, và cũng để hối tiếc
mà thôi.

Tôi
đã rơi vào trương hợp như vậy.

Giữa
những ngày khốc liệt ở 428 cùng anh em d2 e95…

“…
Cùng một số bạn bè ngày xưa của lớp mình, về đưa tang bạn Đức đến nơi an nghỉ
cuối cùng… Cả bọn mới biết bạn đã nhập ngũ mấy năm, và đang chiến đấu ở một chiến
trường đầy khắc nghiệt và gian khổ. Mình vô tâm quá…

Khi
chia tay nhau sau kì thi nghiệt ngã... Bờ sông Hàn Đà Nẵng một đêm hè… Những
quán cơm bình dân dọc đường Ông Ích Khiêm… đầu cầu Trịnh Minh Thế, khi những
bàn tay rời nhau sau mấy ngày thi, để từ đây mỗi con người là một số phận… Thời
gian năm năm trôi qua sao mà nhanh thế…

Mình
cũng không đủ điều kiện để vào Đại học, cũng phải lao động mọi thứ để nuôi sống
mình và giúp phần nào cho gia đình… Những đêm trằn trọc suy nghĩ về cuộc đời… trong
đó có hơn một nửa là nghĩ về một người… (mà không ngờ đã là một anh bộ đội)… Phù
Mỹ chỉ cách Quy Nhơn chưa đầy 60 km, sao thấy xa quá… nhiều lần đã bạo gan xin
mẹ đi chơi… nhưng cuối cùng phải hoãn lại, vì đâu biết chính xác địa chỉ…

Những
năm ở Trung học Đệ nhất cấp, chỉ là lòng ngưỡng mộ trí thông minh, khi giải những
bài đại số khó cho lớp… Những phương pháp giải các bài tập ngữ pháp về câu bị động,
những mẹo về cách chia thì trong tiếng Anh.

Rồi
năm cuối Trung học Đệ nhị cấp… một người thanh niên mạnh mẽ cá tính và hết lòng
với bạn bè.

Mỗi
buổi sáng… ngồi ở quán ăn trên đường Võ Tánh… chỉ có một điều duy nhất: nhìn thấy
bước chân thoăn thoắt của một người con trai cùng lớp, trên đường vội vã đến
trường…

Cả
nhóm xuống nhà bạn, nhưng nghe đâu gia đình đã vào Nam hết rồi… lại một dịp may
hiếm có vuột mất. Mẹ Đức bảo: cách đây không lâu, đài truyền thanh của xã còn đọc
thư của bạn gửi về cho gia đình. Cả bọn lên tìm, và may quá còn sót lại mấy lá,
và theo địa chỉ viết thư cho bạn đây.

Cũng
nét chữ đẹp như hoa ấy, giọng văn cục mịch, đôi chỗ sang sảng như văn bình luận…
chỉ có điều đã là một người lớn… có nói hơi nhiều đến hiện thực khách quan… đâu
còn con người của ngày xưa nữa… còn gì sống động hơn là những cánh thư của lính
gửi về cho gia đình.

Nước
mắt mình không thể cầm được trên những trang thư của bạn. Ngả rẽ cuộc đời sao
nhiều điều bất ngờ quá…

Trên
đường trở lại Quy Nhơn… khi qua những nẻo đường xứ sở... trí thông minh, lòng
kiên trì, biết sống vì mọi người, và coi mọi sự khó khăn, thậm chí cái chết như
một làn sương mỏng…

Dọc
đường, những em bé đen thủi đen thui, quần áo cái còn cái mất… chạy tung tăng
trên những bãi cát trắng tinh, trong buổi chiều nắng chói chang của vùng biển…

Chín
năm về trước, năm 1971, cũng có một đứa con sinh ra và lớn lên ở mảnh đất nắng
và gió này, ngơ ngác bước vào ngôi trường xa lạ… để sáu năm sau đó ra đi… và đi
về một nơi... có tiếng súng đang nổ vang.

Không
biết rằng người ấy… giữa bão táp của chiến tranh… mang trong mình mọi sự cứng rắn
mãnh liệt kia… có ẩn chứa phía sau là một trái tim còn rực lửa hay không? Có
còn cảm nhận được rằng… nơi mái trường xưa… cũng có một người mong ngóng, những
bước chân trở về… dù rằng không ai biết có một nỗi niềm như thế…”

Tôi
lẩn thẩn hết mấy ngày… như người không hồn.

À
ra thế! Trong lớp ngày xưa sao mãi nhìn mình. Nhà có xe máy… luôn đi chơi với bạn
bè toàn bằng xe đạp sườn ngang, không có baga phía sau… ngồi phía trước bắt
mình chở gần đứt hơi… khi lên dốc mộ thi sĩ Hàn… vẫn… phình… phường…

Mái
tóc ngắn thơm mùi bồ kết, tung bay trước gió biển Quy Nhơn…vùng da trắng nõn nà
sau gáy… cú ngoảnh mặt vô tình mỗi khi nói chuyện, chạm vào mặt mình với chiếc
áo cổ tròn hơi rộng…

Tất
cả đã được lập trình và có ý đồ chiến thuật hẳn hoi…

Giờ
đây… nơi cao điểm 428… cũng chỉ là sự nuối tiếc.

“Ta
trả lại và cảm ơn sự chia tay thầm lặng,

Lá
vàng thu, tiếc nuối giữa tay người…”



Tập 4:

Biên giới Tây nam - Chùa Prết Vi Hia
năm tháng khó khăn của chiến trường

Pốt
quay trở lại sau khi được hà hơi tiếp sức, kèm theo sự bao che dung dưỡng. Tiến
hành chiến tranh du kích với những thủ đoạn mới đầy thâm độc.

Những
năm tháng khó khăn của đất nước về chính trị, ngoại giao và kinh tế.

Những
người mẹ Việt Nam vừa giã xong hạt gạo, phải chuyển ngay ra chiến trường cho con...
và cho đất nước Chùa Tháp. Tấm áo của mẹ còn vá chằng vá đụp, thì tấm chăn của
con cũng đâu đủ ấm, khi gió bấc từ Thái Lan thổi về.

Nội
tâm người lính... những vấn đề của thời kì quá độ tích cực lẫn tiêu cực... anh
em lính trước 1976 ra quân trở về đất mẹ...

Những
vấn đề của đất nước, có những ảnh hưởng đến nội tâm người lính, và phần nào tâm
trạng của người lính, phản ánh tình cảnh của đất nước trong một giai đoạn khó
khăn cùng cực.

Người
lính phải chiến đấu và biết cách chiến thắng để trở về.

Topic
bốn được viết từ những trận chiến đấu, trong sự chiến thắng và con đường trở về
của người lính... Preah Vihear - Những năm tháng khó khăn của chi