tấm biển treo trên đó có viết, “Khổng Ất Kỷ, nợ mười chín đồng, ngày mùng sáu tháng ba”
bằng chữ lớn, trong lòng cảm giác sẽ ra sao? Từ bao giờ, món nợ của
Khổng Ất Kỷ đã trở thành đạo cụ để người đời hồi tưởng quá khứ? Thế
nhưng, tại sao lại phải trưng món nợ mà một người cùng quẫn cả đời không thể trả nổi ra cho những người qua đường chỉ trỏ, bàn tán? Rõ ràng là
đang nhắc nhở điều gì, hay đang ám chỉ điều gì. Có khi cũng chẳng vì
điều gì, một phong cảnh như thế, những người đã từng thấy nó đều sẽ quên đi. Thế gian này có cuộc đời nào mà không nợ nhau? Chính vì nợ nhau,
nên mới có duyên phận không thể tách rời. Không cần nếm ly rượu nồng của tuế nguyệt lần nữa, giữa tháng ngày ngồi im lặng trong giây lát, bạn đã say ngất ngây rồi.

Có từng say mới biết mùi vị thực sự, khi tỉnh lại mới hay ý tứ đượm nồng. Trong hoàng hôn say đắm gió xuân, chèo một
chiếc thuyền mui đen đi đến một sân khấu kịch là một hành trình không
thể thiếu của mỗi người khi đến vùng sông nước. Cứ xuôi dòng mà đi như
thế, vứt bỏ vầng mặt trời đang lặn sau lưng, để mau mau đến kịp buổi
diễn kịch dưới ánh trăng vằng vặc. Cho dù là mở màn, hay là kết thúc,
thậm chí chỉ có thể đứng trong lúc chiều tàn nhìn sân khấu trống trơn,
vẫn phải âm thầm đến trong sự ngưỡng mộ nhung nhớ.

Phủi đi lớp
bụi thời gian, dưới ánh trăng, sân khấu sát mép nước tỏa sáng lấp lánh
soi rọi bóng thời gian của khúc nhạc kịch, một chiếc thuyền mui đen neo
trên dòng nước, có phải đang nghiền ngẫm ý vị buồn vui ly hợp trong vở
kịch hay không? Còn đào kép trên sân khấu, đã nhìn quen cảnh khách đến
khách đi, nên chẳng đợi chờ một ai. Chỉ có người xem kịch, không cẩn
thận đã bị rơi vào trong muôn ngàn cảnh tượng, cố chấp không chịu rời
đi. Nước đã tạo nên một cảnh tượng huyền ảo cho bạn, bạn muốn thoát khỏi cảnh tượng ấy thì buộc phải xé tan mặt nước phẳng lặng, ra đi trong
sóng vỡ nát tan, để lại những mảnh trăng vỡ vụn, để những người đến sau
sẽ lại lần nữa hợp thành trong mộng cảnh khác.

Dũng cảm truy tìm
sự khoáng đạt trong cơn khiếp nhược, tỉnh táo truy cầu sự lĩnh ngộ trong lúc trầm mê, đời người ấy có được coi là hoàn mỹ trong khiếm khuyết?
Theo đuổi ánh sáng chân chính trong bóng tối, buộc phải thắp lên ngọn
lửa của tâm hồn, hành trình trở về một cách chói lọi sẽ không còn bao
xa. Chiếc thuyền mui đen trên mặt nước đã bị sương sớm thấm ướt, lại
được ráng chiều tô điểm, nay đội trăng đội sao, tạm dừng một khoảng thời gian ngắn ngủi trên mỗi bến đò, sau đó lại tiếp tục trôi đi trong dòng
sông số phận. Khi bạn từ điểm kết thúc quay trở lại điểm khởi đầu, sinh
mệnh đã không còn trẻ trung như thuở ban đầu. Tỉnh lại sau cơn hồi ức,
đối diện với sự buồn bã, bạn còn có đợi chờ điều gì trong vô vọng nữa
không?

Nếu như cuộc gặp gỡ rực rỡ, đã định trước chuyến ly tan
quay người ra đi, bạn có hối hận vì đã từng có một lần như thế hay
không? Nếu như sự quạnh quẽ của linh hồn, bạn có thể bình tĩnh hưởng thụ nỗi lạnh lẽo này chăng? Nếu như có thể, bạn hãy tìm một lý do để đeo
đuổi. Ở Giang Nam sông nước như thủy mặc này, bạn thấu hiểu được sâu sắc từ trong giản đơn, nhìn thấy được ánh sáng từ trong bóng tối, thì đó
chính là hy vọng của đời người.

Con ngõ viết nên kết cục ấy, có
một con đường thông tới điểm khởi đầu. Khi đến, bạn ngỡ rằng đã tìm thấy cố hương, nhưng lưng đeo tay nải, bạn vẫn trở về làm một người khách
qua đường như cũ.

Luôn ngỡ rằng, đô thị
được gọi là “Thiên phủ chi thành” (thành phố thiên đường) - Thành Đô rất xa xôi. Khi tôi đến đây, mới hay rằng, kỳ thực khoảng cách đó chẳng qua chỉ là một chặng non xanh nước biếc. Nơi đây còn được gọi là Dung
Thành, đó không phải mỹ nhân như hoa, xa tít tận tầng mây mù; cũng chẳng phải là trăng sáng mênh mang, rơi tận sâu đáy nước trong vắt. Mà là một vùng khói lửa dịu mềm, lãng đãng trong những đường ngõ thơ mộng, chảy
trôi trên đường Đàn Đài cổ kính, bao trùm trên những cầu mái xây mộng.
Thời gian của Thành Đô sẽ không quay cuồng ca múa, mà nó lặng lẽ đậu
trên từng cành cây, ngâm trong từng ly trà. Tôi là cô gái giản dị đó,
nhàn tản dạo bước ở Thành Đô, cùng Thành Đô đi một đoạn tháng năm thơm
nồng.

Đời người ngõ phố

Cắt một khoảng thời gian nhàn nhã, một mình, áo trắng phong trần, bước trong ngõ rộng, ngõ hẹp và ngõ
giếng[1'> của Thành Đô, tựa như bước đi trong một hành lang dài thông
thẳng tới quá khứ. Trong ngõ không có sự nồng nhiệt như áo màu cưỡi
ngựa, mà có sự vui vẻ như hoa nở trên đường. Tháng năm đã chiếu những
chiếc bóng tối sáng khác nhau ở nơi này, đi dạo trong những con ngõ sâu
dài hun hút, tôi ngửi thấy mùi vị của thời gian, lắng nghe hơi thở của
ngày tháng. Ba con ngõ lát đá chứa đựng biết bao phong tục tập quán này
đã kết nối với muôn vàn linh hồn người Thành Đô. Trong đường đời như mây nước, sự tồn tại của nó là xiết bao tình sâu nghĩa nặng.

[1'> Ngõ rộng, ngõ hẹp, ngõ giếng nằm trong Khu bảo tồn văn hóa lịch sử của thành phố Thành Đô.

(1) Ngõ rộng hẹp

Người ta nói thứ mà ngõ rộng hẹp chứng kiến chính là cuộc sống “n