còn có thể có thu hoạchbất ngờ là giải phóng những sinh hồn. Giống như cung nữ xinh đẹp này,đương nhiên làm thê thiếp của Đậu Đại vương rồi, nếu là một tên hư danhvớ vẩn, có lẽ cũng sẽ chết dưới đất rồi. Chỉ đáng tiếc những sản phẩmnhư thế này quá ít, nhưng cũng có lẽ những công ty đào mộ tư nhân ởTrung Quốc quá nhiều, làm ăn phát đạt, Diêm Vương còn chưa kịp giáng chỉ cho người chết sống lại, thì bên này quan tài đã bị đào lên hết.
Những chuyện trộm mộ trong lịch sử rất nhiều, đặc biệt là chính quyền Xích Mi trong thời kỳ Tân Mãng và dưới sự thống trị của Tào Tháo cuối thời Đông Hán, càng nổi tiếng trong lịch sử trộm mộ. Phong khí đến, dân gian tựnhiên cũng sẽ thay đổi theo, vì vậy những câu chuyện kỳ quái được xâydựng lên do đào trộm mộ mà xuất hiện người chết sống lại cũng khó tránhđược. Phần trước chúng ta có nhắc đến “huyện phụ Quận Vũ Lăng tên là LýNga sống lại”, vốn là có người qua đường nghe thấy “mộ bà ta có tiếng”sau đó đi về báo với người nhà để đến đào mộ lên. Nhưng sau này lại xuất hiện một phiên bản khác của việc đào trộm mộ, cũng được ghi chép trongSưu thần ký. Nguyên văn gần cả nghìn từ, còn nhiều hơn mười lần so vớibản “tin tức xã hội” trước đó, câu chuyện cũng khúc khuỷu, sinh động hơn nhiều, rõ ràng là đã thêm thắt rất nhiều chi tiết được nhân gian sángtạo ra. Một trong số đó chính là giới thiệu về “mộ tặc”. Phần mở đầu câu chuyện đã thay đổi thành bà lão Lý Nga sáu mươi tuổi sau khi chết đượcchôn bên ngoài thành, đã qua mười bốn ngày. Người hàng xóm nhà bà ta cóngười tên Sái Trung, biết nhà Lý Nga có tiền, nên cho rằng trong mộ bàta có chôn theo không ít vàng bạc, của cải, liền đi đào mộ trộm tiền.Sau khi đào mộ lên, dùng búa mở nắp quan tài, mới chém được vài cái,liền nghe thấy tiếng Lý Nga hét trong quan tài: “Sái Trung, cẩn thậnkhông chém vào đầu ta.” Sái Trung nghe thấy vậy, sợ tới mức nhảy ra khỏi mộ chạy biến mất, lại bị tên lính đi tuần bắt gặp, cuối cùng giúp LýNga được nhìn thấy ánh mặt trời.
Ngoài ra, câu chuyện này còn cógia giảm thêm một tin tức quan trọng về thế giới u minh, tức là sự sốnglại của Lý Nga là do âm phủ bắt nhầm, vì vậy linh hồn của bà ta mới cóthể quay về dương gian dễ dàng như thế, cũng may là bà ta gặp được người anh họ bên ngoại làm quan dưới âm phủ. Những chuyện về sống lại ở cuốithời Hán sau khi truyền đến đời Ngụy - Tấn, thì đã xảy ra sự biến đổitác dụng của âm phủ. Hơn một nghìn năm về sau, đại đa số những câuchuyện sống lại đều có phiên bản như thế. Ngụy - Tấn là thời kỳ mà thếgiới tư tưởng của Trung Quốc xảy ra những biến động lớn, văn hóa u minhkhông tránh khỏi việc chịu ảnh hưởng, từ đó xuất hiện thêm một vài nộidung mới mẻ hơn.
4
Nghiêm túc mà nói, báo mộng khôngphải là phương thức liên lạc duy nhất của những người đã chết rồi sốnglại trong mộ với người sống, bởi vì theo như những câu chuyện ma xuấthiện trong dân gian từ rất sớm, thì những nhân vật chính bị giam trongmộ này, linh hồn của họ không những có thể báo mộng cho người sống, màcòn có thể hiện hình trên thế gian. Bởi vì theo quan niệm của ngườiTrung Quốc xưa, người sau khi chết, hồn ở dưới mộ, trong một điều kiệnnhất định, ví dụ như “cảm nhận được sự chân thành” thì có thể thoát rakhỏi mộ và ra ngoài gặp người sống. Thế nào gọi là “chân thành”? Tìnhyêu nam nữ không bị chia cắt bởi cái chết là một trong những dạng “chânthành”.
Trong quyển mười lăm của Sưu thần ký do Can Bảo viết cóghi chép lại một câu chuyện tình yêu của một người vợ xinh đẹp thời TầnThủy Hoàng như sau: “Vương Đạo Bình có quan hệ yêu đương với thiếu nữnhà họ Đường cùng thôn, thề kết làm phu thê. Nhưng Đạo Bình bị bắt đilính, sang Nam Quốc, chín năm không về. Nhà họ Đường ép gả con gái làmvợ Lưu Tường, cô gái mặc dù trong lòng không muốn, nhưng lệnh bố mẹkhông thể không nghe, đành lấy Lưu Tường. Nhưng từ đó về sau buồn bãkhông vui, thường nhớ nhung Đạo Bình, oán hận sâu dần, cuối cùng buồn bã mà chết. Ba năm sau khi cô con gái nhà họ Đường chết, Đạo Bình mới trởvề quê hương, biết người yêu đã chết, liền đến trước mộ khóc tế, nóirằng: “Nếu nàng linh thiêng, hãy để cho ta nhìn thấy nàng. Nếu khônglinh, thì chúng ta cáo biệt từ đây.” Không ngờ linh hồn của người congái họ Đường đi từ mộ lên, nói: “Thân thiếp chưa tan, có thể tái sinh,chúng ta lại là vợ chồng. Xin hãy mau đào mộ mở quan tài ra, để thiếpđược sống lại.”
Kết quả cuối cùng đương nhiên là đôi tình nhân phải sinh ly tử biệt suốt mười mấy năm nay lại mặn nồng ân ái bên nhau.
Rõ ràng câu chuyện này rất giống câu chuyện mang tính hài hước Ngô Vươngtiểu nữ Tử Ngọc được thu thập trong Sưu thần ký, một vở kịch được diễnvới cùng một cách thức nhưng khác địa điểm và thời gian. Con gái của Ngô Vương phu sai là Tử Ngọc, trong thời gian người yêu Hàn Trọng đến Tế Lỗ du học, do cha không đồng ý cho mình được gả về nhà họ Hàn mà lâm trọng bệnh chết. Ba năm sau khi Hàn Trọng quay về, “khóc lóc rất thương tâm,quỳ trước mộ suốt”, còn linh hồn của Tử Ngọc đã ra khỏi mộ để gặp HànTrọng. Sau đó Hàn Trọng tiễn Tử Ngọc vào lại trong mộ, “Ngọc cùng chànglàm lễ bày tiệc, ở lại ba ngày
