người đàn bà quyết, một trong vài điều ít ỏi bà có thể làm cho con gái mình, và cũng có thể là cho cả cháu gái bà nữa. Tuy nhiên, cũng phải có sự đồng ý của bố con bé nữa, thì chúng ta mới có thể tiến xa hơn. Thưa bà, tôi sẽ rời khỏi đây với lời khuyên nhỏ cuối cùng thế này: chờ đến giờ đi ngủ hãy thuyết phục cho trường hợp này.”

Trong khi mẹ và thím tiễn bà mối lên kiệu, chị tôi, Mỹ Nguyệt và tôi cùng đứng lại trong căn phòng, ôm ghì lấy nhau và trò chuyện rôm rả. Có thể nào tất cả những điều tuyệt vời này lại đang xảy đến với tôi? Mỹ Nguyệt rồi cũng sẽ lấy chồng ở Thông Khẩu? Chúng tôi sẽ thực sự được ở bên nhau suốt quãng đời còn lại? Chị tôi, hẳn cũng cảm thấy hơi chua chát cho số phận của mình, song vẫn nhiệt tình cầu mong những điều tốt đẹp mà bà mối hứa hẹn sẽ thành hiện thực, vì chị hiểu rằng như vậy sẽ có lợi cho cả nhà.

Chúng tôi còn trẻ con và đang rất phấn khích, nhưng chúng tôi vẫn biết cách cư xử như thế nào cho phải phép. Mỹ Nguyệt và tôi ngồi xuống để đôi chân chúng tôi được nghỉ ngơi.

Chị gái tôi khẽ chạm đầu vào chiếc quạt tôi đang cầm, “Nó nói gì vậy?”

“Em không thể đọc được hết. Giúp em với.”

Tôi mở chiếc quạt ra. Chị tôi và Mỹ Nguyệt nhìn chăm chú qua vai tôi. Cả ba chúng tôi cùng tỉ mỉ xem các con chữ, và tìm những từ mà chúng tôi đọc được: cô gái, tốt, phụ nữ, nhà, bạn, mình.

Thím tôi biết rằng chỉ mình thím mới có thể giúp tôi, nên thím trở lên gác sớm nhất. Thím dùng ngón tay chỉ cho tôi từng con chữ. Tôi nhớ được ngay: “Mình được biết bạn là cô gái tính tình thùy mị nết na và hiểu đạo công dung ngôn hạnh trong nhà. Bạn và mình sinh cùng ngày cùng năm. Sao chúng ta không trở thành bạn tương giao của nhau nhỉ?”

Trước khi tôi có thể trả lời thư cô gái mang tên Tuyết Hoa đó, gia đình tôi phải xem xét và cân nhắc nhiều điều. Mặc dù, chị tôi, Mỹ Nguyệt và tôi không hề nói bất cứ một lời nào về những chuyện sắp xảy ra, chúng tôi ngồi hàng giờ ở căn buồng trên gác lắng nghe mẹ và thím bàn bạc về những hệ quả của mối kết giao lão đồng. Mẹ tôi là một người khôn ngoan sắc sảo, nhưng thím tôi xuất thân từ gia đình khá giả hơn nhà tôi và suy nghĩ sâu sắc hơn. Thế nhưng, vì là người đàn bà có địa vị thấp nhất trong nhà nên thím luôn cẩn trọng khi nói ra bất cứ điều gì, đặc biệt là lúc này, khi mẹ tôi có toàn quyền quản lý gia đình.

“Một cuộc kết giao lão đồng cũng quan trọng không kém gì một cuộc hôn nhân tốt,” thím mào đầu. Thím sẽ lặp lại nhiều điều bà mối đã nói, nhưng thím luôn quay lại một yếu tố mà thím xem là quan trọng nhất. “Mối quan hệ lão đồng được lựa chọn là để có được quan hệ bạn bè tình cảm và trung thành mãi mãi. Hôn nhân thì không được lựa chọn và chỉ có mục đích duy nhất - sinh con trai.”

Nghe nhắc đến con trai, mẹ tôi cố an ủi cô em dâu. “Thím có được Mỹ Nguyệt đấy thôi. Nó là đứa con gái ngoan và sẽ khiến mọi người hạnh phúc…”

“Và nó sẽ rời xa em mãi mãi khi nó đi lấy chồng. Chị có hai đứa con trai, chúng sẽ sống bên chị đến hết đời.”

Ngày nào hai người cũng nói đến chuyện buồn này, và ngày nào mẹ tôi cũng cố lái sang những vấn đề thực tế hơn.

“Nếu Bách Huệ trở thành lão đồng, con bé sẽ không thể có những người chị em kết nghĩa. Mà đàn bà con gái trong gia đình ta…”

… đều có, mẹ định nói nốt vậy, nhưng thím lại ngắt lời, kết câu theo kiểu khác - “đều có thể làm như những chị em kết nghĩa trong những dịp cần đến họ. Nếu chị cảm thấy cần có thêm nhiều cô gái trong thời gian tới cho lễ Ngồi và Hát trước đám cưới của Bách Huệ, chị có thể nhờ cả những cô chưa chồng ở hàng xóm sang để có mặt bên con bé.”

“Mấy con bé đó không biết nhiều về nó,” mẹ tôi lên tiếng.

“Nhưng lão đồng có thể. Đến khi hai đứa đều đã lấy chồng, chúng sẽ hiểu nhau hơn chị hoặc em hiểu chồng mình.”

Thím ngừng lại như mỗi khi nhắc tới chuyện này.

“Bách Huệ có cơ hội để đi theo một con đường khác với con đường mà chị và em đã đi để rồi kết thúc ở đây,” thím tiếp tục, sau giây lát. “Chính mối quan hệ lão đồng sẽ làm tăng giá trị cho con bé và khiến mọi người ở Thông Khẩu biết rằng nó xứng đáng với cuộc hôn nhân tốt đẹp ở đó. Và vì mối quan hệ giữa hai lão đồng là vĩnh viễn, không thay đổi khi chúng đi lấy chồng, nên sợi dây ràng buộc với mọi người ở Thông Khẩu sẽ được thắt chặt hơn và bác trai - và cả chúng ta nữa - sẽ được sự che chở lâu dài. Tất cả những điều đó sẽ giúp bảo vệ địa vị của Bách Huệ trong những chỗ dành cho phụ nữ ở nhà chồng tương lai của nó. Nó sẽ không phải là một người đàn bà què cụt với khuôn mặt xấu xí hay đôi chân dị hợm. Nó sẽ trở thành người đàn bà với đôi chân bó hoàn hảo, đã chứng tỏ được sự chung thủy, chân thành, và khả năng viết được thứ chữ viết bí mật của chúng ta khá thành thạo đủ để trở thành lão đồng của một cô gái từ thôn của họ.”

Những buổi nói chuyện kiểu này là vô tận, và ngày nào tôi cũng lắng nghe họ nói. Cái mà tôi không nghe được là những câu chuyện đó được truyền đạt lại cho bố tôi thế nào khi bố mẹ đi ngủ. Bố tôi sẽ phải tốn kém khá nhiều cho cuộc kết giao này - những món quà tặng thường xuyên giữa lão đồng và hai nhà, sự khoản đãi đồ ăn và thức uống