n khẩu ngữ, nên trò chuyện không được lưu loát.

Tôi quá

đỗi kinh ngạc. Hòa thượng chưa đến mười sáu tuổi, vậy là cậu bắt đầu học tiếng

Hán khi mới mười, mười một tuổi, năm năm bỏ bẵng, nhưng vẫn có thể giao tiếp

khá thế này, trí nhớ của hòa thượng thật đáng khâm phục. Thời gian học đại học,

tôi lựa chọn học ngoại ngữ tiếng Đức, sau vài năm không ngó ngàng đến, giờ đây tôi

chỉ nhớ mỗi câu ICH LIEBE DICH (Em yêu anh), nếu yêu cầu tôi trò chuyện với

người Đức, sẽ chẳng khác nào như vịt nghe sấm.

Vì tôi

tiếp đất giữa sa mạc mênh mông, nên tôi chỉ có thể suy đoán nơi này hoặc là

thuộc Tây vực hoặc là thuộc Mông Cổ. Tôi thử hỏi về con đường tơ lụa, nhưng hòa

thượng không hiểu. Chỉ khi tôi giải thích, tơ lụa và lá trà được vận chuyển từ

Trung Nguyên đến tiêu thụ tại Đại Thực (nay thuộc các Tiểu vương quốc Ả Rập),

Ba Tư (nay là I- ran), Đại Tần (nay là Roma) trên con đường này, thì hòa thượng

mới gật đầu. Hòa thượng cho biết, Kuchi nằm trên con đường này. Và trong tôi

chợt bừng lên một tia hy vọng.

Tiếp

đó, tôi vắt cạn bộ nhớ để kể ra những địa danh liên quan đến con đường tơ lục:

Yên Kỳ (Yanqi), Thiện Thiện (Shanshan), Sơ Lặc (nay thuộc Kashgar, Tân Cương),

Lâu Lan, Hòa Điền (nay thuộc Hotan, Tân Cương), Ô Tôn (nay thuộc Ili, Tân

Cương), Đôn Hoàng, … Trong số đó có một vài địa danh mà sau khi nghĩ ngợi một

lúc, hòa thượng nhắc lại bằng một âm tương tự, những âm còn lại rất khó nhận

biết. Khi kể đến địa danh Khâu Từ, tôi sững lại. Kuchi, Khâu Từ (Qiu Ci, nay

thuộc huyện Kucha, Tân Cương). Hai âm này rất giống nhau, lẽ nào là quốc gia có

nền văn minh phát triển và giàu mạnh nhất vùng Tây vực thời cổ đại?

Tôi

nhìn hòa thượng và thử đọc lại tên Khâu Từ. Hòa thượng ngập ngừng giây lát rồi

gật đầu và chỉ vào mình. Trời ơi, cuối cùng thì tôi biết mình đang ở đâu rồi.

Tôi đã đến Tây vực, Tây vực đời Tần!

Vậy thì

những người Khâu Từ mà tôi gặp trên đường đi này chính là người Tochari. Tài

liệu lịch sử chép lại rằng, tổ tiên của người Khâu Từ là tộc người Da Yue Zhi,

hay còn lại là người Tochari. Đầu dài, mũi cao, mắt sâu, môi mỏng, da trắng,

thuộc giống người châu Âu nguyên thủy. Các bộ lạc Tochari đã kết thúc đời sống

du mục vào khoảng một nghìn năm trước Công nguyên và bắt đầu định cư tại Kucha,

Yanqi và Turpan. Tôi đã đến tham quan rất nhiều viện bảo tàng khi đi du lịch

Tân Cương và rất thích thú khi ngắm nghía các xác ướp, những xác ướp được lưu

giữ gần như toàn vẹn sau hơn ba nghìn năm, khuôn mặt xác ướp vẫn hiểu hiện rõ

nét đặc điểm ngoại hình của người châu Âu,

nổi tiếng nhất là xác ướp mỹ nữ Lâu Lan. Nhưng có lẽ vì nằm trên huyết mạch

chính của con đường tơ lụa, là nơi tập trung và lai tạp giữa nhiều tộc người

khác nhau, nên người Khâu Từ có khuôn mặt tròn hơn người châu Âu hiện đại.

Niềm

hứng khởi đang lên cao thì lập tức bị kéo xuống. Những ghi chép về Tây vực thời

kỳ nhà Tần rất ít ỏi, hầu như chỉ tồn tại trong “Tây vực truyện” thuộc sách

“Hán thư”. Lịch sử Tây vực trong trí nhớ của người Hán được bắt đầu từ thời Hán

Vũ Đế: Trương Khiêm đến Tây vực, kết thân với Ô Tôn (Wu Sun), dựng trại làm

ruộng, gây chiến với Hung Nô suốt mấy trăm năm. Nhưng được đến thời kỳ nhà Tần

cũng rất tuyệt. Tôi phải lên đường đi Trường An ngay mới được, để có thể tận

mắt chứng kiến những biến động to lớn cuối đời Tần, để được diện kiến những

nhân vật lừng danh trong lịch sử.

Tôi lặp

đi lặp lại nguyện vọng tha thiết đó với tiểu hòa thượng. Hòa thượng trầm tư một

lát rồi gật đầu và hứa sẽ sắp xếp. Nhưng cũng nói thêm, đường xa vạn dặm, phải

một năm mới đến nơi, hơn nữa hiện đang là thời kỳ chiến tranh loạn lạc, muôn

phần nguy hiểm.

Trời,

chiến tranh xảy ra rồi ư? Vậy thì tôi lại càng không thể chần chừ. Tôi vui vẻ

bảo rằng không sao cả, hòa thượng băn khoăn nhìn tôi, đôi mắt màu xám nhạt lộ

vẻ kinh ngạc. Tôi không biết phải giải thích thế nào để hòa thượng hiểu vì sao

một cô gái như tôi lại hứng thú với chiến tranh đến vậy, nên chỉ cười trừ.

Câu

chuyện giữa chúng tôi kéo dài đến gần trưa. Trời mùa thu lúc chính Ngọ nắng rất

gắt gao, tôi phải trùm kín đầu bằng chiếc khăn quàng vai. Tiểu hòa thượng kéo

thấp chiếc áo choàng dài, để lộ bờ vai phải, dưới ánh nắng rực rỡ, nước da bánh

mật phản chiếu sức sống, nét khỏe khoắn và vẻ tráng kiện của tuổi trẻ. Lối

trang phục để vai trần bên phải này vốn là trang phục phổ biến của giới tăng ni

ở Ấn Độ và Tây vực. Sau đó, Phật giáo được truyền bá vào Trung Nguyên, kiểu

trang phục này dần được cải biên, có câu “nhập gia tùy tục” mà. Thời tiết Ấn Độ

nóng bức, Tây vực thì nằm trong vùng sa mạc, hoang mạc mênh mông, chênh lệch

nhiệt độ ngày đêm rất lớn, nên kiểu trang phục kín đáo vào buổi sáng và buổi

tối, hở vai vào buổi trưa này rất phù hợp với điều kiện thời tiết nơi đây.

Khuôn

mặt hòa thượng bỗng nhiên ửng đỏ, ánh mắt rời khỏi tôi trôi về phía xa xăm. Lúc

này mới chợt nhận ra tôi đã chăm chú ngắm nhìn hòa thượng rất lâu, xấu hổ hết

chỗ nói! Trang phục đặc biệt này tôi mới chỉ thấy qua các bức bích họa, được

tận mắt chiêm ngư