thể cứng ngắc khôngchịu ra. Thế là những tên quỷ tốt khi đi bắt người thường có vài cách để bức người ta chết trước.

[1'>. Có nghĩa là: trên thế gian này tất cả mọi sự vật đều sẽ thay đổi, một khi ngừng thở, thì tất cả cũng sẽ kết thúc.

Cách đầu tiên là dùng bùn bịt mũi người ta lại. Truyện Hồ Lặc trong Quảng dị ký của Đới Phu đời Đường có viết: Hồ Lặc người Triều Thục, chết vào mùa đông năm Long An thứ ba. Ba ngày sau sống lại, kể rằng, bị người ta bắt đi, dùng đất đỏ bịt mũi, ấn chặt, rồi đưa ra ngoài thiên môn.

Đất đỏ chính là đất sét đỏ, rất dính, sau khi khô có độ kết dính rất cao.Hồi nhỏ, mỗi lần học giờ thủ công, tôi đã từng thấy mất mặt quá, nhưnglại không thể đập vỡ nó để giấu đi, như thế có thể tưởng tượng hiệu quảcủa việc dùng thứ này và bịt mũi người rồi đấy. Hơn nữa, sau khi bịt lại rồi còn dùng thêm quan ấn, rất giống cách đóng gói văn thư thời Hán,đừng nói là bản thân mình, ngay cả người khác, nếu không có quyền lựcnhất định cũng không thể mở phong bì. Hồ Lặc sau khi bị bịt mũi bằng đất sét liền đoạn hơi, lên trời có lẽ được bóc đất sét ra, nhưng hồn màtrong thời gian này không thể hít thở được. Thế là dẫn tới một vấn đềhết sức phiền phức, đó chính là vấn đề hít thở của hồn ma. Dẫn chứngtrong rất nhiều câu chuyện, ma không những có thể hít thở mà còn có thểthổi ra âm khí để hại người. Nhưng câu chuyện về Hồ Lặc có thể đưa ralàm ví dụ để phản chứng, linh hồn không cần không khí. Điều này cũng cócái lý của nó, đầu tiên là đoạn khí của người sống khiến người ta trởthành người chết, sau đó lại cắm thêm một ống thở vào cho hồn ma đã đoạn khí để nó trở thành ma sống, thế chẳng phải lằng nhằng mất thời gianhay sao! Vậy tại sao sau khi lên trời rồi lại phải gỡ đất sét ra? Tôinghĩ, dụng ý của thiên đình không phải vì muốn khôi phục lại quyền lợihít thở của anh ta, chỉ là muốn anh ta mở miệng nói khi ở trước côngđường, ngoài ra, có lẽ cũng tránh để thiên gia nhìn thấy cảnh người bịdính đất sét vào mũi khiến thiên gia không vui.

Long An là niênhiệu của Tấn An Đế (hoàng đế thời Đông Tấn), phương thức sử dụng trongcâu chuyện này quá lỗi thời, vì vậy sau này không thấy quan lại dưới âmgiới sử dụng nữa, nhưng lại bị đám quỷ lưu manh hoang dã dùng để trêuchọc những người đi đường dương khí không vượng nhưng lại phải đi gấpgáp trong đêm, có điều không cần dùng đất đỏ, vơ đại bùn hay cỏ dại cùng rác các loại nhét đại vào miệng, vào mũi, vào tai những kẻ xui xẻo kialà xong.

Còn một cách khác khiến người ta phải đoạn hơi nghe cóvẻ hợp lý hơn, chính là lũ quỷ tốt khi đi bắt hồn người sử dụng túi hútkhí, hoặc còn gọi là túi lấy khí, một loại chế phẩm bằng da, hình thứccủa nó được làm mô phỏng ống thổi lửa, một ống gió có thể mang theo bênmình. Thứ này khi đốt lửa rèn sắt thì dùng để thổi hơi, nhưng trước khithổi phải hít vào.

Trong truyện Dữu Quý Tùy trong Thuật dị ký của Lương Nhân Nhậm Phưởng có ghi chép một chuyện: “Quỷ tốt tay cầm ống dađi bắt người, hút khí của người đó, còn người đó ít ngày sau sẽ chết.”Người bị hút khí không nhìn thấy đám quỷ tốt này, vì vậy việc này rất mơ hồ, kỳ quái, và người bị hút khí cũng lặng lẽ mà chết, do đó khí bị hút chắc chắn là “dương khí” trong người người đó.

Trong Chi nặc cao trung ở quyển hai tập Tây dương tạp trở do Đoạn Thành Thức[2'> viết, gọi ống da này là “túi hút khí”: “Giữa năm Nguyên Hòa, một nông dân ở Tràng An, trong nhà có người bệnh, bệnh tình ngày càng nặng, liền mời hòathượng tới đọc kinh, vợ con, người thân đều vây quanh giường bệnh. Mộtbuổi tối, mọi người dường như nhìn thấy một người nhập vào cơ thể, lạicho rằng kẻ trộm, hòa thượng và mọi người đều đứng dậy đuổi bắt. Ngườiđó trong lúc hốt hoảng, không còn đường nào để thoát, không đợi ai mờiliền nhảy xuống một chiếc giếng. Trong đám người đó, không biết kẻ vôđạo đức nào, nhưng nhất định không phải là đám hòa thượng tăng ni đại từ đại bi đã đưa ra một chủ ý hết sức vô nhân đạo, đó là nấu một nồi nướcPhật thật lớn rồi đổ xuống giếng cạn. Nhưng từ trong giếng không thấyphát ra tiếng kêu thê thảm như dự định, khi nhìn xuống giếng, không cótên trộm nào cả, trên mặt nước nóng chỉ nhìn thấy một cái túi nổi lềnhphềnh, chính là “túi hút khí” mà đám quỷ sai thường dùng.

[2'>. Đoạn Thành Thức: tự là Kha Cổ, tiểu thuyết gia nổi tiếng thời Đường.

Cùng lúc ấy bỗng tiếng kêu thảm thiết vọng tới, cầu xin trả lại cái túi đó:“Ta sẽ đi bắt người của gia đình khác để thay cho người nhà các ngươi,xin hãy trả lại túi cho ta.” Người nhà đó liền trả lại cái túi, bệnhnhân cũng dần khỏi bệnh.” Gia đình nhà này vì muốn cứu người nhà mình mà không tiếc mạng sống của người khác, không nghĩ rằng đó chỉ là kế hoãnbinh tạm thời mà thôi, đại hạn dù sao cũng không thể tránh được. Điềunày chúng ta không quan tâm nữa, chỉ nói đến việc âm sai không có “túihút khí” thì không thể đi bắt hồn, lẽ nào không thể mang thêm một, haicái để dự bị hoặc tìm một tên quỷ khác mượn dùng hay sao?

Songcùng quyền nhưng trong truyện khác lại gọi là “túi tích khí”, từ “tích”này nghi ngờ là viết nhầm của từ “giật”[3'>, giật khí nghĩa là rút khí,còn tích khí