người thời Thiệu Hưng cũng có ghilại vụ hỏa hoạn này, nhưng chi tiết chỗ giống chỗ khác, bởi vì ông ta là nghe người khác kể lại, những cũng nhờ đó mà thấy được rất nhiều chitiết đặc sắc do dân gian thêm thắt vào.

Trận hỏa hoạn này lại xảy ra ở trước đền Hàn Văn Công, giữa Nghị môn và Học sử nha môn, thời gian đổi thành tháng Sáu, số người chết là “hàng nghìn người”, và số ngườithoát được lại thành ba người. Người đánh trống lần này không có, thaythế anh ta và sống sót là một kỹ nữ và một người buôn bán nhỏ. Lửa vẫnbốc lên đằng sau sân khấu, đối diện với chỗ người kỹ nữ đó ngồi chính là nơi bốc lửa, từ xa đã nhìn thấy ánh lửa lập lòe, nên muốn nhanh chóngrời khỏi hiện trường. Nhưng nơi cô ta ngồi lại là tầng cao nhất, nếu đicầu thang xuống, sợ rằng không kịp, gần chỗ ngồi có một con đường, nhưng lại cách lan can, cô ta không thể nhảy qua được. Đúng lúc đó có mộtngười bán hạt dưa đứng bên ngoài lan can, cô ta vội vàng gọi hắn lại,nói mình đau bụng muốn chết, nhờ hắn cõng về nhà. Nhưng tên bán hạt dưađó không chịu, thoái thác không cõng được, cô ta liền tháo chiếc vòngvàng trên tay đưa cho hắn, nói mình dùng cái này để đổi lấy mạng sống,rồi trèo qua lan can lên vai hắn, sau đó giục hắn chạy cho mau. Nhắc đến cô kỹ nữ này lại thấy cô ta nhanh nhẹn, quyết đoán, nhưng trong mắt của người hiểu chuyện thì đó là vì mệnh cô ta chưa phải chết, cũng chính là muốn nói cả hai người này đều không phải mang xiềng xích của âm phủ.Bởi vì cái tên chuyên đóng vai nhảy mở màn cho vở kịch kia, từ sau mặtnạ nhìn thấy hàng nghìn khán giả không phải là mặt mũi đen sì, mà là“đều bị xiềng xích chân tay”!

Điều đáng chú ý hơn cả là, bìnhthường những người có thể nhìn thấy ma quỷ chỉ có thể là những đứa trẻtinh mắt và những thuật sĩ có bản lĩnh đặc biệt, nhưng tên nhảy mở mànvở kịch này lại có thể nhìn thấy là bởi vì anh ta đã đeo mặt nạ, mặt nạthần thánh đó dường như cũng có chút thần tính, qua lỗ mắt có thể nhìnthấy những thứ mà người phàm trần không thấy được.

Những người sẽ bị tai nạn hoặc gặp kiếp nạn thì đều bị quỷ tốt đeo xích sắt trên cổtrước, chi tiết này thường thấy trong những câu chuyện ở đời Thanh. Nhưtrong quyển ba, cuốn Dạ đàm tùy ký của Nhàn Trai Thị có ghi lại một trận động đất lớn xảy ra vào năm Ung Chính thứ tám ở Bắc Kinh, khiến ngườita nghe phải nổi hết cả gai ốc: “Trước một ngày xảy ra động đất, ở phíatây thành có người bế một đứa trẻ tầm ba, bốn tuổi ra quán trà. Vừa đếncửa, đứa trẻ liền ôm chặt cổ bố, khóc rống lên, nói thế nào cũng khôngcho bố vào. Người đó thấy lạ, hỏi: “Sợ ở đây đông người quá phải không?” rồi tìm đến một quán trà khác, nhưng đứa trẻ vẫn khóc rất to, liên tụcđổi quán nó vẫn khóc. Hỏi nó bình thường rất thích đến quán trà, hôm nay làm sao lại thế? Đứa trẻ nói: “Hôm nay trong các quán trà từ người uống cho đến người bán, cổ ai cũng thấy đeo xiềng xích!” Người lớn lại chorằng trẻ con nói năng linh tinh, liền bế nó quay về, trên đường đi gặpngười quen, mới kể lại cho người đó chuyện này, người đó phá lên cười ha hả. Đứa trẻ nói: “Ông ta còn cười người khác nữa, trên cổ ông ta cũngcó xích kia kìa!”

Trong quyển ba Nam cao bút ký do Dương PhượngHuy viết có ghi lại chuyện “thoát khỏi thủy nạn” xảy ra vào năm Quang Tự thứ mười bảy (1891), cũng có những lời đồn thổi tương tự, người chếtđuối lên tới hàng nghìn người, những đứa trẻ “mắt tinh” có thể nhìnthấy, những người bị nước cuốn đi trên cổ không những đeo xiềng xích, mà bên cạnh còn có quỷ tốt được phân công tới để bắt hồn người đó mang đi. Diêm Vương không vì số người bị bắt lớn mà có sơ suất, “một người cũngkhông thể thiếu”, “lưới trời lồng lộng” là để đối phó với bách tính trăm dân!

Dùng xích sắt để trói phạm nhân, không biết bắt nguồn từthời nào, triều nào, nhưng những câu chuyện về xích sắt gặp nhiều ở đờiThanh, như vậy có thể nói, triều Thanh vượt qua những triều đại trước về mặt này. Những xiềng xích của địa phủ người thường không thể nhìn thấyđược, người bị xiềng tự bản thân mình cũng không biết, cũng như thế, đám người trong quán trà vẫn không lờ đi bản cáo thị “không bàn việc thịphi trong nước” để mà tám chuyện rôm rả, ầm ĩ, nói nhăng nói cuội, hoàntoàn không biết rằng đám quỷ tốt dưới địa ngục đã phối hợp với “giọtmáu” của Ung Chính gia, đang đợi thời cơ, quăng một mẻ lưới bắt hết bọnhọ!

Tiện đây cũng nói thêm một chút, linh hồn của những người sắp chết sẽ có hiển hiện bất thường, không chỉ giới hạn trong việc linh hồn đeo xiềng xích ở đời Thanh. Trong quyển một, tập Bắc mộng tỏa ngôn củaTôn Quang Hiến sống ở thời Ngũ đại, một thuật sĩ nhìn thấy giám quân,thái giám, tự lâm quân sứ, phó sứ trở xuống đều mang mặt nạ có “taisắc”[4'>, dự liệu sẽ chết cũng một ngày, đương nhiên là chết đột ngộtrồi. “Tai sắc” này là một thứ “mị khí” mà người thường không nhìn thấyđược, thực ra gọi là “quỷ khí” còn chính xác hơn. Lại có người sắp bịchết đuối, trên mặt hiện “thủy văn”, chỉ những thuật sĩ có công năng đặc biệt kiêm nhìn quỷ nhân mới có thể nhìn thấy được. Trong Dạ đàm lục kýcó nói đến đứa trẻ trước đêm xảy ra động đất, tôi nghĩ, chỉ nhìn thấy