
i tổ gia cũng hài hước nói đùa:“Ngươi doạ ta một lần, ta cũng doạ ngươi một lần.”
Chuyện này cóthể đọc được ở Đô công đàm toản của Đô Mục và Canh dĩ biên của Lục Sán,cái được mô tả là đại thể tương đồng, phiên bản này có hơi khác khi đọcDã ký của Chúc Sung Minh, trong đó nói rằng thái giám thụ hình sợ tớimức hồn bay lên nóc nhà, từ trên nhìn xuống thấy chính mình đang bịquàng qua cổ trói giật khuỷu tay. Từ đó có thể biết, đến pháp trường xem người ta thụ hình cũng là một trong những thú vui của cư dân thành thịngày đó, không những đứng tràn khắp đường khắp chợ, trần nhà cũng trởthành khán đài quan sát. Còn về việc người bị giết là người nào, có phải đồng loại, đồng đảng của mình không hình như không ảnh hưởng gì tới họ, chỉ cần hay là được, cho dù người bị giết là mình có khi vẫn xem mộtcách rất thích thú. Sự vô cảm và vô tâm của “khán khách” luôn luôn nhưvậy.
Lục Dung người đời Đường có ghi chép lại chuyện một ngườilúc chuẩn bị thụ hình thì được tha bổng trong quyển ba Thục viên tạp ký, trong đó, một vị tiên sinh rất có tố chất của một ký giả cho mục giảitrí đã đặt câu hỏi với người đàn ông may mắn còn chưa kịp hoàn hồn kia:“Khi chờ đao chém xuống, giây phút ấy anh có suy nghĩ gì? Tình cảm gì và nguyện vọng gì? Nói ra cho chúng tôi nghe xem.” Người đàn ông đó trảlời: “Lúc ấy sợ hãi tới muốn xỉu, làm gì có cảm nghĩ với nguyện vọng!Chỉ là sau đó, đang lúc hoảng hốt, ngồi trên nóc nhà bên cạnh pháptrường, nhìn thấy giữa pháp trường một người đang bị trói, đó chắc chắnlà người sẽ bị chém, tôi thấy rất buồn, vợ con tôi, họ hàng thân thích,bạn bè của tôi vây quanh anh ta để làm gì?”
Số linh hồn vì sợ hãi mà xuất ra khỏi thể xác ở pháp trường là bao nhiêu thì không rõ, nhưngcó một điều không cần phải nghi ngờ, đó là đại đa số những linh hồn đókhông thể quay lại với thể xác. Khi họ xuống ghế khán giả, cuối cùngcũng hiểu ra người sắp bị rơi đầu kia có liên quan tới mình, có lẽ trong đầu có rất nhiều cảm nghĩ, đáng tiếc là không có phóng viên nào kịp tới đó để phỏng vấn. Nhưng vẫn còn một vài chuyện kỳ quái có thể làm tưliệu, một vài linh hồn cá biệt sau khi rời khỏi thể xác lại không nghiêm túc đứng bên theo dõi, trong lòng biết mình may mắn, phải chạy khỏikiếp nạn này ngay.
Quyển mười lăm Đồng kỳ giác trong Tử bất ngữcủa Viên Mai ghi chép về nhân vật Lý Tư, một tên chuyên đào trộm mộ, cầm xẻng chống lại người thi hành công vụ, liên tiếp đả thương hai người,phải ra pháp trường chịu án chém đầu. Khi bị trói đưa đến cửa chợ, hắnta ra sức giằng co và chạy thoát. Có một người tên là Phó Cửu, ra khỏiChính Dương Môn đi về phía tây, vừa đi qua một cầu cảng nhỏ, nhìn thấycó người chạy thục mạng từ phía trước lại, không kịp tránh nên đã tôngvào nhau, và hợp thành một. Thì ra, người chạy tới chính là linh hồn của Lý Tư, nhưng lại nhập vào thể xác của Phó Cửu. Còn về thể xác của anhta, sớm đã bị chém rồi. Phó Cửu đáng thương rơi vào cảnh chim khách bịtu hú chiếm tổ, linh hồn của mình vất vưởng, lang thang không có chỗ trú chân tạm thời không nói, mà thể xác của anh ta cũng phải chịu sự giàyvò. Đầu tiên là “đột nhiên có cảm giác cơ thể như bị giội nước, liên tục rùng mình”, rồi chạy đến một cửa hàng bán lụa, ngồi xuống, đột nhiênhét lớn: “Ngươi cản đường ta, đáng ghét, đáng ghét!”, thế là ra sức tátvào miệng mình, giật râu mình… Rõ ràng là do linh hồn của Lý Tư tácquái, nhưng nhìn thấy thể xác của mình bị linh hồn kẻ khác thao túng làmột điều bất hạnh biết bao!
Quyển năm, Sinh hồn vong tử trong Dực quynh bại biên của Thanh Dụng, gần như cải biên lại từ quyển hai, Quỷhồn tụ phụ trong Vọng vọng lục, nhưng địa điểm thì từ Phúc Kiến chuyểnđến Bắc Kinh: “Có một kẻ vì thuê người giết người khác mà bị xử tội chém đầu. Kẻ này lại quen biết đao phủ, dùng tiền để đút lót, nói: “Xuốngđao nhanh một chút để ta không phải chịu nhiều đau đớn.” Đao phủ nhậnlời. Khi hành hình, đao phủ lên tiếng nhắc khẽ: “Sắp xuống đao rồi, mauđi đi!” Kẻ này ra sức vùng vẫy, linh hồn liền rời khỏi thể xác, thoátkhỏi pháp trường, một hơi chạy xa trăm dặm, đến đất huyện Hà Bắc Hùng,tìm một quán ăn xin hùn vốn làm chung. Trước kia anh ta vốn mở quánrượu, chỉ cần thể hiện tay nghề của người thành phố, chủ tiệm đã vuimừng như bắt được vàng, cuối cùng lại nhận anh ta làm con rể và cho ởrể. Năm sau nhạc phụ qua đời, anh ta liền trở thành chưởng quỹ. Hơn mộtnăm sau, tên đao phủ đó đến huyện Hùng thăm họ hàng, vừa hay vào quáncủa kẻ mình đã chém đầu năm xưa. Kẻ này vừa gặp lại tên đao phủ liền dập đầu tạ ơn. Tên đao phủ nhất thời chưa nhận ra, hỏi: “Ngươi là ai?” Anhta nói: “Tôi là xxx, chẳng phải ngài đã tha cho tôi ở pháp trường đósao?” Đao phủ liền nói: “Chắc ngươi lầm rồi, kẻ đó đã chịu hình ở pháptrường.” Anh ta nghe thấy vậy, lập tức trợn mắt, lè lưỡi, ngã vật xuốngđất, rồi biến mất, trên đất chỉ còn lại bộ quần áo.”
Nhân vậtchính trong hai câu chuyện này đều bị mất hồn trước, sau đó làm ma,không được coi là chuyện “mất hồn” chính thống, chỉ là một kiểu tươngtự, bàn đến để tư liệu thêm phong phú mà thôi.
Ngoài ra, trêngiang hồ còn có một loại tà thuật gọi