
ằng nhiều kinh nghiệm, cả hạnh phúc và buồn đau. Vì thế
dường như thật ngượng ngùng khi nhận ra lòng ta vẫn thấp thỏm với
một câu hỏi tưởng chừng chẳng liên quan gì đến cuộc sống của ta hiện
tại. Thậm chí, chẳng giúp gì được cho những ngày tháng đã qua. Nhưng
nó ở đó, từ thuở ta còn khờ khạo, một câu hỏi tò mò đến ngây thơ.
Và dù sao đi nữa, nó cũng chứng tỏ rằng mình xứng đáng để được đặt
ra. Bởi câu trả lời chúng tôi nhận được thật lạ lùng:
“Phải - cô bạn mỉm cười, - tôi đã yêu. Trong suốt
những năm tháng đó…”
“Nhưng…?”- Chúng tôi ngạc nhiên.
“Nhưng, khi ấy, tôi đã yêu bạn theo cách người ta yêu..
những thần tượng. Và thật may, tôi đã nhận ra điều đó trước cả khi
bạn ngỏ lời.”
Như một viên sỏi ném xuống mặt ao tĩnh lặng, câu hỏi “Chúng
ta đã yêu những thần tượng của mình theo cách nào?” như làm lan ra từng
vòng sóng trong mỗi chúng tôi.
Nếu thần tượng của chúng ta là một con người thật,
hiện hữu… thì con người thật ấy phải chăng sẽ là bộ xương của con
người mà ta gọi là thần tượng. Chỉ là bộ xương thôi. Phần còn lại,
da thịt, hồn vía của thần tượng là do chính chúng ta tạo ra. Nó
giống như một phép toán: A=>B. Rồi A+B=C. A là con người đó. B là
những gì ta nghĩ rằng người ấy theo suy luận đơn giản về sự hoàn
hảo thì phải có. C là con người mà ta yêu.
Chúng ta bồi đắp vào bộ xương đó những thứ mà ta
cho là chúng tương hợp với người ấy, theo tiêu chuẩn và lý tưởng
riêng của chính ta. Như kiểu: với nụ cười tươi như vậy, hẳn đó là
người cởi mở và hào phóng. Một người nói những câu hay ho dường ấy,
hẳn phải là một người sâu sắc. Người có ngón đàn tuyệt vời thế
kia, chắc phải sở hữu một tâm hồn bay bổng. Khi chưa biết rõ họ thực
sự có những điều đó hay không, chúng ta cứ gán thêm vào cho chắc ăn.
Vì nhu cầu của bản thân ta, không phải của họ.
Những thần tượng dường như đã được tạo ra theo cách
đó. Thoạt tiên chúng ta nhìn thấy một người với tài năng/ vẻ đẹp/
sự hiểu biết/ lòng tốt…Và chúng ta nghiễm nhiên nghĩ rằng họ cũng
có lòng tốt/sự hiểu biết/vẻ đẹp/tài năng…
Kiểu suy luận đó
là một cái bẫy. Con người, vốn là một sinh vật chứa đầy những thứ
tưởng như không tương hợp. Ví như khi bạn nhìn khuôn mặt khó ưa của
tôi, bạn không thể nghĩ tôi là một người hài hước. Nhưng, tôi là một
người hài hước. Vẻ mặt khó ưa chỉ là một cái bẫy.
Mà cuộc đời thì đầy những cái bẫy. Tôi có thể
chép ra đây một trăm câu danh ngôn thật hay mà bạn chưa từng biết. Nếu
bạn nhìn vào đó và nghĩ là tôi sâu sắc hơn bạn, vậy là bạn dính
bẫy. Nếu bạn chỉ cho rằng có lẽ tôi đọc nhiều hơn bạn, bạn thoát
khỏi chiếc bẫy. Còn nếu bạn nhận ra được “sự thật trần trụi” rằng,
tôi chỉ tình cờ (hay thậm chí, cố ý) đọc được những câu đó… trước
bạn, tức là bạn đủ tỉnh táo để nhìn ra chiếc bẫy.
Tôi tin ai cũng từng có một thần tượng. Cho dù chỉ có
một hay nhiều, ngắn hạn hay dài hạn. Điều khác nhau là chúng ta làm
gì với thần tượng của mình. Chúng ta ngưỡng mộ và học hỏi người
đó hay cố xây đắp thêm để biến họ thành một thần tượng hoàn hảo
theo nhu cầu riêng của mình? Để rồi sau đó thất vọng.
Đôi khi, chúng ta tìm được một bộ xương khủng long,
nhưng cứ loay hoay tìm cách đổi nó để lấy một con rồng. Cũng như cô
bạn tôi. Cô đã rung động trước một anh bạn học giỏi, tốt bụng và dễ
dàng gắn thêm cho người đó sự lãng mạn, tế nhị… Cô gần như đã tạo
ra một con người ảo bao bọc bên ngoài người thật, và cô yêu con người
ảo đó. Con người mà cô tạo ra, cho chính cô. Và cô yêu, chỉ cho chính
cô mà thôi. Thật may - cô nói - là khi con người thật ngỏ lời với cô,
thì cô đã nhận ra rằng đó không chính xác là người mình yêu. Đó chỉ
là một bộ xương. Cốt lõi, quan trọng, nhưng vẫn chỉ là bộ xương.
Bạn có muốn được yêu theo cách người ta yêu một thần
tượng? Anh bạn tôi thì không. Anh nói: “Trong vài trường hợp, chẳng may
mắn gì khi bị biến thành thần tượng. Vì điều đó có nghĩa là ta
đang thực sự đánh mất cơ hội được yêu bởi chính con người thật của
mình.”
Kinh nghiệm ấy mới đáng buồn làm sao. Với cô bạn tôi
cũng vậy. Khi đã biết rằng mình yêu một con rồng, thậm chí là ảo
ảnh về một con rồng, người ta sẽ chẳng thèm để mắt đến bộ xương
khủng long nữa. Nhưng tệ nhất là nó khiến họ quên mất điều vô cùng
quan trọng: một bộ xương khủng long cũng là thứ hiếm có và đáng
chiêm ngưỡng. Hơn thế nữa, nó thật hơn một con rồng.
Nhưng khi nhận ra điều đó, thì “đa