nhấp
nháy những vì sao xanh biếc.
- Tới nhà rồi. Dậy lên nhà, An ơi!
Tôi
nghe tiếng thằng Cò gọi, giật mình mở mắt ra. Bàn tay nó hãy còn đập đập mấy
cái lên vai tôi, khiến tôi tỉnh hẳn người. Tôi giụi mắt mấy cái, bàng hoàng một
lúc mới nhớ ra là mình đã ngủ dưới thuyền từ đêm qua cho tới bây giờ.
Thằng
Cò đã bò ra trước mũi loay hoay cầm sợi thừng buộc thuyền vào gốc cây mọc dựa
bờ.
Tôi
đưa mắt ngó lên. Một mái lều nhỏ, tiều tụy, nép dưới bóng cây tràm vỏ trắng
phản chiếu ánh bình minh như tô phấn. Chung quanh nhà mọc đầy những cây bình bát
đại, lá xanh um. Sau những bình cây bát đại là một khoảng rộng trống, và nhìn
thẳng vào trong xa, chỉ thấy toàn lau sậy mịt mùng. Trên khoảng sân rộng trước
nhà, một vài con buồm đất bay đây đó. Bên góc sân, một dọc da trăn và da rắn
vắt trên cây sào phơi. Luồng gió ban mai thổi nhẹ qua, đong đưa những tấm da
khô trông như một bầy rắn quấn vào cây sào đang cựa quậy.
Con
Luốc nhảy phốc lên sân, sủa mấy tiếng mừng rỡ. Một bà già cao lớn, hơi gầy, tóc
bới cao hình bánh lái, mặc chiếc áo bà ba vải đen kiểu xưa, từ trong lều bước
ra, chạy đến cúi xuống vuốt ve con chó. Khi thấy trong thuyền có thằng bé lạ,
bà bèn buông con chó, ngước lên hỏi:
- Chú em nào đấy?
Thằng
Cò đưa tay cho tôi nắm để bước lên bờ, vừa cười vừa nói:
-
Anh em với con đấy, má à..
- Con
nuôi của tôi đấy? Bà nó dắt con lên nhà đi. - Ông lão gác mái chèo lên mui,
đứng sau lái thuyền nói vọng lên.
Bà lão mỉm cười nhìn tôi. Tôi không biết nói gì,
chỉ ngượng nghịu cúi đầu chào.
*****
Ở
vùng Phong Mỹ, ai cũng khen anh Hai là một thanh niên hiền lành, chịu khó. Anh
mồ côi cha mẹ từ lúc mười tuổi, phải ở đợ cố công cho tên địa chủ Khá. Mãi đến năm
gần ba mươi tuổi anh vẫn chưa lấy được vợ. Người tá điền ấy giỏi trai, khỏe đến
nỗi có thể dùng hai tay nắm hai sừng trâu ghì xuống đất, con trâu vùng vẫy thế
nào, cũng không cất đầu lên được.
Bao
giờ mày làm cho tao đúng hai mươi năm, trừ hết số nợ cha mẹ mày còn thiếu tao
ngày xua, tao sẽ cho mày một số tiền cưới vợ. Tao sẽ cho vợ chồng mày một vuông
đất làm nền nhà, và cho mướn một ít ruộng, làm ăn riêng với nhau. Lâu lâu, tên
địa chủ già nổi tiếng keo kiệt nhất vùng lại bảo với người đầy tớ trung thành
của lão một lần như vậy.
Mỗi
lần nghe như vậy, anh Hai lại cố sức làm lụng ngày đêm cho vừa lòng chủ, bao
nhiêu nỗi vất vả trong anh thảy đều tan như mây mù dưới ánh mặt trời.
Đến
năm anh Hai ba mươi tuổi, không thấy tên địa chủ nói gì, anh bèn nhắc lại lời
hứa đó.
-
Vậy sao? - Tên địa chủ kêu lên và cười lớn. - Vậy mà tao tưởng mày không tính
chuyện lấy vợ, ra ở riêng nữa chứ! Mà đã có con nào bằng lòng lấy mày chưa?
-
Bẩm ông chủ, có rồi ạ - anh Hai mừng rỡ đáp.
-
Thế con đó có đui què, mẻ sứt gì không?
-
Bẩm ông chủ, không ạ?
- Nó cấy gặt, làm lụng được chứ?
-
Bẩm ông chủ, được ạ?
Tên
địa chủ Khá ngẫm nghĩ một lúc rồi nói:
-
Thôi được. Nhưng mày phải dắt nó về cho tao xem người ngợm ra sao đã. Không lại
vớ phải thứ cá lọt giỏ, gà lọt bội (thứ không ra gì), quặt quẹo ốm đau, về phải
nguôi báo cô thì khổ cho mày?
Anh
Hai bơi xuồng suốt đêm, đến nhà người yêu báo tin vui đó. Hai anh chị quen biết
nhau đã mấy năm nay. Chị Hai cũng là con nhà cố nông, mồ côi, được người dì
mang về nuôi từ bé.
Khi
tên địa chủ già trông thấy người con gái xứ Cao Lãnh khỏe mạnh, có hai hàng mi
phớt cong trên cặp mắt to đen, có đôi vai nở rộng, đang nghiêng cúi chào hắn,
hắn đưa tay lên giụi mắt mấy cái. Hắn ngồi sững sờ hồi lâu không nói gì cả.
Hai
anh chị lo quá, lẳng lặng bước ra đứng ngoài thềm, không biết mình đã chót sơ
ý, sơ xuất điều gì để ông chủ phải phật lòng chăng? Hồi lâu, tên địa chủ mới
đằng hắng một tiếng, gọi anh Hai vào, cho ngồi xuống một bên góc phản, thong
thả bảo:
- Thôi được! Cứ hảo nó ở lại đây. Mọi việc sẽ lo
liệu... Tao, tao sẽ cho người đến bàn với dì nó... Rồi đâu khắc vào đấy thôi?..
Anh
Hai mừng cuống lên, chắp hai tay vái dài toan lui ra. Nhưng ông chủ anh đã vẫy
tay, ra hiệu cho anh ngồi lại đó.
-
Việc cưới xin của mày thì... hãy thong thả. Rồi tao sẽ liệu cho...
-
Vô cùng đội ơn ông chủ.
- Bây
giờ mày vào ngay trong chòi ruộng, coi giữ bầy trâu hai mươi con trong đó thay
cho thằng Bé. Bảo thằng Bé về lo việc ngoài này, nghe chưa?
Anh
Hai vào coi giữ bầy trâu đã hơn nửa tháng. Chiều chiều anh ngồi trên lưng trâu
ngong hướng nhà chủ, nóng ruột như lửa đốt. Người đầy tớ hầu hạ chủ suốt hai mươi
năm không lạ gì tính háo sắc của ông chủ nổi tiếng ấy. Một tay lão đã vùi dập
bao nhiêu đời thiếu nữ. Có nhiều người con gái tá điền trẻ, đẹp, bước vào nhà
lão rồi không trở về nhà cha mẹ nữa, mà nằm vĩnh viễn dưới nấm mộ giữa đồng...
Một
đêm, giữa lúc khuya, anh nghe trâu khua sừng lộp cộp ngỡ trộm vào dắt trâu, anh
chụp con dao rựa nhảy ra.
-
Anh Hai ơi? Nguy rồi, anh Hai ơi! - thằng Bé kêu lên trong tối.
Tay anh Hai
cầm con dao run bần bật. Linh tính báo cho anh biết đã có điều nguy biến xảy ra
cho ngươi yêu anh rồi...
Ngay lúc anh Hai vừa ra khỏi nhà đi và
