, chỉ là một lũ đen đầu thôi chắc. Không những chở đầy xe, mà tổng số sắn xã viên đăng ký mua có bốn tấn bốn trăm bảy mươi ba ki lô gam, nhưng bác Liểu và anh Điền đã cho xếp lên xe kém mấy chục cân đầy năm tấn, bảo đề phòng về tới nhà cân có khi còn hao hụt. Với lại chỗ sắn thừa ra ấy, bà con người ta thêm cho, chứ có lấy tiền đâu, không mang về cũng tiếc.
Trong lúc thằng cháu nói, ông chú cứ vừa đi vừa nghe, chứ không nói lại câu nào. Ngay cả khi nghe thằng cháu nói có ý sẵng, chỉ có mình chú là biết tính toán, ông chú cũng không nghĩ là thằng này dở chứng, bỗng dưng sinh hư, cãi lại cả chú. Là vì trong lòng Thuật đang ngổn ngang trăm mối tơ vò, cái đầu còn thiếu nước điên lên nữa thôi đây. Chứ lại không. Vừa đẩy được Điền làm trưởng đoàn đi miền ngược mua sắn, cũng là bất đắc dĩ lắm đấy, chứ thực, cả xã có hơn trăm hộ đăng ký mua chưa đến bốn tấn rưỡi sắn, thì đáng gì lắm đâu. Nhưng không đi không được, vì huyện đã chỉ đạo các xã vùng bão lốc tràn qua phải tổ chức đi mua sắn, xã nào không mua, để xảy ra đói kém, dân đứt bữa là chủ tịch uỷ ban, chủ nhiệm hợp tác phải chịu kỷ luật. Vừa đẩy được Điền cùng ông Liêu đi, lại cho thằng cháu đi theo giám sát, tưởng ở nhà hai anh em Thuật động thổ xây dựng sinh phần gia tộc thông dòng bén giọt, ít ra là xong phần cơ bản vượt thổ, làm tường bao xung quanh. Vậy mà đùng một cái, chẳng khác gậy ông đập lưng ông, hành lang trường học sập vào ngày nào không sập, lại đúng ngày anh em ông trưởng tộc Phạm Khắc khởỉ công xây dựng sinh phần, gây tai nạn chết người, lại chết đứa nào không chết, chết ngay thằng cháu đích tôn. Vậy thử hỏi Thuật còn đầu óc đâu để ý đến câu nói sẩng của thằng cháu trưởng, vừa chân ướt chân ráo đi miền ngược về. Nên Thuật chỉ vừa đi vừa nghe, chứ không nói lại câu nào. Đến khi Bính quay lại bảo, cháu xin phép chú vào thắp cho em nén hương, thì ông chú mới như chợt nhớ, vội níu tay hỏi:
- Thế có ai ở ngoài ấy trông sắn không?
- Có anh Điền ạ. - Bính nói theo bản năng.
- Không được! Cả xe sắn hàng đống tiền, sao lại phó thác vào một tay ấy.
Nhưng Bính như không nghe thấy, cứ lẳng lặng bước vào trong nhà. Bính lặng lẽ đến trước linh cữu đặt thi hài đứa em con ông chú ruột xấu số ngắn đời, cầm ba nén nhang châm vào cây nến, rồi cung kính cắm vào bát hương. Vì người chết năm nay mới mười ba tuổi, vẫn còn là trẻ con, chưa thành người lớn, lại là con thứ ba trong gia đình có tới năm người con, nên theo tập tục, thi hài thằng bé chỉ quàn trong nhà qua đêm cho người thân thích hương hoa, hôm sau đưa ra đồng mai táng, chứ không kèn trống phúng viếng ầm ĩ, cờ phướn đưa rước linh đình như mỗi khi có đám ma ông già bà cả. Nên tiếng nhà có đám hiếu, xóm láng cũng ít ầm ộ, nhà cửa cũng ít ồn ào tấp nập. Chỉ có ngoài cửa trải một dãy ba bốn chiếc chiếu cho các ông, các bà quanh xóm và người thân thích trong làng, ngoài xã đến chia buồn ngồi xơi miếng trầu, chén nước. Còn trong nhà, bên cạnh quan tài người xấu số, trải mấy cái chiếu cho cô dì, chú bác, anh chị, các em thay nhau ngồi túc trực. Cả nhà đám có lẽ mỗi chỗ ấy là ồn ào, người khóc to thành tiếng thống thiết, ới em ơi là em ơi, sao cái số em lại ngắn chẳng tày gang đến thế này, hử em! Người chỉ khóc hực hực không thành tiếng, nhưng nghe lâu lại rõ ra từng câu, hỡi giời cao đất giày có thấu cho chăng, nếu họ không làm ăn tắc trách, xây cho vững, dựng cho bền, thì sao lại có thể sập được hành lang, để đến nỗi thằng bé ngoan ngoãn, học hành giỏi giang là thế, mà bỗng chốc lìa đời, hu hu hu… Giữa tiếng sụt sùi, than khóc ấy, Bính cầm ba nén nhang cung kính cắm vào bát hương mà tay cứ run lên bần bật, mắt cay xè, hàm răng trên cắn vào môi dưới đến bật máu, để nén tiếng khóc chảy ngược vào trong. Nỗi đau sót, tủi hận vì thế lại càng được nén chặt, càng dầy thêm lên. Khi Bính thắp hương cho em xong, quay ra, vẫn thấy ông chú ruột đứng ngoài cửa, chỗ ban nãy, như có ý chờ. Thấy cháu ra, ông Thuật cầm tay kéo xuống dưới sân, hỏi:
- Lúc nãy cháu bảo có mỗi tay Điền trông sắn ở ngoài cửa hàng thôi hử?
Bính lơ đãng đáp:
- Vâng.
Ông Thuật kêu to:
- Không được! Không thể phó thác cho một tay Điền như thế được, sắn đã chở về đến xã rồi mà còn mất mát, hao hụt thì ai chịu trách nhiệm với huyện. Sao mà cháu với ông Liểu lại dễ tin người đến thế! Trước khi đi chú dặn cháu thế nào, cháu quên rồi hay sao, hả hả!?
Nhưng không hiểu sao lần này anh cháu trưởng thay đổi tâm tính nhanh thế, dám cãi lại ngay cả ông chú ruột, mà bấy lâu Bính gần như tin yêu tuyệt đối, phục tùng tuyệt đối:
- Chú chỉ lo trách nhiệm với huyện, chứ lo gì mất mát, hư hao mấy cân sắn của dân!
- Mày… mày…!
Ông chú tức giận dí ngón tay trỏ bên phải vào trán thằng cháu, nhưng rồi không biết có phải vì ngại mắng cháu trưởng ở chỗ đông, hay vì một câu nhịn là chín câu lành, ông đột nhiên dừng. Thì lại nghe anh cháu trưởng bảo:
- Mọi điều chú dặn cháu không quên, nhưng những gì cháu vỡ lẽ ra, cháu thức tỉnh lại trong chuyến đi này, thì cháu xin phép được nói thật là chính cháu, và có khi cả chú nữa, cũng không bao giờ lại có thể tưởng tượng ra
