lưu đảng. Thế nên, nghe Điền

hỏi, chị Luân nói rành rẽ:

- Nội tình trên huyện, trên tỉnh thế nào không biết. Chỉ

biết chiều nay đảng uỷ, cụ thể là ông Lận, thay mặt thường vụ, ký giấy triệu

tập toàn ban chấp hành và các bí thư chi bộ lên họp đột xuất. Vì giấy triệu tập

chỉ thấy ghi chiều ngày, chứ không ghi rõ giờ, nên khi tôi đến đã thấy ông Mà,

cán bộ ban kiểm tra huyện uỷ, đang phổ biến chỉ thị của huyện uỷ thu hồi nghị

quyết giao ruộng khoán. Ông Mà còn nói rõ là nếu nơi nào không nghiêm chỉnh

chấp hành chỉ thị này, tập trung toàn bộ ruộng đất về tập thể làm, tập thê phân

chia hoa lợi, nghiêm cấm khoán ruộng cho xã viên dưới bất cứ hình thức nào, thì

bí thư nơi ấy phải chịu kỷ luật nặng.

Chị Luân nói đến đấy, mọi người như chết lặng. Giây lát,

Điền phá vỡ không khí tang tóc ấy bằng một câu hỏi mà chính chị Luân cũng phải

nghĩ một lúc mới nhớ ra:

- Ai ký chỉ thị thu hồi nghị quyết?

- Để tôi nhớ xem, vì cuộc họp chiều nay chẳng khác cái chợ

vỡ, mọi người xôn xao về cái chỉ thị ấy quá thể, nên cũng chỉ nghe câu được câu

chăng. Nhưng tôi nhớ lúc ấy ông Mà còn đọc cả ngày tháng và tên người ký mà

lại. À, phải rồi, ông Trường, tôi nhớ ra rồi, thay mặt thường trực, phó bí thư

Đào Trọng Trường. Đúng, đúng ông Trường ký, chú ạ.

Điền phân vân:

- Sao nghị quyết thì bí thư ký, mà chỉ thị thu hồi nghị

quyết lại phó bí thư ký là thế nào nhỉ?

Chị Luân như bây giờ mới nhớ ra:

- À, phải rồi, phổ biến chỉ thị xong, cũng có người hỏi như

chú hỏi đấy. Nhưng ông Mà chỉ nói, bí thư đi vắng, việc gấp, phó bí thư ký thay

cũng được chứ sao. Nhưng lúc ra đến ngoài, tôi lại nghe có người nói, ông Mà

giấu, chứ bí thư bị tỉnh triêu lên, đang ngồi làm kiểm thảo trên ấy.

Ông Mải như bây giờ mới thực tin lời chị Luân nói hồi chiều là thực trăm phần trăm, còn như suốt từ tối đến giờ ông vẫn đinh ninh rằng cái điều tệ hại ấy không thể là thực, hoặc có thực cũng chỉ vài chục phần trăm là cùng. Nhưng không những chỉ vài chục phần trăm là cùng, mà còn thực trăm phần trăm thì quả là một tai hoạ thật rồi. Không phải lúc nào người hết lòng tận tuỵ vì dân cũng được trên yêu, dưới kính. Ông Mải bỗng thấy buồn nhão cả người, đứng dậy đi ra ngoài bể nước. Điền thấy bố đi ra ngoài bể nước, ngỡ ông cụ thấy nóng bức, lại ra làm gáo nước mưa cảm thì khốn, vội đứng dậy đi theo. Nhưng đã thấy ông cụ múc gáo nước, vục tay xoa lên mặt, không hiểu để giải cơn nóng bức hay để cho tỉnh ngủ. Điền lại quay vào, cũng đúng lúc ngoài ngõ có tiếng phanh xe đạp, cùng tiếng người nói:

- Nhà có việc gì mà ngồi đầy cả ngoài sân thế này?

Câu nghi thán không chỉ mang nghĩa hỏi, mà còn hàm chứa cả lời chào. Điền nhận ngay ra người vừa nói đang dong xe đạp vào ngõ là Đĩnh, vội hỏi:

- Có việc gì anh vào trong này muộn thế?

Đĩnh nói ngay, như thể để trong bụng chỉ nửa giây nữa là nổ ruột mất:

- Tôi đi học về cùng với chú, đến nhà vừa ăn xong lưng cơm thì dì Dậm sang bảo, ông Cải bị bắt mà sao anh em mình không biết gì sất nhỉ?

- Bị bắt bao giờ? Bắt ở đâu? Ai bắt? - Mọi người chao chác hỏi.

Đĩnh khoả tay:

- Thì cứ nghe hết đã nào. Hỏi ai nói thì dì ấy bảo chiều nay họp trên xã, nghe ông Mà ở ban kiểm tra huyện uỷ về phổ biến chỉ thị thu hổi nghị quyết giao ruộng khoán, nghe mấy người xì xầm với nhau thế. Chứ cũng không ai dám nói rõ ra bắt bao giờ, bắt vì tội gì, có đúng là tội ra nghị quyết chống lại đường lối hợp tác hoá nông nghiệp, đưa nông dân đi theo con đường tư bản chủ nghĩa như chỉ thị thu hồi nghị quyết nói không? Thế nên hai anh em mới vội vào đây bàn với chú Điền xem binh tình ra sao. Thì may quá, lại gặp được cả ông và chị Luân, anh Chung, anh Thuỵ ở đây rồi.

Không biết có phải Đĩnh mang đến tin Cải bị bắt quá đỗi bất ngờ với ông Mải và Điền, rồi chị Luân, anh Chung, anh Thuỵ, nên dường như không ai để ý đến một người nữa, đi vào có phần rụt rè cùng với Đĩnh. Người ấy đi sau Đĩnh mấy bước, dựng xe đạp vào cạnh tường bếp ngay lối cổng vào, lí nhí chào mọi người, rồi xà ngay xuống ngồi nấp sau lưng chị Luân. Dẫu ngồi nấp sau lưng chị Luân, nhưng chiếc áo phin trắng ngắn tay, với mái tóc quấn búi tóc như quả bưởi sau gáy, vẫn làm nổi bật không chỉ về màu sắc giữa mấy người mặc áo dài nâu, áo may ô, mà còn cả về cơ thể sung mãn, hừng hực sức sống, giờ đây đang phải kìm nén, phải ý tứ giữ gìn. Vì biết rằng sự xuất hiện có phần đường đột của mình tối nay ở nhà Điền là việc bất đắc dĩ, hay nói như Đĩnh khi hai người ở nhà Đĩnh dắt xe đi, là vì công việc, chứ đâu phải vì để biết nhà chú ấy mà đi, biết nhà chú ấy thì lúc nào đến chả được. Người ấy là Dậm, bí thư chi bộ kiêm đội trưởng đội Phương Lưu, còn gọi làng Phương Lưu, cái làng bị huyện liệt vào “làng rách việc”, giao hẳn cho huyện công an đặc cách theo dõi. Dậm ngồi nấp sau lưng chị Luân, ý tứ nhìn vào trong nhà, dừng lâu ở nơi đặt ban thờ chiếm gần hết nửa phía trong gian nhà giữa. Bỗng có cảm giác như cái ban thờ kia đang lừng lững đi ra, chụp lên đầu, lên vai, làm toàn thân Dậm như oằn xuống, rồi lại rùng mình gồng lên gắng gỏi vượt qua. Dậm ở nhà chỉ có một mình, không là