ành băng giá. Bầu trời như sa
xuống sát mặt đất, dường như chỉ cần tùy ý giơ tay, là có thể nắm giữ
được mảnh gấm lụa xanh biếc ấy.

Đây là quê hương của tâm linh,
xuyên qua hành lang của thành phố, đi qua non nước xa vời, là để kiếm
tìm sự thanh tịnh của hồ nước. Ngay đến hơn mười loài chim quý như ngỗng đầu sọc, chim mòng biển, mòng biển đầu nâu, cốc đế… cũng tụ lại thành
đàn, làm tổ trên đảo chim. Chúng tuân theo quy luật của tự nhiên, di trú từ phương Nam sang phương Bắc, nhưng vẫn không quên an cư lạc nghiệp ở
hồ Thanh Hải, đời đời nối tiếp. Hễ nhìn mặt hồ mênh mông như vô tận, núi tuyết trắng xóa soi bóng, ngắm bầy cá tung tăng bơi lội, muôn chim tung cánh vút bay, mặc cho ngày tháng trôi qua, vùng tịnh thổ này mãi mãi
thuộc về chúng ta. Nơi đây cất giữ những giấc mơ và những giấc mơ ấy lại truyền hạnh phúc đến cho từng người đi đường ngang qua.

Bất cứ
ai đặt chân lên mảnh đất hồ Thanh Hải này đều đã coi nơi đây là nhà của
mình. Thong thả cưỡi ngựa, cưỡi bò Yak, chầm chậm dạo chơi trên thảo
nguyên thênh thang, thả trôi những suy nghĩ thanh tịnh. Nghe nói, ngựa
sinh ra ở vùng hồ Thanh Hải đã sớm nổi tiếng từ thời Xuân Thu Chiến
Quốc, còn có tên là “Tần mã” (ngựa Tần). Thời Tùy Đường, nơi đây còn sản sinh ra rất nhiều loài ngựa quý. Chúng được Bá Nhạc là người có con mắt tinh đời tuyển chọn, đưa đi, từ đó về sau, rong ruổi biên cương, vạn
dặm tung vó, ngạo nghễ nhìn gió mây. Những chú ngựa dạo chơi trên thảo
nguyên ngày nay đã bớt tính nóng nảy của ngày trước, lại thêm phần thuần hóa và hiền lành. Chúng hứng chí dạt dào, dừng vó chậm bước, im lặng
ngắm vẻ đẹp thâm trầm của hồ Thanh Hải, lắng nghe tiếng vọng của thời
gian.

Bước vào lều vải của mục dân, cảm nhận nhân tình tập tục
của vùng đất này. Người dân nhiệt tình mang trà sữa, phô mai, rượu đại
mạch ra mời du khách nếm thử. Từng đôi mắt trìu mến, thuần khiết dường
như thấu hiểu tâm ý của bạn. Ở nơi này, bạn sẽ quên mất mình là khách
qua đường, mà chỉ chìm đắm trong sự ấm áp chân thực, cùng chia sớt niềm
vui với mục dân. Và một câu chuyện đã vô tình được ấp ủ trong thời gian
chung sống, rồi lại bị tuế nguyệt cất giấu trong cuốn sách giản dị của
hồ Thanh Hải, để cho bạn lật giở đọc một cách bình thản.

Bắt đầu
từ năm 2002, từ tháng 7 đến tháng 8 hằng năm, tỉnh Thanh Hải đã tổ chức
giải đua xe đạp quanh hồ Thanh Hải. Đây là giải đấu hàng đầu châu Á,
cũng là giải đua xe có tính quốc tế, diễn ra ở độ cao nhất so với mực
nước biển. Người ta đã lấy hồ Thanh Hải sóng biếc vô tận, hàng đàn chim
mòng biển tung cánh làm trung tâm. Suốt đường đua, những tay đua tư thế
ngông nghênh cuồng ngạo, tựa như đang đấu một trận thư hùng với dũng sĩ
cao nguyên. Phong cảnh tráng lệ, hào hùng ấy đã mang đến cho thảo nguyên vốn chỉ dành chăn thả gia súc này một phong thái quyến rũ khác biệt. Đi men theo bờ hồ, chúng ta còn có thể thu nhặt được biết bao tiếng cười
vui hớn hở còn vương vãi của mọi người chứng kiến.

Dừng bước chân tìm kiếm, đau đáu ngắm nhìn mặt hồ nước dưới trời xanh vực tuyết. Hồ
Thanh Hải, ngươi trong vắt như thế, lại giàu có biết bao. Hành lý giản
đơn trên vai này, làm sao để nhét vừa được ngươi trong đó? Có lẽ, chỉ có một trái tim trong sáng, khoáng đạt vô cùng mới có thể cất giấu và chứa đựng được ngươi.

Vậy thì, hãy cất đi sự thuần tịnh xanh biêng
biếc này của hồ, cất đi sự hạnh phúc chất phác này của cao nguyên. Để
nhiều năm về sau, ta mãi mãi không thể nào quên được vẻ đẹp của hồ Thanh Hải.

Từ biệt hồ Thanh Hải thanh tịnh, tôi đi tìm một hồ đẹp khác trên cao
nguyên. Ánh dương thật là linh diệu, chỉ cần cưỡi một làn gió mát bay
bổng là có thể xuyên qua tầng mây vạn dặm, bay khắp tuyết chiều ngàn
non. Đến với Namtso thiêng liêng và thuần khiết. Hồ nước này là ký ức
trong vắt mà năm tháng đã để lại cho Thiên Sơn.

Namtso nằm giữa
huyện Bàng Ngạch và huyện Đương Hùng, phía bắc Lhasa (Lạp Tát), đích xác ở phía bắc ngọn núi chính của cao nguyên Thanh Tạng – núi Niệm Thanh
Đường Cổ La, cách Lhasa 240 kilômét, là hồ thiên nhiên cao nhất thế giới so với mực nước biển. Hồ Namtso thần kỳ xiết bao, mới đây vẫn còn đang
thưởng ngoạn phong cảnh hiện thực, chỉ một sát na, đã chìm vào trong
giấc mộng xanh thẳm của hồ. Nhấn chìm sinh mệnh trong đó, cảm nhận được
màu xanh thẫm thanh tịnh, màu xanh sa-phia cao quý, màu xanh ngắt buồn
bã của nước hồ. Người ta e dè chỉ cần vô ý xông vào, là sẽ khuấy động
giấc mộng u tĩnh của hồ Namtso, mà không hay biết rằng, giấc mộng ấy đã
sớm nâng niu chúng ta.

Những ngọn núi tuyết trắng nhấp nhô nối
tiếp như mộng như ảo, trong mỗi một khoảnh khắc sinh động, chúng đều
biến thành những phong cảnh khác nhau. Dùng ánh mắt để nắm bắt vẻ đẹp
muôn vàn hình thái, trong tích tắc chớp mắt, phong cảnh đã có thể tràn
ngập tâm hồn ta, khiến những người đến nơi này đều không muốn bỏ lỡ bất
cứ điều nhỏ nhặt gì. Từng chiếc lều vải giăng giăng dưới bầu trời xanh
bao la, những làn khói xanh vẩn vơ bay lên từ đỉnh lều đều kể với chúng
ta rằng mảnh đất thanh tịnh này thực ra đang dấy