hượng hoàng”. Chỉ dựa vào câu nói nàyông ta có thể bị chu di cửu tộc, nếu hoàng thượng nhảy ra từ trong quantài, anh chỉ cho ông ta làm Thái thượng hoàng liệu ông ta có chịu không? Vì thế kết quả chỉ có thể là, nếu không muốn xác chết này sống lại, hãy lấy một cán chổi cán ông ta trở lại vị trí cũ.

2

Nhữngghi chép nói về xác chết sống lại ta đã bắt gặp rất nhiều. Có người chorằng xác chết sống lại được ghi lại sớm nhất là trong Sử ký - khốc lạiliệt truyện: “Y Tề là người tàn tác nhưng thanh liêm, khi còn sống ôngđảm nhiệm chức Đô úy Hoắc Dương, ra tay rất nặng với bọn cường hào địaphương, đã từng giết không ít người trong số chúng. Ông qua đời tại nơimình nhậm chức, tất cả những kẻ thù của ông đều muốn thiêu cháy xác ông, nhưng xác ông đã chạy trốn khỏi nơi an táng.” Một cách nói khác, saukhi Y Tề chết, ông biết rõ kẻ thù sẽ không bỏ qua cho mình, nên “sợ kẻthù tới đốt, nên xác ông đã bay đi.” Từ Hoắc Dương, An Huy đến quê nhàTrang Bình, Sơn Đông cách nhau mấy trăm dặm, dù là bay hay đi thì xácchết cũng đều khiến người khác thấy sợ. Nhưng tôi đoán rằng, chân tướngsự việc chẳng qua chỉ là Y Tề đoán được sau khi mình chết sẽ bị báo thù, nên ông đã căn dặn người than của mình trước, kẻ thù chưa kịp ra taythì xác ông đã được nhanh chóng chuyển về quê nhà. Nhưng sự việc một khi đã bị lan truyền thì nó đã trở thành câu chuyện đầu tiên ghi chép vềxác chết di động. Nếu xác chết của Y Tề thực sự có thể nhảy ra từ trongquan tài, vậy chẳng phải “Gia Cát đã chết vẫn đánh đuổi được Trọng Đạtđang sống” sao? Kẻ thù có dọa thì bản thân cũng đã chết rồi, hà tất phải chạy trốn về quê làm gì?[2'>

[2'> Tác phẩm Nhật tri lục của CốĐình Lâm tiên sinh là một trong số những tác phẩm kinh điển được nhiềungười yêu thích, nhưng những đoạn cãi bừa của ông cũng rất gây cười.Trong truyện Hỏa táng, để chứng minh quan điểm cho rằng hỏa táng là vônhân đạo của mình, ông một mực cho rằng Y Tề tuy chết rồi nhưng vẫn rấtlinh, khi nghe kẻ thù nói muốn đốt xác ông, đã khiến ông sợ hãi mà bayđi mất.

Nhưng ngoài chính sử ra, những câu chuyện ghi chép về xác chết sống lại thực sự không nhiều, hơn nữa, nếu có cũng thường đượcviết với những tình tiết khác nhau. Dưới đây tôi xin giới thiệu vài loại dựa theo mức độ nghiêm trọng khác nhau của chúng.

Một loại làxác chết bỗng nhiên bật dậy trên linh sàng, ngồi đơ ở đó, không có cửđộng nào khác. Trong Di Kiên chi đinh của Hồng Mại, quyển hai có chươngAn thiếp Nhu nô, viết: “Nhu nô mắc bệnh phù thũng, người ta mời hòathượng tới làm pháp sự. Pháp sự vừa mới bắt đầu, xác chết bỗng nhiênngồi dậy. Mọi người thấy vậy, sợ hãi chạy toán loạn, chỉ riêng lão hòathượng vẫn một mình đứng đó. Hòa thượng nói: “Đây là xác chết sống lại,sao phải sợ hãi như vậy?” Hòa thượng đưa chân đạp đổ xác chết xuống, rồi nhanh chóng khiêng xác bà cho vào trong quan tài, mọi chuyện thế làxong.” Vai xác chết được hoán đổi rất nhanh, lúc nằm trên giường thì vẫn được mọi người thương cảm, khóc thương, nhưng khi ngồi dậy lại khiếnngười ta sợ hãi, chịu một đòn nặng tay là lập tức ngoan ngoãn trở lại.Nhưng trên thực tế chưa chắc đã có chuyện như vậy. Theo chương Thi quệtrong Đàm thị bút thừa - U minh đã nói ở phía trước, “thi quệ” chỉ làmột cách gọi khác của “sạ thi”. Thông thường, sau khi ngồi ậy, xác chếtsẽ nhảy xuống đất. Nhưng bà Di không hề làm tất cả những động tác đó,tưởng tượng thần thái lúc đó, hình như xác chết vừa bừng tỉnh sau mộtgiấc mộng dài, đang băn khoăn không hiểu tại sao mình lại nằm đây. Nếuta bạo gan có thể suy luận rằng, đó là một dạng tỉnh lại sau cái “chếtgiả”. Không ngờ bà ta tỉnh dậy không đúng lúc, bị lão hòa thượng mắcbệnh chủ nghĩa kinh nghiệm nhận nhầm là xác chết sống lại, một cước đạpthẳng xuống, khiến bà Di chết thật.

Một loại là “xác trương”, tức thi thể trương phềnh không bình thường. Di Kiên chi đinh, quyển một cóchương Vương đại khanh, nói tri phủ huyện Bình Giang Vương Quý Đức, vàocung mới được một tháng thì đột tử. “Các quan trong cung hợp sức lo tang lễ, lúc sắp nhập liệm, thi thể bỗng nhiên trương phềnh, không thể nhétvừa quan tài.” Mãi đến khi chiếc quan tài mà bị tri huyện này đã chuẩnbị từ trước được đưa tới, thi thể mới hồi phục lại nguyên dạng. Hóa rangười chết cũng giống như một số người ngủ phải kén chọn giường, quantài của người khác khiến ông ta không thoải mái. Đương nhiên cũng có thể bổ sung khi đọc lời truy điệu, xem ra vị quan tri huyện này không muốnnhân thể chiếm lợi bất chính từ công quỹ, vì thế mới xảy ra trường hợpđặc biệt này, từ đó tạo tấm gương lớn cho tất cả các cán bộ của chúngta. Nhưng theo chương Tiết lục sự ngư phục chứng tiên, quyển hai mươisáu, cuốn Tỉnh thế tuyên ngôn, loại xác trương phềnh này dường như không phải hiện tượng gì đặc biệt:

Chỉ thấy người ta thường nói: “Thời tiết tháng Bảy nắng nóng, nếu nghe thấy một tiếng sấm, xác chết lập tức trương phềnh, như thế làm sao mà nhét vào quan tài được?

Quyển một, cuốn Ngũ tạp trợ của Tạ Triệu Chế, người thời Minh nói:

“Phong tục thông” có ghi: “Nổi sấm thì không đậy hũ tương”, tiếng sấm phát ratừ vùng âm khí, các vật