nhau luôn luôn mạnh lớn hơn sức mạnh của từng người cộng lại. Lòng yêu sẽ thức tỉnh trí năng của từng người, làm trong sạch tình cảm

và tư tưởng của từng người, trong môi trường yêu đương, đời người như

được nâng lên đến một mức độ hoàn toàn mới.

Mối tình như thế ở nhân gian là thiêng liêng. Nó là sự kết tinh của

tình cảm và lý trí của đôi bên nam nữ đều hoàn mỹ, tương xứng. Tình cảm

của con người không nghi ngờ gì là phải nhận được sự thâm nhiễm của nền

văn minh sau này, trong tiến trình lịch sử của nhân loại mấy triệu năm,

tình cảm dần dần có thể thích nghi với sự sinh tồn của loài người và

hoàn cảnh xã hội một cách thuận lợi và ngấm ngầm hướng tới có trật tự và lý trí.

Song, thành phần cơ bản chủ yếu hơn của tình cảm vẫn là sản phẩm của

bản năng và dục vọng của con người, nó là tính chất thứ nhất, thực thể

cơ bản trong tính cách con người. Còn lý trí lại là tính chất thứ hai,

diễn sinh, vì thế cũng có thể là giả dối, mềm yếu. Lý trí có thể là

người dẫn đường giỏi giang dẫn dắt con người đến cõi lý tưởng chuẩn xác; nó cũng có thể là người dẫn đường sai lầm làm cho người ta rơi xuống

vực sâu. Cái gọi là thuyết con người có thể dùng lý trí chiến thắng tình cảm, dùng lý tính kiềm chế tình dục, làm cho mình trở nên văn minh, trở nên thanh cao lịch sự đa số là những lời nói dối và những lời vô dụng.

Thực chất sai lầm của loại thuyết này là ở chỗ đem cắt rời lý tính và

tình cảm, hơn nữa đều xem lý tính trở thành vật thần thánh cao xa, lý

giải tình cảm thành những cái mềm yếu bị động.

Trên đời có rất nhiều, rất nhiều người thành công bao gồm cả các vĩ

nhân, xét từ bề ngoài hầu như chỉ là người theo chủ nghĩa lý tính kiên

cường, luôn luôn dùng lý tính ức chế tình cảm của mình. Cần phải biết

rằng, đây là một sự hiểu nhầm sâu sắc! Chúng ta không thể tưởng tượng

được một người tình cảm tồi tệ, tục tĩu lại có lý tính kiên cường cao

thượng. Ngược lại, chúng ta cũng không thể tưởng tượng được rằng một

người lý tính yếu đuối, ti tiện lại có tình cảm phong phú cao nhã. Trên

thực tế, một người tình cảm tồi tệ tục tĩu, lý tính của nó cũng tương

ứng ti tiện và yếu đuối, một người tình cảm phong phú cao nhã thì lý

tính của anh ta cũng cao thượng và kiên cường.

Hoặc khi thực hiện một chọn lựa, bạn cho rằng giữa lương tâm, trách

nhiệm với hứng thú, dục vọng của mình mâu thuẫn nhau, tình cảm và lý

tính đang đối chọi mãnh liệt, cuối cùng bạn thực hiện được chọn lựa phù

hợp với văn minh, cho rằng đây là tình cảm đã phục tùng lý tính - đây là sự phân tích sai lầm và tự hiểu nhầm được đưa ra với tiền đề hai cái

tách rời nhau. Trên thực tế tình ảcm và lý tính, hai cái không có cách

nào tách rời nhau được. Vương Thuyền Sơn đã lập đi lập lại phân tích và

chứng minh rằng: "Lấy nỗi lòng tự yêu của mình làm cái lý yêu người

khác, mình và người khác cùng giống nhau ở cái tình, thì cũng giống nhau ở cái lý (đạo lý). Công tâm mà người ta muốn cũng là cái cao nhất của

lẽ trời (thiên lý) Lẽ trời không phải là phi nhân tình (tình người),

nhân tình thông khắp thiên hạ cùng một lý tức là thiên lý (lẽ trời)".

Cái gọi là hai cái mâu thuẫn nhau, hai cái đối chọi nhau chỉ là một hiện tượng gi ở mức nông cạn. Tình hình thực tế là ở chỗ cuối cùng bạn đã

thực hiện được lựa chọn văn minh, như thế thì bản thân việc đối chọi của tình cảm và lý tính ban đầu của bạn lại là thanh cao, tình cảm của bạn

vốn là thanh cao mà phong phú, bằng không nếu bạn không có tình cảm

thanh cao phong phú sẽ không thể đối chọi được với lý tính, bạn có thể

sa vào lưới tình một cách vô tình, không hề áy náy. Đành rằng chưa thể

yên dạ yên lòng, tiền đề chủ chốt là tình cảm thanh cao của bạn, sau đó

mới là sự thống nhất hoàn mỹ của tình cảm và lý tính.

Người mẹ vượt lên nguy hiểm của tính mệnh để bảo hộ con thơ không đếm xỉa đến chết chóc và nguy hiểm, nhìn bề ngoài hầu như là lý trí đã

ngừng trệ, kỳ thực ngừng trệ chỉ là một hiện tượng giả, thực chất sâu

thẳm của nó chính là lý tính cao cả hơn, thoáng rộng hơn, sâu lắng hơn - để bảo vệ con thơ, làm cho giống nòi được kéo dài, không sợ mình phải

chết - một lý tính cao cả, thoáng rộng sâu lắng như thế. Yêu mến con thơ đến chí tình cũng sẽ là chí lý, yêu tức là lý. Các bậc vĩ nhân vì cứu

vớt dân chúng khổ nạn mà anh dũng hy sinh mình, vừa là yêu dân chúng đến chí tình, cũng là chí lý lấy việc cứu vớt thiên hạ làm nhiệm vụ của

mình.

Cho nên, Khổng Tử đã lớn tiếng hỏi đến cùng "Chưa biết, làm sao điều đó có thể xem là hợp với nhân đức?"

Còn sa vào lưới tình một cách mù quáng, vừa không có cái tình đáng

nói, cũng không có cái lý để bàn, vừa không có cái trí đáng bàn, cũng

không có điều nhân ái đáng nói. Làm theo ý muốn, chỉ theo đuổi sự kích

thích của giác quan nhất thời, vừa không chú ý đến tương lai của sinh

mệnh, cũng không bắt đầu từ trong sáng và thanh cao để bàn về tinh cảm.

Trên thực tế, nó hàm chứa cả hai cái lý tính yếu đuối ti tiện và tình

cảm tồi tệ tục tĩu, tuyệt nhiên không phải là sự khuất phục của lý tính

đối với tình cảm. Mù quáng sa vào lưới tình, cả hai bên