g phải mấy tháng nay em đã nỗ lực hết sức mình đó sao? Em cũng đã hòa nhập được vào không khí học tập năng động và có phương pháp ở đây. Em đã đi một bước khá xa rồi đó!

Kim không đáp nên lời, cô đang vui mừng lẫn tủi hờn nhớ lại những khó khăn trong sáu tháng qua. Cố mím chặt môi nhưng Kim không tài nào giấu được những giọt nước mắt sung sướng đang trào ra. Giáo sư nhìn cô cười hiền từ, ông đột nhiên nháy mắt hóm hỉnh:

– Tôi e rằng có ai đó bày sẵn cho em phải không? Fernando làm dùm em những trang đề cương này chứ gì?

– Không! Không hề! – Kim gần như thét lên, giọng lạc đi vì phẫn nộ – Fernando chưa bao giờ làm bài giùm em, anh ta chỉ ra bài tập và bắt em tự xoay sở một mình.

– Tuy nhiên Fernando cũng bày cho em phương pháp nghiên cứu và cách lập luận?

– Anh ta bắt em làm tới làm lui cả chục lần trước khi nộp cho thầy – Kim sắp khóc òa lên – Lúc thì anh ta chê “phần đặt vấn đề ngây ngô như học trò tiểu học”, lúc lại nhận xét “cách lập luận… ngu thấy mà ớn”, có khi còn… vừa chưởi bới vừa đọc phần kết luận.

Baddley bật cười lớn tiếng:

– Anh ta nghiêm khắc hơn tôi tưởng nhiều quá! Nhưng như thế cũng không vô ích, đúng không?

Kim không biết trả lời sao, cô im lặng gật đầu. Giáo sư chỉ ra cho cô vài chỗ cần sửa lại và kết luận đề cương đã hoàn chỉnh, chỉ cần bám sát đề cương là cô sẽ hoàn thành luận văn một cách tốt đẹp. Tuy nhiên ông cũng ân cần khuyên cô tiếp tục nỗ lực hơn nữa vì trong thời gian làm luận văn cô vẫn phải hoàn tất mấy môn học khác.

– Và chắc là bây giờ em “cứng cáp” rồi – giáo sư nháy mắt – Không cần phải làm phiền Fernando nữa, để anh ta tập trung làm luận án tiến sĩ của mình. Mấy tháng qua Fernando lo kèm cặp em nên có phần lơ là trong công việc.• Kim ngạc nhiên:

– Em đâu có làm phiền anh ta! Chỉ có anh ta làm phiền em thôi!

– Thôi được rồi! – Giáo sư cười, lắc đầu – Thanh niên các em lạ thật đó! Hay là tôi người phương Tây nên không hiểu được văn hóa của em? Nhiều khi người ta cứ nghĩ người phương Tây chúng tôi tự cao tự đại, nhưng tôi lại thấy những dân tộc trông có vẻ hiền lành ở phương Đông lại có một niềm kiêu hãnh thật đáng ngạc nhiên.

Rời phòng giáo sư Baddley, Kim vừa mừng vì đề cương luận văn đã được duyệt vừa thấy bất an vì bị cho là “làm phiền” đến Fernando. Đã vậy còn bị ông thầy ám chỉ gì đó khi nói “người phương Đông có một niềm kiêu hãnh đáng ngạc nhiên”. Kim đi lang thang trong khuôn viên trường một lúc rồi ngồi xuống bên bức tượng điêu khắc của một sinh viên đặt trên cỏ. Bức tượng làm bằng một chất liệu gì đó màu đen, lên nước bóng như đá và có hình thù như một sinh vật đang suy tư trong một tư thế rất vặn vẹo. “Sao mà lúc nào cũng phải mệt óc quá vậy nè! – Kim lầm bầm, vuốt nhẹ tay lên tượng – Nhìn mày thấy đời đáng chán quá!”.

Công bằng mà nói, Fernando đã đổ nhiều công sức cho cô, dành nhiều thời giờ và sự nhiệt tình đến mức cực đoan nhằm giúp cô học tập. Nhưng Kim đâu có yêu cầu anh, đâu thèm làm phiền anh, chính anh tự đến, tự lên lịch học và can thiệp vào cả những chuyện tập thể dục hay ăn uống của Kim. Anh tự làm cho cô ghét dù biết rằng nếu không có anh chắc chắn hôm nay cô không thể được giáo sư Baddley khen ngợi. Điều này cũng đồng nghĩa với việc cô không cách gì hoàn tất nổi khóa Cao học trong một năm và về nước với bằng Thạc sĩ. Suy đi tính lại, từ ngày “gắn bó” với Fernando, Kim không bị thiệt bất cứ điều gì, chỉ “được” mà không “mất”. Thôi thì những lúc bị anh sỉ vả làm lòng tự trọng tổn thương thì đó cũng chỉ là chút “học phí” ít ỏi phải trả cho Fernando so với thời giờ và công sức anh đổ ra. Bên đây không ai cho không ai cái gì; bồ bịch, vợ chồng cũng rạch ròi tính toán chi li. Trong những quán ăn, Kim ngạc nhiên thấy ai cũng phải “tự xử”, không có chuyện nam giới phải trả tiền còn cô người yêu vểnh mặt vô tư. Đôi tình nhân sống chung một phòng cũng phải chia tiền thuê sòng phẳng. Ăn uống, điện nước, lò sưởi cũng chia đều. Đời anh anh lo, đời em em lo, dù có ăn chung bàn hay ngủ chung giường. Bình đẳng tuyệt đối nên tình yêu mới thật sự trong sáng.

Thời gian đầu sang Oxford, Kim hay bất mãn khi thấy con người đối xử với nhau quá rạch ròi. Hôm nay một sinh viên ở chung nhà mượn cô bịch mì spaghetti, ngày mai cô sẽ được trả lại đúng nhãn hiệu này. Thậm chí Kim có vui vẻ cho luôn cũng không ai đồng ý. Chỉ khi nào chủ nhân đem đồ ăn dư xuống bếp và viết giấy ghi rõ “Tự ý dùng” thì mọi người mới dám lấy ăn. Không có chuyện xin nhau dù trái ớt hay củ hành bé nhỏ, càng không nên mượn dùng chung quá thường xuyên những dụng cụ học tập, sách vở hay quần áo như người Việt Nam. Ai cũng có lòng tự trọng từ những chuyện chi li nhất. Trong những buổi họp mặt thì mỗi người làm một món góp vào, ai không được mời thì đừng dẫn xác đến, hoặc nếu có lỡ đến thì nên đi về, cũng chẳng ai giữ lại theo kiểu “thêm một cái chén chứ bao nhiêu”. Sinh nhật hay tiệc tùng nếu chủ nhân mời phải biết đem hoa, rượu, chocolate, trái cây hay một món quà đến. Đi “tay không” sẽ tự thấy xấu hổ và trông mình kỳ cục như… không mặc quần áo. Kim thấy mọi người rạch ròi như vậy đôi khi kh