ấy là sự hợp thời hợp lẽ của người quân tử vậy; sáng
suốt mà chiếu khắp, ấy là trí tuệ của bậc thông đạt vậy. Những người dân tộc Mãn Châu sống trên đại mạc hoang vu, thích ngắm rừng xanh biển
biếc, khi mới bước chân vào Tử Cấm Thành, họ bị giam cầm bởi những kiến
trúc tường đỏ ngói xanh, trong lòng đã nảy sinh sự chán ghét và mỏi mệt. Thế nên, họ trưng thu rất nhiều ruộng đồng hồ nước để tu sửa và xây
dựng vườn cảnh ở ngoại ô thành Bắc Kinh.

Viên Minh Viên nằm ở
ngoại ô phía tây thành Bắc Kinh, vùng đất tập trung dầy đặc các vườn
cảnh, tựa như ẩn chứa long mạch của hoàng tộc khiến đế vương các đời si
mê không dứt. Khi mới cho xây vườn, hoàng đế Khang Hy không hề ngờ rằng
Viên Minh Viên sẽ đạt tới tình trạng phồn thịnh như thế, và càng không
ngờ, thời đại thịnh vượng của Đại Thanh hơn một trăm năm sau sẽ gặp phải một kiếp nạn thế này. Nước đầy sẽ tràn, trăng tròn sẽ khuyết, khi đến
như thủy triều dâng, khi đi như thủy triều rút, cơn sóng ào ạt mạnh mẽ
này đã đầy tràn đến mức vô tiền khoáng hậu vào thời thịnh thế Càn Long,
và nó cũng dần dần tiêu biến trong vương triều của ngài. Đến nay, chúng
ta chỉ có thể ôn lại giấc mộng xuân trong vườn Viên Minh trên những ký
hiệu của lịch sử, những gì mà thời gian có thể để lại cho chúng ta thực
sự chỉ Thế Âmà thôi.

Lịch sử vẫn như xưa, chèo thuyền mà đi tới,
nhất định sẽ vớt được những mảnh vỡ chìm sâu dưới đáy thời gian. Đứng
trên những tảng đá bị vứt bỏ, chạm tay vào những dấu vết của Tây Dương
Lầu, đi qua luồng gió chống chếnh, kết hợp những ký ức vụn vặt của Viên
Minh Viên với nhau. Không còn tồn tại nữa có nghĩa là đã từng tồn tại,
chỉ cần bạn đến với một trái tim vui vẻ hiền hòa là có thể khôi phục
nguyên trạng những tảng đá chất đống, những vật cũ ngổn ngang, khôi phục nguyên trạng cảnh tượng thịnh vượng của năm nào.

Viên Minh Viên, là một quần thể vườn cảnh hoàng gia kết hợp kiến trúc vườn cảnh cổ điển Trung Quốc và vườn cảnh châu u. Có bốn mươi danh thắng nổi tiếng hấp
thu tinh hoa của vườn cảnh trong thiên hạ, thu thập sự tuyệt diệu của
vạn vật tự nhiên, chứa đựng xúc cảm của gió mây nhân gian, những địa
điểm truyền kỳ và thần thánh, hùng vĩ và tráng lệ của nó thì chữ nghĩa
và hội họa đều không thể nào tả xiết được. Chỉ có thông qua tư duy sáng
suốt cởi mở, xuyên qua lĩnh vực rộng lớn của tinh thần mới có thể ngắm
hết vẻ lộng lẫy của Viên Minh Viên.

Bạn nhìn thấy một khu vườn
của vạn vườn - nơi trăm sông đổ về một biển, thì sao có thể không kinh
ngạc mà cảm thán trước sự bác đại tinh thâm của văn hóa dân tộc Trung
Hoa? Người ta đã dùng tài nghệ kỹ năng thần thông tinh diệu đến đâu mới
có thể sáng tạo điêu khắc nên khu vườn cảnh tuyệt thế này? Giữa mây khói tàn lụi, sao không thể quên được năm xưa nó đã từng đỉnh thịnh và giàu
có đến nhường nào. Có lẽ, chỉ có thời thịnh thế Khang Càn mới có được
khí phách vững chãi ấy, mài vàng ròng thành mực nước, rẩy khắc một vùng
trời chói lọi.

Rẽ đám cỏ dại, ánh tà dương đang cản tầm mắt, hồn
phách Viên Minh Viên đã và đang quay về trước sự nhiệt tình kêu gọi của
vô số du khách. Trong Cần Chính Thân Hiền Điện vẫn còn nhìn thấy bóng
dáng của hoàng đế Ung Chính đang cắm cúi phê duyệt tấu chương, vị quân
vương tin thờ Phật giáo này có thể đã từng tu đạo tham Thiền ở chốn Bồng Lai Dao Đài chăng? Trong cung điện Tây Dương vàng son chói lọi phải
chăng chính là tổ ấm tình yêu mà Càn Long xây tặng cho Hương phi? Vị
giai nhân lạnh lùng tuyệt sắc ấy bị cầm tù trong giấc mộng hoàng thất
phồn hoa, cho đến lúc chết đi, linh hồn còn có thể tỏa ra mùi thơm kỳ lạ hay không?

Giữa mê trận Hoàng Hoa[13'>, từng ngọn đèn hoa sen
chiếu sáng cả bầu trời Đại Thanh, khi hoàng đế Càn Long say đắm vui vẻ
trong mê cung, sao có thể đoán được sự mơ hồ của thế sự? Trên đỉnh cao
rạng rỡ của vương triều, cho dù là hoàng đế cũng không thể tiên tri
được, những gì họ có thể làm chỉ là ôm ấp yến oanh, giãi bày hết niềm
vui sướng bình sinh. Thế nên, trong đầm hoa sen, ngài nhẹ nhàng vung mái chèo là đến được Giang Nam, nhìn thấy mưa khói hoa lạnh, nhìn thấy đình viện thâm sâu.

[13'> Hoàng Hoa trận là một mê trận hình chữ nhật, mô phỏng mê cung kiểu Tây, kiến trúc trung tâm là một ngôi đình kiểu
Tây có tám mặt. Mê trận phía Nam Bắc dài 89 mét, phía Tây Đông rộng 59
mét, tường trận tổng cộng kéo dài hơn 1600 mét, xung quanh trồng các bụi cây thấp, cho nên mê trận dễ vào khó ra. Trung tâm của Hoàng Hoa trận
xây đình đài cao, khi giải trí, hoàng đế thường ra lệnh cho thái giám
bày trò trốn tìm trong Hoàng Hoa trận, còn mình ngồi trên đài cao để
xem. Thời kỳ thịnh vượng của Viên Minh Viên, tương truyền vào đêm Trung
thu, hoàng đế cử hành lễ hội hoa đăng tại đây, các cung nữ tay cầm đèn
hoa sen bằng lụa vàng, đi đi lại lại trong mê trận, người nào đến được
viên đình ở trung tâm trước tiên sẽ được ban thưởng. Vì Thế Âmê trận này được gọi là Hoàng Hoa trận.

Rất nhiều vườn cảnh và danh hồ như
thủy mặc của Giang Nam đã bị nhuộm màu trong khung cảnh Viên Minh Viên
từ lâu, mưa khói làm ẩm ướt long bào c