tác giả liền để cơ thể chàng thoắt nhỏ rồi thoắt trở lại hình dáng cũ. Thực chất điều này cũng dotác giả vẫn chịu lệ thuộc của các sự vật hiện hữu trong thực tế, vì thếcó những tiểu tiết chưa hợp lý cũng là điều dễ hiểu. Còn nhớ đầu những năm60 của thế kỷ trước, tôi theo bà nội đến Hương Sơn thăm người thân. Mặcdù triều đình Đại Thanh đã diệt vong từ nửa thế kỷ nay, nhưng ông cụ vẫn giữ túm tóc đuôi sam sau gáy, vì thế mọi người vẫn gọi ông là ông lãođuôi sam. Vừa vào trong nhà, mới chỉ trò chuyện qua loa đôi ba câu, ônglão đã vội vã dẫn bà tôi đi xem một món đồ. Tôi cứ tưởng đó là món bảobối quý giá gì liền lẽo đẽo theo sau, không ngờ khi bước vào một cănphòng trống đập vào mắt tôi là một cỗ quan tài đen xì đặt ngay chínhgiữa. Sau đó ông lão giới thiệu một cách đầy tự hào về cỗ quan tài quýgiá của mình. Lúc đó tôi không thể nào hiểu nổi vì sao ông lão lại cấtgiữ trong nhà một thứ xui xẻo như vậy, hơn nữa còn coi nói như báu vật.Sau này tôi mới hiểu ra rằng, quan tài chính là nơi trú ngụ của các vong hồn, cũng giống như ngôi nhà của người sống ở chốn dương gian. Các vịhoàng đế khi vừa kế vị đã lập tức bắt tay vào việc xây dựng lăng mộ chochính mình. Trong thời đại cũ, hầu hết các gia đình danh gia vọng tộcđều chuẩn bị trước hậu sự cho mình ngay từ khi còn sống.

Nếutrong nhà không có sự chuẩn bị trước, vậy thì đành đợi đến lúc đó, người nhà tự lo liệu, nhưng với những người cầu toàn và kỹ tính, cho dù thành hồn ma cũng không yên tâm giao việc hậu sự cho người nhà, mà sẽ tự mình đến nơi bán quan tài để lựa chọn cho mình một chiếc áo quan. Viện Mụctrong chương hai mươi tư của Tử bất ngữ có ghi một câu chuyện, có mộtcậu con trai đi mua quan tài cho người cha đã khuất của mình, ông chủtiệm quan tài hỏi: “Đêm qua, tôi thấy có một ông cụ râu tóc bạc phơ ngồi mãi trên một cỗ quan tài trong nhà, khi tôi cầm nến đến gần thì khôngthấy ông lão đâu nữa.” Nghe tả về tướng mạo người cha đã khuất của anh,thì đúng là rất giống ông lão hôm qua đã đến. Thế là anh con trai liềnchọn mua ngay cỗ quan tài hôm qua ông lão đã ngồi. Nhưng câu chuyện nàynghe ra có vẻ hơi mờ ám, có lẽ chín mươi phần trăm là thủ đoạn bán hàngcủa người bán quan tài. Cứ thử nghĩ xem, nếu người chết muốn tự chọn đồhậu sự cho mình thì tại sao chỉ đến mỗi hiệu quan tài để chọn áo quan,còn phải đến cả cửa hàng bán đồ khâm liệm, đèn nhang, hoa tươi… Như vậy, có lẽ trần gian của chúng ta đã biến thành chợ quỷ từ lâu rồi.

Tuy nhiên, việc ma quỷ tự mình đến các cửa hàng để mua đồ cũng không phảihoàn toàn không có. Đương nhiên chỉ rơi vào một số trường hợp đặc biệt.Đó là khi trong nhà không có sự chuẩn bị trước, khi chết cũng không cóai mua cho, đến lúc đó có lẽ chỉ còn nước chờ người ta đến thu lượm xácmà thôi. Từ Nhạc, đời nhà Thanh có câu chuyện mua áo quan ghi trong Kiến văn lục như sau: “Những năm cuối đời Sùng Trinh, nạn đói hoàng hànhkhắp Giang Nam, dịch bệnh tràn lan, người chết nhiều vô kể, trong đóHàng Châu là vùng chịu hậu quả nặng nề nhất. Nhà họ Tiền tổng cộng cóbảy người lần lượt chết vì bệnh, lúc đó vì sợ lây bệnh, hàng xóm khôngai dám đến phúng viếng. Hôm đó, có một người đến tiệm quan tài đầu làng, hỏi mua bảy cỗ quan tài, nhưng không mang đủ tiền, nên hẹn chủ tiệm cho người mang bảy cỗ quan tài về nhà rồi sẽ trả tiền đầy đủ. Khi về đếncửa nhà họ Tiền, chỉ thấy người đó vào trong hồi lâu mà không thấy ra,chủ tiệm đứng ngoài gọi mấy tiếng liền mà không có ai trả lời, đành đẩycửa bước vào, thấy bảy thi thể nằm la liệt trong nhà, trong đó có mộtngười chính là người đến hỏi mua áo quan khi nãy, hơn nữa, bên cạnh cáixác đó có một túi tiền, đếm ra vừa đủ số tiền mua bảy cỗ quan tài. Sốtiền mua quan tài này là tiền thật. Còn trong Hứa tinh dương di cư đồbạt có nhắc đến câu chuyện xảy ra ở Bắc Kinh trước khi Minh triều bịdiệt vong, ma quỷ ào ạt vào thành, gõ cửa nhà dân đòi mua áo quan chomình, nhưng tiền chúng dùng chỉ là tiền âm phủ.

Quan tài là nơitrú ngụ của hồn ma, trước khi vào nằm trong đó có lẽ các hồn ma cũngkhông để ý nhiều đến cỗ quan tài của mình, nhưng qua nhiều năm chôn vùitrong lòng đất, gỗ đá cũng mòn dần, nước mưa thấm qua ván, khiến các hồn ma không thể nào yên nghỉ, cũng giống như mái nhà của con người trêndương thế, nhiều năm không tu sửa sẽ ngày càng dột nát, không chống đỡnổi bão táp phong ba. Kiền Bảo có ghi chép về một ngôi mộ bị ngập nướctrong Sưu thần ký như sau: “Vào cuối thời Đông Hán, Văn Dĩnh nửa đêmcanh ba mơ thấy có người quỳ trước mặt mình, nói: “Nay nước đã tràn vàotrong mộ, ván gỗ đã hỏng, nước ngập đến nửa người, tôi ngày đêm phảichịu giá rét, mong người cứu giúp, chuyển mộ phần lên chỗ cao ráo tránhnước giúp tôi.” Hồn ma cho Văn Dĩnh xem bộ quần áo của mình, quả thậtđều sũng nước, dường như căn nhà của anh ta bị biến thành một cống nướcvậy.

Nghiêm trọng hơn nữa, nếu mộ phần bị thiêu hủy thì giống như nhà chúng ta bị hỏa hoạn, ma quỷ sẽ không có chốn nương thân. Đới Phủ,người đời Đường có ghi lại trong cuốn Quảng dị ký câu chuyện về một ngôi mộ bị thiêu hủy. Ngôi mộ của một hồn ma có địa vị cao quý, sau khi ngôi mộ