o hai lưỡi.

Những ngày ngắn ngủi ở Amsterdam, vì hết phòng chúng

tôi phải ở ngay khu phố dành cho khách du lịch gần ga xe lửa trung tâm thành phố,

nơi tập trung rất nhiều quán cà phê kiểu này. Mỗi lần đi ngang qua quán đúng

lúc có người mở cửa bước ra, mùi cà phê đâu không thấy, chỉ thấy mùi cần sa

thoang thoảng trong gió. (Mỗi lần tôi kể tới đây, đám bạn tôi lại rụt đầu, le

lưỡi: "Ghê quá, ngửi mùi vậy có ghiền không?") Đối diện chỗ tôi ở là

một quán cà phê tên Grasshopper cao đến mấy tầng, buổi tối đèn màu xanh châu chấu

thắp sáng rực soi bóng xuống con kênh nước chảy loang loáng. Khi gặp cô bạn người

Hà Lan lái xe tận Ultrech lên Amsterdam dẫn chúng tôi đi chơi, tôi đòi qua đó uống

cà phê, cô cười: "Gan quá ha? Biết trong đó tụi nó làm gì không?" rồi

đưa hai ngón tay trước miệng làm hiệu như đang "phê" thuốc. Khi được

hỏi có hút không, cô bảo:

"Hồi trẻ ở đây ai chẳng thử, phần lớn thấy chẳng

có gì hay ho nên thôi. Thông thường cái gì cấm đoán người ta mới thích, với lại

còn tùy ý thức mỗi người mà", rất thản nhiên như được hỏi có thích chơi

bóng bàn không vậy.

Bởi không có gì hay ho nên cô quyết định đưa chúng

tôi đến một bruine kroeg (tiếng Hà Lan nghĩa là quán cà phê nâu, ban đầu tôi cứ

tưởng đây mới là loại hình cà phê như đã đề cập ở trên, vì tên gọi dễ liên tưởng

đến... nàng tiên nâu, nhưng không phải). Đó là một trưa hè nóng gần 38 độ C,

dân tình khoái chí đổ hết ra đường phơi nắng tận hưởng cái nóng phương Bắc hiếm

hoi. Những chiếc bàn kê bên ngoài, dọc theo bờ kênh của quán cà phê nâu chúng

tôi đến đã chật ních, nhưng để thật sự hiểu được hết chữ "gezellig" mà

người địa phương rất thích dùng, nghĩa đại loại là ấm áp, thân mật, vui vẻ...,

bạn nên ngồi bên trong. Những bruine kroeg ở Amsterdam đã có tuổi đời vài trăm

năm, với cách trang trí như trong những chiếc tàu thủy xưa, xà nhà nặng trĩu,

ván lót sàn và bàn ghế gỗ sẫm màu, tên gọi của nó có lẽ bắt nguồn từ những bức

tường ám khói thuốc lá nâu qua thời gian, dưới sàn có cả cát biển và trải thảm

Ba Tư để lau cà phê hay bia bị tràn. Trong quán chúng tôi đến có cả một cây kèn

khổng lồ kiểu xưa để trong góc. Cà phê Hà Lan không đặc sắc lắm nên chúng tôi,

cũng như hầu hết những người vào bruine kroeg, mặc dù gọi là "đi uống cà phê"

nhưng lại chọn bia, vốn là đặc sản ở đây.

Mãi đến khi tới Stockholm, tôi mới tự nghiệm ra một

chân lý là quốc gia nào uống nhiều bia như Anh, Scotland, Đức, Bỉ, Hà Lan... sẽ

không uống nhiều cà phê và ngược lại. Bởi vậy, không ngạc nhiên chút nào khi biết

ở Thụy Điển, nơi bia bị đánh thuế rất nặng và đắt gấp bốn, năm lần những nước

châu u khác, cà phê là một phần không thể tách rời cuộc sống. Ở Thụy Điển có một

từ rất phổ biến, fika, nghĩa là đi uống cà phê, thoát khỏi những bận rộn thường

ngày của cuộc sống, gặp gỡ bạn bè cũ, làm quen bạn mới, tán gẫu... Fika gần như

một thứ tôn giáo ở đây, người ta có thể fika sáng, trưa, chiều, tối, trong những

Kafekoppen ấm cúng. Sau một ngày quanh quẩn trong thành phố Bắc u này, qua khu

phố cổ muôn màu Gamla Stan với những con đường đá cuội nhỏ bé chỉ dành cho

khách bộ hành, chúng tôi nghỉ chân nơi Stortorget, quảng trường chính của thành

phố có đặt nhiều ghế dài và những chậu hoa tươi thơm dìu dịu, có trong rất nhiều

tấm ảnh của ban nhạc người Thụy Điển ABBA, nghe mùi hạt cà phê rang từ những

quán cà phê dọc quảng trường ngào ngạt trong không gian.

Thụy Điển đắt đỏ nhất trong số những nước tôi từng

đi, mỗi lần qua những nước EU khác đều có thể ăn uống thoải mái vì vật giá rẻ

hơn ở Anh, nhưng qua Thụy Điển, ông bạn Alastair và tôi phải thực hiện chính

sách "thắt lưng buộc bụng". Song mùi cà phê mới pha thơm lừng như níu

bước chân làm tôi tự thưởng cho cả hai một chầu trong Sundbergs Konditori, tiệm

cà phê và bánh ngọt xưa nhất Stockholm, có từ năm 1785, nhỏ xíu và ấm áp với những

ấm samovar bằng đồng đựng đầy cà phê mới pha sóng sánh nóng bỏng, đặt trên bàn

thấp cạnh quầy để khách tự rót lấy.

Bánh ngọt ở đây quả tuyệt vời. Tôi ăn một chiếc bánh

không biết tên, mềm và dẻo như tan trong miệng, chính giữa có một lớp mứt mỏng

vị thanh thanh dễ chịu, trên trải kem mềm và dày làm từ một thứ trái cây ngòn

ngọt màu vàng mướt. Cà phê ở đây hơi giống caffè Americano, đựng trong những

tách dày và nặng bốc khói nghi ngút, không đậm đặc nhưng đủ độ mịn và đắng để

đi kèm với các loại bánh ngọt thơm phức cô phục vụ đang bê ra trên những khay gỗ

từ lò nướng bên trong.

Bán đảo Scandinavia vào thu sớm hơn những nơi khác,

lá vàng xào xạc rụng đầy những công viên và trời đã lạnh hơn nhiều. Mặc dù vậy,

những quán cà phê Stockholm vẫn kê bàn ghế ra vỉa hè cho dân tình ngồi

"fika", và vì trời lạnh nên quán nào cũng để sẵn... mền cho khách quấn

nếu chọn ngồi ngoài. Những chiếc mền cũng là một phần trang trí của quán, được

mua thành bộ có màu sắc hợp với bàn ghế và màu sơn tường, đặt cạnh ghế ngồi. Thật

buồn cười khi thấy mọi người uống cà phê kiểu alfresco, nhưng không đeo kiếng

đen trong cái nắng chói chang mà vừa ngồi quấn mình thu lu tr