. Vậy mẹ cùng đi với con”.

Thế là hai mẹ con đến huyện Cối Kê. Chỉ

thấy đúng là nhà họ Quế nhà cao cửa rộng, gia nhân đầy tớ tấp nập. Thế

nhưng khi gặp mẹ con họ Thi, họ rất lạnh nhạt, hoàn toàn không nhớ gì

đến ơn cứu mệnh ngày trước, chỉ cho hai mẹ con hai chục lượng bạc làm

tiền lộ phí. Hai mẹ con rất giận, chỉ đành buồn bã ra về.

Nghiêm Thị bị cái đòn đó, lại thêm đi

đường vất vả, mệt nhọc, về đến nhà là ngã bệnh không sao dậy nổi, được

ít ngày thì qua đời. Để lo tang ma cho mẹ, Thi Hoàn đành phải đem bán

ngôi nhà tổ tiên để lại rồi dọn đến ở nhà bố vợ. Lúc dọn đồ đạc, bỗng

thấy trên trần phòng ông nội mình có một cuốn sổ, trong đó ghi rõ ràng,

chỗ nào chôn bao nhiêu lượng bạc, chỗ nào chôn bao nhiêu, bao nhiêu. Thi Hoàn mừng rỡ vô cùng, trước hết đào chỗ ngạch cửa được hai ngàn lượng,

đem đi chuộc lại ngôi nhà tổ.

Sau đó lại cứ theo sổ đào tiếp, đào hết

được tất cả mấy vạn lượng bạc trắng. Chỉ có chỗ dưới cây bạch quả chôn

một ngàn năm trăm lượng thì đào không thấy, chỉ còn lại ba cái hũ không. Từ đó nhà họ Thi lại trở thành nhà phú hào.

Lại nói chuyện Kế Viên ngoại là

tài chủ giàu có ở Cối Kê nhưng do việc sai dịch phải làm cho phủ quán

quá nhiều nên rất bực bội. Có người hàng xóm là Vưu Sinh khuyên ông ta

nên bỏ tiền ra mua lấy chức quan. Làm quan chẳng những rạng rỡ cửa nhà

mà còn được miễn chuyện sai dịch, thật là nhất cử lưỡng tiện. Quế Thiên

tin lời, chuẩn bị ba ngàn lượng bạc trắng, cùng Vưu Sinh đi đến kinh đô. Đến nơi, Quế Thiên giao cả số bạc cho Vưu Sinh để hắn lo liệu.

Qua nửa năm Vưu Sinh dùng số bạc đó của

Quế Thiên mua chức quan cho mình. Lúc này Quế Thiên mới biết mình bị

lừa, căm giận không sao giết chết được Vưu Sinh đi. Nhưng đến đêm hôm

đó, Quế Thiên nằm mơ, mơ thấy cả nhà mình biến thành chó hết, đến nhà họ Thi kiếm cái ăn. Lúc tỉnh dậy, mồ hôi vã ra như tắm.

Gặp cơn ác mộng quái lạ, Quế

Thiên lo lắng bối rối, không nghĩ được chuyện giết chết Vưu Sinh nữa,

vội vã trở về nhà. Về đến nơi thì hai đứa con trai đã chết, mụ vợ Tôn

Thị cũng bệnh nặng mê mệt không biết gì. Quế Thiên la lên một tiếng thì

mụ Tôn mở choàng mắt ra, kêu toáng lên: “Cha ơi, con là Quế Cao, con

trai cả của cha đây. Vì nhà ta vong ơn bội nghĩa với nhà họ Thi, cha đã

từng thề sẽ làm chó ngựa để đền ơn, cho nên Diêm Vương bắt hai anh em

con cùng với mẹ ngày mai đến nhà họ Thi đầu thai làm kiếp chó. Cha thì

chưa đến tuổi, đến tháng tám sang năm cũng sẽ đầu thai thành chó, chỉ có em gái con có duyên phận với Thi Hoàn nên tránh được nạn này”. Tôn Thị

nói xong thì tắt hơi chết.

Quế Thiên mới nghĩ lại những điều trong

mộng, biết rằng đây là chuyện báo ứng, trong lòng vô cùng hối hận. Lo

xong việc tang ma, ông ta đem con gái đi Tô Châu, mong kết thân với nhà

họ Thi đồng thời tiếp tế cho hai mẹ con mẹ góa con côi chút ít. Ông ta

nghĩ chắc nhà họ Thi nghèo túng lắm, cậu con trai chắc chưa lấy vợ. Nào

ngờ, đến nơi thấy họ Thi giàu có hơn trước, chỉ có là bà Nghiêm Thị mất

rồi. Quế Thiên thấy xấu hổ quá, vội tạ tội với Thi Hoàn và xin vào cúng

Nghiêm Thị phu nhân. Ông ta vừa bày xong đồ cúng, bỗng có ba con chó đen chạy tới, quấn quanh rồi ngậm gấu quần ông ta mà sủa kêu liên tục như

có điều gì muốn nói. Quế Thiên biết rằng đây là vợ con mình biến thành

bèn khóc òa lên ngã lăn xuống đất.

Về sau, Thi Hoàn cưới con gái Quế Thiên

làm thiếp. Quế Thiên cũng ở lại giúp việc trong nhà họ Thi. Rồi ông ta

ăn chay niệm Phật, một lòng hối hận nên từ đó không hề bị bệnh tật tai

nạn gì cả, sống đến hết tuổi già ở nhà họ Thi.

Tái sinh duyên (Nhị phách)

Năm

Đại Đức triều Nguyên có ông quan Viện sứ ở Tuyên Huy tên gọi Bột La, xuất

thân thế gia vọng tộc, lại đang nhậm chức trong triều nên nhà cửa nguy nga

tráng lệ, thê thiếp rất đông. Bột La thích chuyện văn chương nên các tao nhân

mặc khách luôn luôn lui tới phủ đệ của ông. Phía sau nơi ở có một vườn hoa lớn,

vì thích câu thơ “Xuân sắc mãn viên quan bất trú. Nhất chi hồng hạnh xuất tường

lai” (Vườn xuân ngắm mãi, đẹp sao! Một cành hồng hạnh vươn cao đầu tường), nên

ông đặt tên cho vườn hoa này là “Hạnh viên”, tức là vườn hạnh.

Trong

“Hạnh viên” này, đình đài lầu các, kỳ hoa dị thảo đều đẹp vô cùng. Mỗi năm, cứ

đến mùa xuân là ông Bột La lại mời các quan to khách quý, các danh nhân nhã sĩ

tới “Hạnh viên” dự hội chơi đu, vui suốt từ đầu mùa xuân cho tới tiết thanh

minh. Những dịp này, các quý bà quý cô thì trang điểm lộng lẫy, đua sang đua

đẹp. Các quý ông thì uống rượu ngâm thơ, phỉ chí say sưa. Khắp trong vườn cười

nói râm ran, vui vẻ.

Hôm

đó, hội chơi đu đang sôi nổi thì công tử Bái Trú con quan Khu mật Đồng Thiêm

cưỡi ngựa đi qua “Hạnh viên”. Nghe phía trong tường cười nói ồn ào náo nhiệt,

chàng ta dừng ngựa nhìn vào, thấy cảnh sắc tươi đẹp, liễu rủ xanh mướt, hoa nở

đỏ hồng, các cô gái cô nào cũng xinh đẹp như tiên trên trời cả. Đặc biệt là cô

gái đang đánh đu, mắt long lanh, răng trắng bóng, đẹp vô cùng là đẹp.

Về

nhà, Bái Trú kể cho mẹ nghe chuyện hội chơi đu trong vườn của Tuyên Huy Bột La,

nức nở khen các cô gái