếp. “Mình đã thêu thùa cùng với họ, và cùng an ủi nhau khi gặp những chuyện không vui. Họ không thương hại mình. Họ đến thăm mình khi mình không khỏe... Mình cô đơn và đơn độc. Mình cần những người đàn bà đó để khuây khỏa qua ngày, không chỉ là những lúc mà bạn sắp xếp. Mình cần những người đàn bà có thể lắng nghe mình như mình vốn vậy chứ không phải như người họ nhớ tới hay mong chờ mình sẽ trở thành như vậy. Mình thấy mình giống như cánh chim cô độc. Không thể tìm được bạn cho mình…”
Giọng nói êm ái và lời biện hộ dịu dàng của cô làm tôi thấy sợ. Tôi nhắm mắt lại, cố nén chặt cảm xúc của mình. Để bảo vệ chính mình, tôi phải tiếp tục giữ mối bất bình này như với mẹ tôi trước kia. Khi tôi mở mắt ra, Tuyết Hoa đã đứng dậy và uyển chuyển đi ra phía cầu thang. Khi thấy bà Vương không bước theo cô, tôi cảm thấy nhói lên nỗi thương cảm. Ngay cả dì của cô, người duy nhất trong số chúng tôi có thể kiếm sống và tồn tại được bằng sự khôn ngoan của mình, cũng không an ủi cô một lời.
Nhìn Tuyết Hoa từng bước khuất dần dưới cầu thang, tôi tự hứa sẽ không bao giờ gặp lại cô nữa.
KHI TÔI NHỚ lại ngày hôm đó, tôi biết rằng tôi đã thất bại thảm hại với trách nhiệm và bổn phận của một người đàn bà. Những gì mà cô đã làm là không thể tha thứ được, nhưng tôi nói ra như vậy thì thật hèn hạ. Tôi đã để cho sự giận dữ, nỗi đau và rốt cuộc là khao khát muốn trả thù điều khiển hành động của tôi. Mỉa mai thay, chính những điều khiến tôi xấu hổ và sau này khiến tôi hết sức ân hận lại hoàn tất con đường trở thành bà Lữ của tôi. Các láng giềng của tôi đã thấy tôi xốc vác ra sao khi chồng tôi đang ở Quế Lâm. Họ đã biết tôi chăm sóc mẹ chồng mình khi nạn dịch bùng phát như thế nào và thể hiện lòng hiếu thảo đúng mực trong đám tang của bố mẹ chồng tôi ra sao. Sau khi tôi sống sót được qua mùa đông trên núi, họ đã chứng kiến việc tôi gửi thầy giáo đến thôn Cẩm Điền hẻo lánh, có mặt trong hầu hết các dịp lễ lạt ở mọi gia đình của Thông Khẩu, và nói chung là làm tròn bổn phận của vợ trưởng thôn. Nhưng vào ngày hôm đó, tôi thực sự đã giành được sự kính trọng đi liền với địa vị của bà Lữ bằng cách làm được cái việc được cho là của mọi người đàn bà trên đất nước tôi nhưng hiếm có ai làm nổi. Một người đàn bà phải là điển hình về sự đúng mực và suy nghĩ hợp đạo trong khuôn khổ nội gia. Nếu đạt được như vậy, thì điều đó sẽ từ cửa ngõ nhà cô ta truyền sang các nhà khác và không chỉ khiến đàn bà và con trẻ cư xử đúng đắn mà còn thúc đẩy người đàn ông càng gắng sức làm cho địa hạt ngoại gia trở nên an toàn và ổn định để từ ngai vàng hoàng đế được thấy sự thanh bình khắp nơi nơi. Tôi làm tất cả những việc đó công khai hết mức để hàng xóm láng giềng của tôi thấy rằng Tuyết Hoa là người đàn bà thấp kém và đê tiện không đáng là một phần trong cuộc sống của chúng tôi. Tôi đã thành công, thậm chí phải hủy hoại lão đồng của mình.
Bài hát Lăng mạ của tôi trở nên nổi tiếng. Nó được chép lại trên khăn tay và quạt. Nó được truyền dạy cho các cô gái như bài giáo huấn và hát suốt các lễ cưới để cảnh báo các cô dâu về những cạm bẫy của cuộc đời. Theo đó, nỗi ô nhục của Tuyết Hoa lan truyền khắp huyện chúng tôi. Đối với tôi, những chuyện đã xảy ra quay lại làm khổ chính tôi. Trở thành bà Lữ thì phỏng có ích gì nếu cuộc sống của tôi sẽ chẳng còn tình yêu nữa?
TÁM NĂM TRÔI QUA. TRONG THỜI GIAN ấY, _vua Hàm Phong qua đời, vua Đồng Trị lên ngôi, và cuộc nổi loạn Thái Bình bị dập tắt ở một tỉnh xa nào đó. Con trai lớn của tôi lấy vợ và vợ nó đã mang thai rồi về ở hẳn trong gia đình chúng tôi, và sinh được một đứa con trai - đứa đầu tiên trong đám cháu cưng. Con trai tôi cũng đã thi đỗ và trở thành sinh viên của phủ. Nó lập tức tiếp tục dùi mài kinh sử để trở thành tú tài của tỉnh. Nó không có nhiều thời gian cho vợ, nhưng tôi nghĩ con bé cũng tìm thấy được nguồn an ủi trong căn buồng phụ nữ nhà tôi. Nó là một thiếu phụ trẻ có học và biết lo việc nhà cửa. Tôi rất yêu mến nó. Con gái tôi, một con bé mười sáu bước sang tuổi búi tóc, đã đính ước với con trai nhà buôn gạo ở Quế Lâm xa xôi. Có thể tôi sẽ không bao giờ gặp lại Bích Ngọc nữa, nhưng mối giao hảo này sẽ bảo vệ các mối quan hệ làm ăn của nhà tôi trong lĩnh vực buôn muối. Gia đình nhà họ Lữ giàu có, được trọng vọng, và không khi nào gặp vận hạn. Tôi đã bốn mươi hai tuổi, và tôi cố hết sức để quên được Tuyết Hoa.
Vào một buổi chiều thu muộn năm thứ tư triều vua Đồng Trị, Dũng Cảm vào căn buồng trên gác và thì thầm vào tai tôi rằng có một người muốn gặp tôi. Tôi bảo con bé dẫn người đó lên gác nhưng Dũng Cảm liếc nhìn về phía con dâu và con gái tôi, hai đứa đang thêu
