ư Mắm nó vừa bảo đấy. Cái thằng coi vậy mà nhát. Nó mới
nghe hơi tàu bay một chút, đã xuống ghe chèo đi tuốt rồi!
Từ
đó đến chiều, gặp ai lão Ba Ngù cũng nói đi nói lại có bao nhiêu chuyện đó. Và
chuyện giữa người trong quán cứ xoay quanh vấn đề: "Tây sắp tiến công vào
đây? Liệu chúng ta có chặn nổi không."
Vào
lúc chạng vạng, trời bỗng nổi gió to. Tiếng sấm nổ chát chúa trên những vầng
mây đen sì mỗi lúc như muốn xà thấp xuống ngọn cây. Mưa bắt đầu rơi lộp độp
những hạt to và nặng trên mái lá. Nhưng chỉ ào qua một loạt rồi tạnh ngay. Lão
Ba Ngù đứng trước quán, nhìn theo những làn chớp kêu:
-
Mưa đi ông! Muốn mưa thì cứ mưa đi. Sao cứ làm khó khăn cho người ta vậy?
-
Nếu mưa to thì Tây còn chưa dám vào đâu, phải không anh Ba?
Dì
Tư Béo lạch bà- lạch bạch như con vịt mái xiêm, ra đứng bên cạnh lão, vừa thở
dài vừa hỏi phụ họa:
-
Dứt khoát là mưa thì nó không dám tiến công. Nó toàn đi giầy, gặp đất trơn
trượt ngã bỏ mẹ đi. Hồi đằng cựu (thời cần vương, văn thân khởi nghĩa) các ông
rải quả mù trên lộ, Tây đi ngã lạch bạch. Thế là dao, mác, mã tấu mình cứ xông
ra chém nó như chém chuối!
Tôi
dọn rửa bát đĩa xong, không còn việc gì làm cũng ra đứng hóng chuyện bên lão.
Bỗng nghe dưới kênh có người hỏi:
-
Quán dì Tư có gì nhậu không?
-
À thằng Sáu tuyên truyền - lão Ba Ngù kêu khẽ.
Dì
Tư Béo tức thời quát tôi:
- Vào
nhóm bếp lên. Con nít mà biết cái gì, lúc nào cũng chực nghe. - Và bà ta đáp
vọng ra kênh: - Vô khối! Còn vô khối?
Tôi
ngồi trong bếp vừa nhóm lửa, vừa đưa mắt nhìn ra. Nghe tiếng xuồng cập bến,
khua lộp cộp. Dì Tư Béo chạy vào cầm cây phất trần bằng cuống quài dừa nước quét
lạch xạch trên bàn rượu. Chắc là có khách sộp đây Tôi nghĩ thầm như vậy, vì
nghe lão Ba Ngù dạ dạ hai ba tiếng, bộ kính cẩn lắm. Rồi thấy anh Sáu tuyên
truyền mồ hôi mồ kê nhễ nhại, tay xách một bao cà rồng công văn giấy tờ, khom
người bước qua mái giọt, vào đặt phịch cái bao lên bàn. Lão Ba Ngù khệ nệ ôm
một chiếc ba-lô to tướng rằng rịt những dây da, lấm lem bùn đất, thận trọng đi
từng bước vào và sẽ sàng đặt lên chiếc chõng tre, cạnh cửa ra vào bếp.
Một
người đàn ông chạc hăm sáu hăm bảy tuổi, cao lêu nghêu, mặc bộ quân phục ka-ki
màu rêu, thắt lưng da rộng bản, khẩu súng poọc-hoọc đeo trễ bên hông, tay xách
đôi giày vải, tay cầm chiếc mũ vải kiểu hướng đạo bước vào đưa mắt ngắm nghía
một vòng trong quán rồi thong thả kéo ghế ngồi xuống.
Anh
Sáu tuyên truyền giới thiệu với dì Tư Béo:
-
Đây là ông Huỳnh Tấn, đặc phái viên của Tổng hành dinh Ủy ban kháng chiến Nam
Bộ, ở miền Đông mới tới!
Dì
Tư Béo chắp hai tay trước bụng cúi đầu chào, nói gì lí nhí trong mồm không nghe
rõ, chỉ thấy dôi môi run run một cách cảm động. ông khách đứng dậy, toét miệng
cười, khẽ nghiêng đầu chào đáp lễ rồi nói cách thân mật tự nhiên:
- Kiến cắn bụng dữ rồi đây? Dì có gì cho chúng tòi
làm ba hột cho đỡ đói cái đã...
Lão
Ba Ngù buột miệng đáp ngay:
-
Còn nửa rá bún tươi. Có thể ăn với thịt bò xào lá cách. Còn nhậu thì... đâu như
nhà còn mấy con tôm càng nướng, phải không bà chị? Mà rượu hôm nay không đặng ngon?
Dì
Tư Béo gật đầu lia lịa:
-
Muốn ăn cơm cũng được. Tôi chịu khó nấu. Chẳng mấy thuở mà! Bắt gà làm xé phay
ăn thôi.
Anh Sáu tuyên truyền vừa lau mồ hôi vừa nuốt nước
bọt, giọng sốt ruột:
-
Dì muốn cho ăn thức gì cũng được. Có bao nhiêu cứ dọn hết ra đây. Nhưng phải
gấp lên!
Lão
Ba Ngù lăng xăng giúp bà chủ quán pha ấm trà, đặt lên bàn mời khách. Anh Sáu
tuyên truyền bảo tôi đem cho ảnh một ít bún tươi, rồi ảnh rút trong bao cà-ràng
ra một cuộn giấy nhặt lấy hai tờ rộng khổ nhất úp lên bàn, bảo tôi xếp bún vào.
-
Chà, có khẩu hiệu gì mới hả chú Sáu? - lão Ba Ngù tò mò hỏi.
- Phải. Vừa lĩnh trên quận về đây. Bác kê giúp cái
ghế cho tôi dán lên vách đi.
Anh
Sáu tuyên truyền đứng lên ghế, đưa tờ khẩu hiệu ngắm nghía cho cân bằng hai đầu
rồi từ từ dán vô vách lá. Dán xong một tờ, anh thong thả dán nốt tờ thứ hai.
Tôi
cầm đèn soi lên, nhìn trân trân vào những dòng chữ khắc gỗ in mộc bản mà tôi đã
đọc nhiều lần trên các tờ khẩu hiệu dán đầy ở những nẻo đường tôi đã vượt qua.
Độc lập hay là chết !
Nước Việt Nam của người Việt Nam!
Anh
Sáu tuyên truyền lại lôi ra một tờ giấy khổ nhỏ in chữ chì, còn thơm phức mùi
mực ty-phô, dán vào vách ngang tầm mắt người ngồi ở bàn. Lão Ba Ngù lẩm nhẩm đánh
vần:
-
Khờ... ông... không, đờ.. i đi... Khô.ng đi lính chờ... o cho... Không
đi lính cho giặc!
Đôi mắt tròn ra, nét mặt trang nghiêm, lão Ba
Ngù lần lượt vừa đánh vần vừa đọc hết những khẩu hiệu như những lời thề viết
lên bằng máu:
Không đi lính cho giặc!
Không bán lương thực cho
giặc!
Không đưa đường chỉ lối
cho giặc!
Ai có dao dùng dao, có mác dùng mác, mỗi
người dân là một người lính, mỗi thước đất là một chiến hào, sẵn sàng hi sinh
bả
