xát. Nhưng đúng như các nhà viết sử nói: lịch sử không lặp lại

hai lần, chỉ có thể lần sau diễn ra giông giống lần trước, chứ không y hệt lần

trước. Đúng vậy.

Khác chăng là lần trước, mới cách đây hơn năm, diễn ra ngay

trong trại lợn, cũng với một chiếc xe tải của huyện xuống trước, sau đó là

chiếc u-oát đưa ông phó chủ tịch Hưởng xuống “ứng cứu”. Y hệt lần này.

Nhưng không phải vậy. Lần trước tính chất của vụ việc chỉ bé

bằng mắt muối, chỉ có một ít xã viên chăn nuôi lời qua tiếng lại mang tính bột

phát. Và cuối cùng, Hưởng vẫn chỉ đạo lấy được đủ sáu chiếc giường mang về trả

cho nhà khách uỷ ban huyện.

Còn lần này tới hàng trăm người, nếu kể cả trẻ con ở mấy lớp

học đang giờ chơi đổ ra nữa, thì chẳng biết đến những bao nhiêu trăm người.

Chẳng biết những bao nhiêu trăm người, nên mức độ cũng nghiêm trọng hơn nhiều

là cái chắc. Nhưng lý do xô xát lại mờ mịt hơn nhiều. Chứ không ư. Lần trước

chỉ là sự tức bực vì phải nằm những cái giường cọc tre kẽo kẹt, nên mấy người

chăn nuôi cố tình giữ lại những cái giường gỗ chắc, đẹp, đưa từ nhà khách huyện

xuống, dù là đưa xuống với mục đích chỉ để làm đẹp mặt cho xã, cho huyện đi

chăng nữa, thì đã đưa xuống trại cũng có nghĩa là của trại rồi còn gì. Cái lý

của mấy người chăn nuôi giữ giường là rõ ràng như thế. Còn cái lý của những

người đang đứng chắn xe ở cổng làng đây, dẫu có hỏi mấy ông già bà cả, chứ hỏi

đến ngay người đang chỉ huy tổ cờ đỏ tắc xe, vì sao các người lại ngăn trở xe

của huyện chạy vào làng? Thì họ cũng không hề hé răng lấy nửa lời, mà chỉ ư hèm

rằng chúng tôi được lệnh trên không cho bất cứ phương tiện giao thông và người

lạ mặt nào vào làng, thế thôi. Hỏi “lệnh trên” là trên nào, xã, huyện, hay đâu

nữa? Không ai hé răng. Tất cả như hũ nút. Không còn hiểu sự thể là thế nào? Làm

sao cái làng ở choi loi nơi cuối xã này, lại bỗng dưng rào chắn đường đi, lối

lại là nghĩa làm sao? Ừ, thì bây giờ đi đến đâu chả thấy những trạm kiểm soát

là kiểm soát, hết liên ngành lại công an, thuế vụ tắc xe tải, xe trâu, xe ngựa,

kể cả xe đạp, xe cải tiến. Đi xe không thì thôi, còn không, hễ trên xe có cái

gì là đều bị tắc lại hỏi giấy tờ, kiểm tra, thôi thì từ chục trúng, con gà,

buồng chuối, mớ khoai, ống gạo đến thịt thà, ngan vịt, lợn con xuất chuồng, chứ

lợn to, trâu bò thì từ lâu cấm tịt, bố ai dám mang, trừ ông mậu dịch. Tất tần

tật hàng hoá, đồ ăn thức đựng đến súc vật, đã vận chuyển trên đường, bất cứ

bằng phương tiện gì, cũng đều bị các trạm kiểm soát, mọc ra như nấm tháng ba,

trên các ngả đường dừng lại hạch sách. Vậy thì cái việc làng Phương Lưu tự

nhiên nhi nhiên dựng lên cái ba-ri-e, với một tổ cờ đỏ thường xuyên túc trực,

để ngăn không cho xe cộ và người lạ vào làng cũng là hợp trào lưu, chứ chả có

gì là sai.

Nhưng chắn gì thì chắn, xe của huyện xuống, nhất lại có cả

xe con của lãnh đạo huyện, thì cờ đỏ của làng, chứ cờ đỏ của xã cũng phải nâng

cây chắn lên cho xe đi đã. Mà xe này có chạy vào làng đâu mà không cho vào. Xe

này chỉ chạy qua làng ra trại chăn nuôi, nằm phía cuối làng kia thôi. Hưởng

xuống xe nói đến bã bọt mét, hết với ông đội phó Tinh, lại với anh em đeo băng

đỏ trên cánh tay, rồi khi nhìn thấy Điền đứng trong đám người lại cất tiếng gọi

ra, ý nhờ Điền nói hộ với họ một câu cho xe qua. Nhưng Điền chẳng biết có nghe

thấy, cứ đứng cạnh ông Tinh trố mắt nhìn hai chiếc xe. Thật chẳng bù cho lần

trước, cũng chiếc u-oát này, Hưởng vừa từ trong xe bước xuống, chí nói mỗi câu:

“Ông Lành đâu, sao lại để quân giữ giường uỷ ban huyện lại là thế nào?”. Tức

thì ông trại trưởng trại lợn Phương Lưu đã són đái ra quần, dạ dạ vâng vâng, hô

quân mau mau vào khênh giường ra xe trả chúng mày ơi! Trong khi Hưởng còn đang

nói bã bọt mép không được, thì nhìn thấy chủ nhiệm Lận dẫn mấy người, không

biết là bảo vệ hay dân quân, lại có cả súng ống, giậy gộc đang hộc tốc chạy đến.

Thế rồi trong chớp mắt, Hưởng cũng không còn biết cái gì đã xẩy ra, chỉ nghe

đánh chát một tiếng, cùng với rào rào mảnh kính vỡ và tiếng người co kéo, kêu

la. Liền đó là cuộc xô xát, ẩu đả, cùng tiếng Lận ra lệnh trói người này người

kia và tiếng mắng mỏ, chửi bới ngậu xị, tít mù. Hưởng không những không dám

đứng ra ngoài xe, mà còn ba chân bốn cẳng nhoài người vào mãi bên trong xe,

ngồi tụt xuống một góc, hét đến lạc cả giọng giục lái xe lùi xe cho nhanh cho

chóng, thoát khỏi cái đám hỗn quân hỗn quan này. Chứ không, khó mà thoát khỏi

thiên la địa võng của đám dân chúng đang ngùn ngụt nỗi bất bình và lòng căm

giận. Hơn nữa, tuy không phải người xã này Hưởng cũng hiểu, tiếng là cùng xã,

nhưng khác ba làng Phương Trà, Phương Trì, Phương La bên kia, dân Phương Lưu

đây là dân hàng trại, mà dân hàng trại thì như người xưa dặn: “trai hàng trại,

gái hàng cơm”, chớ có động vào. Hưởng ngồi tụt nữa vào phía trong xe, mắt lấm

lét nhìn ra ngoài, thấy Lận và mấy dân quân xã đang trói ông Tinh và Điền cùng

ba, bốn người nữa, bỗng trút tiếng thở dài, buồn bực và chán ngán. Hưởng lấm

lét nhìn ra ngoài. Đám dân quân trói người cùng làng xã