ồng ông giống như già Lưu[*'> bước vào Đại Quan Viên[**'>, mặc chiếc áo sơ mi sờn ố quê kệch, vá chằng vá đụp, dưới chân là đôi giày vải nát tới mức không thể khâu được nữa, thậm chí giày của ông còn hở mũi. Trong thành phố xe đạp đi lại như mắc cửi, ông dắt tay mẹ An Dao, tìm đến một tiệm chụp ảnh chụp tấm ảnh duy nhất trong đời bà. Lúc đó ngay cả việc chụp ảnh cũng là xa xỉ, nhưng mẹ An Dao đang mang thai nên hai người quyết định đi chụp một tấm làm kỉ niệm. Hai người còn nói đợi khi nào con ra đời sẽ đi chụp tiếp. Chụp ảnh xong ông nắm chặt tay mẹ An Dao đi dạo phố, mua quần áo mới cho bà.

[*'> Già Lưu: Nhân vật bà lão nông dân trong tiểu thuyết Hồng lâu mộng của Tào Tuyết Cần.

[**'> Đại Quan Viên: Khu vườn cách biệt với thế giới bên ngoài được họ Giả xây lên để mười hai cô thanh nữ quý tộc xinh đẹp ngọc ngà của nhà họ sống trong đó.

Lấy ông lâu như vậy nhưng bà luôn luôn tiết kiệm, chưa từng mua bộ quần áo nào. Trong lòng ông rất áy náy, nhưng bà kiên quyết không mua ình, cho dù có thích những bộ quần áo đó đến mấy. Qua cửa hàng đồ sơ sinh, bà liền dừng chân khi nhìn thấy một dãy áo bông.

Bà chọn mấy bộ quần áo sơ sinh bằng bông, vì mùa đông rất lạnh nên bà sợ con mình sẽ bị lạnh. Sau đó, bà chọn một đống đồ chơi và quần áo. Ông còn nhớ đây là lần bà tiêu nhiều tiền nhất từ lúc kết hôn tới giờ, suýt nữa là tiêu hết cả lộ phí. Khi hai người trong bóng tối về tới nhà, bà lại tự tay đan áo len cho con dưới ánh đèn mờ tối, từng cuộn len, từng tấm áo len ấm áp là tất cả tình yêu bà dành cho con.

Chắc hẳn tất cả những người mẹ trên trái đất này đều yêu thương con cái hết mình như vậy.

Đêm An Dao ra đời, ông nghe thấy tiếng bà hét lên trong phòng, nghe thấy tiếng bà đỡ kêu mẹ An Dao dùng sức, trong lòng vô cùng hoảng loạn. Nỗi hoảng loạn và sợ hãi ấy khiến chân ông run rẩy. Không biết bao lâu sau, có tiếng trẻ con khóc oa oa rồi bà đỡ chạy ra nói: “Mất nhiều máu quá, tôi đi gọi xe đưa cô ấy tới bệnh viện.”

Ông lấy hết sức chạy vào phòng, trên chiếc giường xập xệ toàn là máu. Bà nằm đó, gương mặt tái nhợt, nghiêng nhìn đứa bé gái đang nằm bên gối.

Đứa bé không ngừng khóc váng lên.

Ông bất lực tới bên giường, rơi lệ nhìn bà, nhưng chẳng thể làm được gì. Ông chỉ biết nhìn bà thở càng lúc càng yếu.

Bóng đêm trĩu nặng buông xuống ngoài căn nhà, dưới ánh đèn mờ tối, gương mặt bà dần dần trắng bệch, cơ thể cũng dần dần lạnh đi.

Dường như bà biết mình sắp ra đi, nên dặn dò ông nhất định phải chăm sóc con gái, không thể để con của hai người bị bắt nạt, không thể để con gái chịu khổ. Tiếng nói nhọc nhằn mà đứt quãng của bà giống như lưỡi dao sắc nhọn đâm vào tim ông, ông khóc nức nở. Ông an ủi bà, nói xe sắp tới rồi, nhưng bà không đợi được nữa, đến lúc bà đỡ gọi được xe tới thì bà An đã nhắm mắt, mang sự lưu luyến cuối cùng dành cho con gái lên thiên đàng.

Ông mãi mãi không bao giờ quên hình ảnh bà nhìn con gái bé bỏng trước khi lâm chung, đó là cái nhìn vấn vương vô hạn.

Trên thế gian này sao lại có thứ tình yêu khiến người ta ngay cả cái chết cũng không hề sợ hãi?

Khi bắt đầu những ngày tháng ấy, ông thực sự không biết mình đã sống như thế nào, một người đàn ông không biết phải làm gì với đứa con gái khóc quấy cả ngày. Ông không biết cho con bú, không biết thay tã cho con, con bé khóc cả ngày, thậm chí còn bị sốt, khó thở. Lúc đó nó mới được một tháng, ông tuyệt vọng đưa con vào viện.

Bác sĩ nói con bị viêm phổi cấp tính, nguy cơ tử vong rất cao, ông nên chuẩn bị sẵn tâm lí.

Ông ngồi trên ghế băng ở hành lang bệnh viện, cảm thấy mọi thứ như sắp sụp đổ đến nơi. Lúc nhìn con gái bị tiêm, tiếng khóc xé ruột xé gan, ông đã quyết tâm, nếu con bé không còn thì ông cũng chết theo. Ông sẽ ôm xác con nhảy lầu, kết thúc cuộc đời bi thảm. Cũng may An Dao không sao, ngược lại sau khi trải qua cơn bạo bệnh đó, con bé không ốm đau gì nữa.

***

Cảnh vật bên ngoài không ngừng lướt qua khung cửa, những ngọn đèn trong thành phố sáng lấp lóa.

Ông dựa đầu vào cửa xe, nhìn thành phố này, nước mắt bỗng trào ra. Bao năm qua, những hồi ức ấy ngày đêm đeo bám, càng về già càng nhớ day dứt. Bỗng nhiên ông lên tiếng: “Lúc An Dao được mấy tháng, bác địu nó đi làm. Ông chủ lúc đó không nhận người mang con đi làm, vì thế bác chỉ có thể làm lao động chân tay như bốc dỡ hàng, chuyển hàng cho người ta. Đến lúc An Dao được một tuổi, bác gửi An Dao trong lều của chủ rồi đi đốt lò gạch. Lúc đó vì sinh tồn mà việc gì bác cũng làm, chỉ muốn nuôi nó lớn, lớn lên rồi gánh nặng của bác cũng nhẹ đi. Nhưng…” Ông hít một hơi dài, sống mũi cay cay: “Nuôi con một trăm tuổi, lo lắng chín mươi chín năm. Cho đến bây giờ bác vẫn không yên tâm về nó, thậm chí có lúc còn cảm thấy mình vô dụng, không thể giúp con khi nó đau khổ nhất. Nhiều lúc bác nghĩ, giá như nó đầu thai vào nhà giàu thì tốt biết mấy, đằng này lại đầu thai vào nhà bác, là bác nợ nó.”

Lăng Bách e dè đáp: “Sao lại thế được? An Dao luôn nói cô ấy tự hào vì có người bố như bác.”

Nước mắt ông An không ngừng rơi, ông cười khổ sở, nghẹn ngào hỏi: “Thế à?”

Lăng Bách ra sức gật đầu: “Đương nh