
úi, đột nhiên trước mắt nàng bừng sáng.
Một dòng sông rộng từ sơn cốc uốn mình chảy ra, đôi dải núi xanh bên bờ
trải dài bất tận, ráng chiều rơi rớt chênh chếch rọi lại từ sườn núi
thấp bên kia, nhuộm đỏ ối ngọn núi đối diện. Gió thổi xào xạc lá cây, cả ngọn núi đều lấp lánh ánh vàng.
Mặt nước mênh mông ngập đầy
ráng chiều lấp loáng, mấy người dân chài đang chống thuyền giữa dòng
đánh cá, vung mạnh tay tung tấm lưới lấp lánh ánh bạc lên cao, tấm lưới
từ từ buông xuống dòng sông, rõ ràng chỉ là tấm lưới gai thông thường,
vậy mà lúc này lung linh ánh bạc hòa cùng ráng vàng lấp loáng trên mặt
sông, khiến người khác trông vào mà hoa cả mắt, còn đẹp hơn cả tơ Nguyệt Quang mà mẹ nàng dệt nữa.
Đám dân chài hô vang một tiếng, vừa
hò dô vừa chung tay kéo lưới lên, cá trong lưới đua nhau búng khỏi mặt
nước, quẫy đuôi uốn mình trên không làm nước bắn tung tóe, ráng chiều
phản chiếu khiến cả mặt sông lung linh bảy sắc cầu vồng.
Vất vả bận bịu đến thế, mà cũng tràn đầy sức sống, sôi động nhường kia.
A Hành dừng sững lại, ngây người ra nhìn.
Nhìn bầy cá nhảy tanh tách, đám dân chài thảy đều mừng rỡ, một gã thanh niên vừa ra sức kéo lưới vừa cao giọng hát vang, tiếng ca ồm ồm mà phóng
khoáng lan đi thật xa trong sơn cốc.
“Ơ… Trời ngả bóng, cá đầy khoang,
Ca vang ướm ý cô nàng xem sao?
Non cao nước đổ rì rào,
Cây cao tán rộng lao xao ong về.
Này cô em hái dâu kia,
Đeo gùi hái khắp bốn bề núi non,
Em yêu ơi có biết không,
Nhớ em ta những héo hon dạ này…”
Gã đánh cá còn chưa dứt lời đã nghe một giọng nữ lanh lảnh từ trên núi đưa sang.
“Chàng là cây lớn đỉnh non,
Em dây mây vấn vít sườn núi xanh,
Chàng cao em thấp vẫn tình,
Níu chân quấn quýt quanh mình chàng ơi,
Chừng nào chàng mệt rã rời,
Thời em đây mới buông lơi cho chàng…”
Núi rừng cách trở nên không trông thấy cô gái đâu cả, nhưng tình cảm nồng
nàn như lửa mà cô giấu trong giọng hát đã lan theo tiếng ca trên núi đưa xuống, làm rạo rực cả mặt sông.
Đám dân chài cười rộ lên, gã trai vừa cất tiếng đắc ý khoái trá ra mặt.
“Chàng cao em thấp vẫn tình, níu chân quấn quýt quanh mình chàng ơi, chừng nào chàng mệt rã rời, thời em đây mới buông lơi cho chàng…” A Hành nghĩ một lát mới hiểu ra ẩn ý trong lời ca, liền đỏ mặt tía tai vì ngượng, đây
là lần đầu tiên nàng thấy người ta ngang nhiên bày tỏ chuyện nam nữ thế
này.
Thấy dân tình nguyên sơ thuần phác lại nhiệt tình thẳng
thắn như vậy, nàng đã lờ mờ đoán ra mình đang ở đâu. Nghe đồn có một dải man hoang không theo giáo hóa, người trên đại hoang vẫn gọi là Cửu Lê,
núi non ở đó rất cao, sông nước rất đẹp, thanh niên nơi đó đều cường
tráng như non cao, thiếu nữ lại mỹ lệ như nước mát.
A Hành quay sang dặn A Tệ mấy câu để nó cõng Xi Vưu lánh đi, còn nàng men theo con đường mòn lên núi trong tiếng ca lảnh lót.
Trên sườn núi lúp xúp những nếp nhà sàn, lưng tựa vào núi, mặt quay ra sông, tầng trệt để lùa gia súc vào trú mưa tránh gió, còn tầng hai làm chỗ ở, có cả sân thượng nhô ra để trồng hoa cỏ hay phơi lưới. Bây giờ đang là
lúc mọi người về nhà sau một ngày làm việc, khói bếp bắt đầu lững lờ bốc lên trên những nếp nhà.
Thấy A Hành ăn vận khác hẳn mọi người,
ông lão dắt trâu nheo mắt cười quan sát nàng, chú nhỏ lấy rau lợn cũng
cười hì hì liếc trộm nàng.
Ông lão râu bạc vai vác cuốc, tay dắt trâu còn cười cười hỏi nàng: “Cô nương là người nơi khác đến phải không?”
A Hành cũng gật đầu cười hỏi: “Nơi đây là Cửu Lê ư?”
Ông lão cười ha hả, “Đây là nơi ông bà tổ tiên ta đã sống hết đời này sang
đời khác, bản này tên gọi Đứa Ngõa, có điều nghe nói người ngoài gọi
chung cả trăm ngọn núi ở đây là Cửu Di hay Cửu Lê gì đó, cô nương tới
đây là để…”
“Cháu nghe nói trong vùng rừng núi Cửu Lê có rất
nhiều loại thảo dược nên tới đây tìm hái vài thứ đấy thôi.” Vùng man
hoang này rất hiếm dấu chân người lai vãng, A Hành không muốn gây chú ý, đành giả làm người hái thuốc, thân phận tốt nhất dành cho những kẻ lãng du đây đó.
Ông lão nhiệt tình nói, “Cô nương chưa tìm được chỗ
nghỉ ư? Con trai cùng cháu nội lão vào núi đi săn rồi, trong nhà có
phòng trống, nếu cần cô cứ ghé nhà lão nghỉ chân.”
A Hành cười đáp lễ: “Tốt quá rồi, cảm ơn… cụ ạ.”
Ông lão nào hay A Hành đã sống mấy trăm năm, nghe nàng lễ phép xưng hô liền tươi cười lộ vẻ hài lòng, dắt nàng về nhà.
“Đây là Mễ Đóa, cháu gái lão, năm nay mới mười mấy tuổi thôi, không biết hai người ai nhiều tuổi hơn ai?” Ông lão ngồi xổm bên bếp lửa, vừa đun nước vừa cười cười quan sát nàng cùng Mễ Đóa.
A Hành vội đáp: “Cháu lớn hơn, cháu lớn hơn.”
Mễ Đóa đã nấu cơm xong lại thấy có khách đến nhà, liền vội vã đi ra ngoài, chỉ lát sau đã xách một chú cá tươi rói trở về.
A Hành cười cười, lựa lời hỏi thăm ông lão: “Chẳng hay ai quản lý việc trong cả bản? Có ai biết chữa bệnh không cụ?”
“Các bản đều chọn ra trưởng bản, muốn chữa bệnh thì đi cầu Vu sư, cả trăm
sơn bản chúng ta ở đây mà các người gọi là Cửu Lê đó, đều mời Vu sư đến
xem bệnh, thường thường muốn biết khi nào nên gieo hạt, lúc nào nên đi
săn, chừng nào phải tế trời, trưởng bản đều