ự

theo đuổi của đời người, có theo đuổi thì có sự gắng gượng. Như vậy hình thành bản chất nhân sinh chạy nước rút tích cực, cố gắng đọ sức. Cuộc

đời như thế đương nhiên không giống như suốt ngày thảnh thơi an nhàn

trên bãi cỏ xanh như đệm để tắm ánh nắng vàng của mặt trời. Người này

đang phấn đấu, phấn đấu tất nhiên kèm theo giãy giụa của đau khổ, nhất

là lúc con người suy nghĩ lại điều mình từng nghĩ, việc mình từng làm,

đôi khi cũng không tránh cảm thấy những đau buồn của cô đơn và mệt mỏi.

Nhảy vào trong loại cám dỗ nào đây - trong đêm tối vắng vẻ tĩnh mịch, trong vùng hoang dã mênh mông lặn lội, tìm tòi, sáng tạo, trong gió to

sóng dữ giương lên cánh buồm của cuộc đời, xông về phía bờ bên kia, để

thực hiện giá trị của sinh mệnh. Như thế có thể huy hoàng vĩ đại, nhưng

là đau khổ. Trong ánh trăng lờ mờ cùng với bạn tình đi dạo quanh hồ dưới rặng liễu rủ, trong khách sạn quay, đèn đỏ rượu xanh, vai tựa gối kề

ngồi xem ca múa nhẹ nhàng. Thế là mãn nguyện, nhưng cuối cùng lại rơi

vào tẻ nhạt. Chọn lựa sao đây để cho một ham muốn nào đó được thỏa mãn?

Nhảy vào trong quyến rũ nào đây?

Ðây chẳng phải chính là toàn bộ việc chạy nước rút và gắng gượng của sinh mệnh trong chúng ta sao?

Có thể mỗi thứ đều có một loại thỏa mãn riêng. Khi một người rơi vào

việc tiêu khiển và hưởng thụ đến cực độ, không biết chiều nay ở đây

chiều mai ở nơi nao, không biết mặt trời và mặt trăng vẫn đang mọc lên

và lặn xuống, không biết sáng tạo vì cái gì, không biết giá trị của sinh mệnh ra sao, anh ta không thể có cái đau khổ của buồn tẻ, vô vị, anh ta đang thỏa mãn. Ðó là sự thỏa mãn của buồn tẻ, vô vị. Cũng như thế, khi

một người gánh vác sứ mạng cứu vớt nhân loại, toàn tâm toàn ý lao vào

tìm tòi và sáng tạo, suốt ngày bận bịu, đêm ngày cảnh giác, anh ta không thể có cảm giác đau khổ, anh ta là thỏa mãn, đó thực là sự thỏa mãn của sáng tạo.

Ðương nhiên, sự thỏa mãn của hai loại đó đều là bề ngoài, là tạm

thời, trên thực tế đều không thể thỏa mãn chân chính, không thể có thỏa

mãn cuối cùng. Người sáng tạo đem sinh mệnh giao phó cho sáng tạo hoặc

đến chết mới thôi. Người quá thanh nhàn vừa đành chịu đêm dài đằng đẵng, năm tháng dài lê thê, lại vừa sợ thời gian ngắn ngủi hoặc tìm Tiên đan

để kéo dài sinh mệnh.

Khi ham muốn không được thỏa mãn, ai cũng đều bị giày vò và đau khổ.

Chỉ có ham muốn lớn nhỏ khác nhau đem chia đời người thành thấp cao,

sang hèn. Do đó cùng với ham muốn không được thỏa mãn chúng ta lại từ

đây nhìn nhận ra sự sai khác lớn lao của con người, nhìn ra sự sai khác

lớn lao của quan niệm giá trị con người, nhìn ra sự khác biệt to lớn của con người có tác dụng hay không, có cống hiến hay không, có ý nghĩa hay không đối với xã hội. Chúng ta cũng có thể từ đây thấp thoảng thăm dò

sự khác biệt to lớn của thế giới nội tâm của người ta đối với sự thể

nghiệm của sinh mệnh.

Xã hội loài người có thể dùng văn minh thay cho dã man, từ hoang dã

đi tới hiện đại hóa, cũng ở chỗ toàn thể loài người không ngừng vì ham

muốn không được thỏa mãn gắng gượng mà thúc đẩy tới thành công. Mà sự

gắng gượng của loại không thỏa mãn này tất nhiên là sự gắng gượng của

sáng tạo không ngừng, sự đau khổ của sáng tạo không ngừng quyết không

thể là sự đau khổ của buồn tẻ, vô vị. Cho nên nói, người thỏa mãn của

buồn tẻ vô vị là sâu mọt của xã hội.

Thế giới mênh mông, đời người trên chặng đường khác nhau, không những chỉ sản sinh hai tính chất cầu mong và gắng gượng hoàn toàn khác nhau,

mà còn sinh ra những cuộc đời khác nhau về chất. Với tiền đề cùng chung

tính chất, do các nguyên nhân phức tạp của chủ quan hoặc khách quan,

cũng sản sinh ra cầu mong và gắng gượng có cung bậc hoặc mức độ khác

nhau, từ đó sản sinh ra cuộc đời có giới hạn khác nhau. Người ta thông

thường theo thuyết năm loại nhu cầu của Abraham Maslow là sự phân chia

rõ ràng nhất đối với tầng nấc ham muốn, tức cái gọi là nhu cầu no ấm và

ngủ; nhu cầu an toàn, nhu cầu quy thuộc về quần thể, được yêu; nhu cầu

tự tôn trọng; nhu cầu tự thực hiện và sáng tạo. Thực ra, năm loại nhu

cầu cũng có thể khái quát thành hai loại, tức là hai loại nhu cầu trước

thuộc nhu cầu thuộc tính tự nhiên của con người, ba loại nhu cầu sau mới là nhu cầu thuộc tính xã hội của con người. No ấm, ngủ và an toàn, động vật cũng có những nhu cầu này. Nếu như sự cầu mong của một người chỉ

dừng lại ở hai loại này, chỉ vì hai loại này không được thỏa mãn mà gắng gượng, thì giới hạn cuộc đời của anh ta vẫn chỉ dừng lại ở tầng nấc của đại tự nhiên, còn chưa trở về hoài bão của con người. Chỉ có quy thuộc, được yêu, tự tôn trọng, tự thực hiện và sáng tạo mới là mong cầu của

con người chân chính, gắng gượng vì ba loại này không được thỏa mãn mới

là gắng gượng của con người chân chính. Còn có người khác cho rằng quy

thuộc và được yêu kiêm cả thuộc tính tự nhiên và thuộc tính xã hội.

Có người gọi là thỏa mãn có thể chỉ là dừng lại ở sự thỏa mãn của

tính thuộc tự nhiên. Chúng ta có thể nói, đó là một loại thỏa mãn ngu

muội.

Ở xã hội lý tưởng tương lai mà chúng ta hằng mơ