hức năngchủ yếu của những người đi về cõi âm này là gì? Đó chính là làm cầu nốigiữa người sống và âm phủ, cũng chính là những kẻ môi giới bàn điều kiện làm ăn dưới âm phủ.

Hoạt vô thường là “trợ lý”, có quan hệ hợptác với người dưới âm phủ, vì vậy cũng có nghĩa là có thể thay thế người sống liên lạc với âm phủ, đi cửa sau, đồng thời cũng có thể nhận phongbì, bạc nén của người sống giúp đám quan dưới địa phủ. Hơn nữa, bạn cóbiết đám âm sai dưới địa phủ là những ai không? Sinh thời, bọn họ chínhlà nha dịch trong nha môn của địa phương. Hai nhà ngang của miếu ThànhHoàng trước kia, thường có hai hàng “nha dịch” đứng hai bên, tức là kẻtôi tớ dưới âm phủ, những kẻ tôi tớ bằng đất sét đó trên người còn cóghi rõ tên tuổi, vì bọn họ chính là tôi tớ trong nha môn của huyện phủ ở địa phương trước kia. Địa vị của tôi tớ trong xã hội rất đặc biệt, bọnhọ vừa là người của quan phủ, tầng lớp thấp kém nhất trong cơ quan nhànước vừa là một dạng thảo dân, nhưng quan hệ giữa họ và đám dân đen làquan hệ huyết nhục và tương khắc như lửa và nước. Quan hệ xã hội của họđa phần là bách tính bình dân, nhưng lại có thể gặp gỡ và nói chuyện với quan phủ, địa vị đặc biệt đó khiến họ ngoài làm quan sai ra còn kiêmthêm một chức vụ thứ hai là giúp người dân đi cửa sau. Nhưng nếu xuốngdưới địa phủ, đám nha dịch chỉ có quan hệ một đầu với bên âm phủ, cònbách tính trên dương gian lại muốn giao dịch với dưới đó, nhưng thiếumôi giới, hoạt vô thường có lẽ được sinh ra là vì lý do này, trở thànhđại lý của “vô thường chết” trên dương gian.

Là người môi giớigiữa âm phủ và người sống, hoạt vô thường ngoài những lúc thuyết phục,hỗ trợ cho âm sai bắt hồn, còn có thể làm rất nhiều việc, nhưng việcthường thấy nhất là thay âm sai dò sổ âm tào. Ví dụ như tuổi thọ dàingắn, có công danh gì hay không, tiền đồ lớn nhỏ, năm nay hung cát rasao, nếu trong số âm tào đều đã có thành án thì chỉ cần hoạt vô thườngđả thông khớp nối của âm sai là có thể dự đoán được ngày hóa kiếp củangười đó.

Đương nhiên, bất luận là đối với âm phủ hay người sống, hoạt vô thường cũng không phải người làm công cao cấp của họ, bọn họlàm việc được trả lương, dù là do bên âm phủ khấu trừ lại hay tiền lễcảm tạ của người sống, dù sao mỗi lần đi về cõi âm, eo lưng của hoạt vôthường được giắt từng túi, từng túi tiền. Còn về chi tiết và quá trìnhnhững món tiền, bạc đi cửa sau đó, chúng ta sẽ nói đến ở một chươngriêng, nhưng cũng có thể không cần nhắc lại nữa, bởi vì hoàn toàn giống ở trên nhân gian, người đọc đã từng biết, tham gia việc khởi kiện trênnhân gian có lẽ không cần phải tìm hiểu thêm nữa. Ở đây, tôi chỉ muốnnói rõ hơn một chút, sau khi những chế độ trong nha môn dưới địa phủ dần dần được thiết lập chặt chẽ thì hoạt vô thường là một ngành nghề khôngthể thiếu. Thậm chí, trong ngành này cũng có sự cạnh tranh, chỉ cần nhìn đám hoạt vô thường ra sức tâng bốc, nói nhiều tới mức thành ra nói linh tinh là đủ thấy sự tôn trọng của họ đối với nghề nghiệp mà mình làm.

Phan Luân n đời Thanh có viết một chuyện về “đi vô thường”. Quyển tám, cuốnĐạo thính đồ thuyết kể về một người có mười năm kinh nghiệm làm hoạt vôthường, người này họ Sái tên Ngoạn, ông ta nói làm nghề này nhiều tớimức chán ngấy rồi, muốn rửa tay gác kiếm. Nhưng không phải muốn bỏ là bỏ được, muốn bỏ ông ta phải “cầu thần khấn Phật, tu Thủy lục đạo dương,hát bài Mục Liên cứu mẹ[7'>, trăm phương nghìn kế, mới có thể thoát rađược nghề đó”. Theo như những gì ông ta tiết lộ: “Mục đích của tất cảnhững hoạt vô thường đều là lừa gạt, tâng bốc công trạng, muốn thêm vàinăm tuổi trong sổ âm tào hoặc xin được bách niên giai lão trước mặt Diêm Vương.” Loại người này, trên nhân gian chuyện gì cũng ôm đồm. Ông tanói: “Trong suốt những năm làm tay sai, đầy tớ ấy, chẳng qua cũng chỉ vì muốn tiền trạm cho chức quỷ dịch sau này mà thôi. Chỉ là mỗi tháng, đến trước mặt phán quan một lần, khi chúc thọ vào tết Nguyên đán vào ThâmLa điện một lần, nhưng dù có gặp được Diêm Vương, cũng không dám ngẩngđầu nhìn, chỉ vài ba vái rồi lui thì làm sao dám nói chuyện? Vì vậy,người nào đó trên trần gian đến tuổi hạn, đành đợi lệnh bài bắt hồn được giáng xuống. Cái gọi là dự đoán trước được ngày chết của kẻ khác chẳngqua là sai dịch ở dương thế khi vào đi ngang điện thẩm mới nghe đượcnhững lời phán xét mà thôi.”

[7'>. Mục Liên hay tên đầy đủ là MụcKiều Liên, một trong những đồ đệ thân tín nhất của Thích Ca Mâu Ni. Ôngnổi tiếng về sự hiếu thảo với mẹ. ông tu luyện thành công nhiều phépthần thông, qua đó biết mẹ mình đang lâm kiếp ngạ quỷ, ông hỏi Phật Tổvề cách cứu mẹ. Phật dạy rằng: “Dù ông thần thông quảng đại đến đâu cũng không đủ sức cứu mẹ ông đâu. Chỉ có một cách nhờ hợp lực của chư tăngkhắp mười phương mới mong giải cứu được. Ngày Rằm tháng Bảy là ngàythích hợp để vận động chư tăng, hãy sắm sửa lễ cúng vào ngày đó.”

Theo lời Phật, mẹ ông được giải thoát. Phật cũng dạy rằng chúng sinh ai muốn báo hiếu cho cha mẹ thì cũng theo cách này (Vu Lan Bồn Pháp). Từ đó,ngày lễ Vu Lan ra đời.

Theo những gì Sái Ngoạn nói thì hình nhưnhững hoạt vô thường không có kh