m, xét đến cùng quyết

định bởi người thuộc tầng lớp nào, có cảm giác tâm tính ra sao.

- Nếu như bạn là một người thật sự chân chính, một người cao thượng,

một người tràn đầy trí tuệ, tự bạn có thể xử lý thỏa đáng, bất kể dùng

phương thức như thế nào, vận dụng kỹ xảo điều khiển ra sao, từ một mặt

nào đó thể hiện và thừa nhận "trái với lương tâm" và phục tùng, bạn đều

có thể xứng đáng với nhân cách của mình, xứng đáng với lương tâm của

mình.

- Nếu như bạn là một kẻ nô tì hèn mọn dung tục, bạn sẽ biểu hiện ra

vẻ khom lưng uốn gối, ầm à ầm ừ, cúi đầu khom lưng, bảo gì nghe nấy. -

Nếu như bạn là một kẻ lỗ mãng thô lỗ ngu đần bạn sẽ không phân phải trái trắng đen, cố chấp thiên kiến (như trước đã nói), đem đá đập vào chân

mình.

Ai ai cũng đều mong muốn mình là một người chân chính, một người cao thượng, một người tràn đầy trí tuệ.

Ngại khó khăn lại sinh khó khăn, không khó cũng trở thành khó; vượt lên khó khăn sẽ hết khó khăn, mà khó cũng không khó nữa.

Có một người bạn thở ngắn than dài nói với tôi:

"Người ta khó thật, làm người khó thật, khó làm thật". Ðời người đối

với anh ta hầu như là hàng lô hàng lốc cái "khó", mà còn mang theo tâm

lý sợ sệt nặng nề.

Tôi nói với anh ta: Bạn muốn "làm" một người, đương nhiên sẽ khó.

Trước tiên về tâm lý bạn đã nhận hẳn khó làm người, như thế thì càng nói khó lại càng thêm khó. Nếu như bạn vốn là một người dùng tâm tình thư

thái để hưởng thụ cuộc đời, thì sẽ không cảm thấy làm người khó. Nếu như bạn sớm chiều nghĩ ngợi đến người yêu ở phía bên kia núi lớn, hẹn bạn

tối nay đi gặp mặt thì khi bạn xuyên qua những bụi gai rậm vượt núi sẽ

không cảm thấy khó khăn. Chưa biết chừng bạn suốt đường vui vẻ, nhảy

nhót, miệng lại còn hát ngân nga khe khẽ. Nếu như muốn đem áp giải bạn

đến bên kia núi giam lại thì khi bạn xuyên qua những bụi gai rậm vượt

núi, bạn sẽ lê bước nặng nề, đi đường khó khăn, khó hơn lên trời.

Anh ta suy nghĩ, quả thật là như thế.

Khó khăn và dễ dàng rốt cuộc vẫn là tâm lý và cảm giác của người ta, là sự phán đoán và giới hạn ý chí của người ta.

Ngại khó khăn lại sinh khó khăn, dù không khó cũng trở nên khó.

Vượt lên khó khăn, sẽ hết khó khăn, dù có khó cũng trở nên không khó.

Khó khăn và dễ dàng không có một thước đo chuẩn xác, giữa hai cái

không có giới hạn. Bạn có thể làm cho bất cứ việc gì đều trở nên khó

khăn chồng chất, nếu bạn nhắm mắt lại vẫn luôn nghĩ đến những khó khăn

chồng chất đó. Bạn nghĩ ra bao nhiêu khó khăn, trong thực tiễn bạn sẽ

gặp phải bấy nhiêu khó khăn. Ngược lại, bạn không thèm đặt khó khăn vào

khóe mắt của mình, coi khinh nó, "xem thường" nó, thì nó cũng sẽ tiêu

biến không gặp nữa.

Khó khăn cũng giống như một kẻ thù mềm nắn rắn buông, bạn mạnh thì nó yếu, bạn yếu thì nó mạnh. Khi người Mỹ vừa mới khai phá miền Tây, sống

cuộc sống biên thùy vô trật tự, có một số người lo toan ở đó sẽ lộn xộn

hết sức, do đó sợ nguy hiểm bèn vũ trang súng trường lưỡi lê chuẩn bị tự vệ. Kết quả là những người này thường gặp hung hiểm hoặc gặp phải phiền phức và khó khăn. Còn những người không sợ nguy hiểm không sợ khó khăn, không mang theo vũ khí, chỉ dựa vào chủ định tốt và tháo vát của mình,

ngược lại không gặp hung hiểm và khó khăn gì.

Cùng cảnh ngộ như nhau, tiêu hao thể lực và não lực nhiều như nhau,

góc độ nhìn nhận của bạn khác nhau sẽ sinh ra sự cảm thụ hoàn toàn khác

nhau.

Khi đánh bóng rổ, bạn chạy đến mức mồ hôi đầm đìa, thở hổn hển, không cẩn thận trượt ngã một cái, sầy da chảy máu, bạn vẫn không hề chú ý,

tiếp tục đánh, bạn cũng không hề giảm hào hứng, không cảm thấy có khó

khăn gì. Nếu như bạn gánh bùn 90 phút một cách không tình nguyện, cho dù không giống như khi đánh bóng, mồ hôi chảy ra đầm đìa như thế, thở hổn

hển như thế, nếu như trượt ngã bị sầy da chỗ nào, cho dù rất nhẹ thôi,

bạn cũng sẽ cảm thấy đau đớn, cảm thấy khó khăn, chưa biết chừng không

còn hứng thú để tiếp tục làm việc nữa.

Tại sao vậy?

Việc trước là một việc vui chơi giải trí, bạn không có tư tưởng ngại

khó, cho nên cho dù gặp phiền phức, xuất hiện khó khăn cũng không thể

cảm thấy khó khăn. Còn việc sau là một việc lao động kiếm sống, bạn có

thể đã có trước cảm giác gánh nặng cuộc sống mệt mỏi nặng nhọc, cho nên

trong lao động cho dù khó khăn không lớn cũng xuất hiện tư tưởng ngại

khó.

Nếu như hai việc này đổi lại cho nhau, xem gánh đất bùn là một trò

chơi giải trí, xem đánh bóng là việc làm kiếm sống thì cảm giác của bạn

đối với hai việc sẽ có thể hoàn toàn ngược lại.

Thậm chí làm cùng một việc, tâm trạng của bạn khác nhau, góc độ thể

hiện nhận thức khác nhau, cảm giác sinh ra cũng sai khác rất lớn. Cùng

là việc xuống bếp làm cơm, bạn xem nó là một việc khổ sai không có cách

gì tránh nổi, thì bước chân vào đến bếp sẽ có thể cảm thấy phiền não,

hàng ngày đều phải bày biện ra các loại nồi xoong, bát đĩa muôi thìa này bạn sẽ cảm thấy quá nhạt nhẽo, quá khó khăn. Nếu như bạn xem nó là một

nghệ thuật, bạn sẽ dày công thiết kế, khéo léo chế biến và hào hứng tự

mình thưởng thức sản phẩm nghệ thuật do tay mình nấu nướ