oài, góc kia có tiếng

người mắng nằm với ngồi chân đạp cả vào mặt người ta, chỗ giữa giường một giọng

đàn bà cằn nhằn, bóp gì bóp đau bỏ mẹ, đám cuối nhà trọ bỗng ré lên cười không

ra cười, khóc không ra khóc, chỉ thấy những tiếng hự hự ử ử và tiếng người

mắng, động cỡn với nhau cũng phải giữ ý chứ, người ta nằm ngồi đầy thế này mà

cứ như ở nhà í. Liểu, Điền và Bính (từ giờ mỗi khi nói đến ba người phải kể đến

Liểu đầu tiên, vì đã được tôn danh trưởng đoàn khi ba người đặt chân xuống thị

xã Bắc Cạn), thuê gọn một chỗ nằm ở phía trong cùng, chỉ cách một tấm vách nứa

ngăn, như bức tường, là đường đi lại. Thật là tránh vỏ dưa lại gặp vỏ dừa,

tưởng nằm phía trong cùng thì không chịu cảnh chen lấn xô đẩy, và cả xờ xoạng,

móc túi cũng chưa biết chừng, ai ngờ lại sát đường đi, suốt đêm cứ rào rào như

rừng động. Nào gái ăn sương sau một hồi lượn lờ ngoài bến xe, ngã ba đón được

khách lại đưa vào quãng đường vắng cho các chàng thoả trí tang bồng. Nào những

anh lái xe miền xuôi trên đường chở hàng lên tỉnh biên giới Cao Bằng, thể nào

cũng nghỉ lại thị xã Bắc Cạn để sáng mai ban ngày ban mặt vượt đèo Gió, đèo Cao

Bắc cho an toàn, chuộng của lạ, thích lang chạ, lại được các em ra tận xe chèo

kéo vào đây đùa dỡn, quăng quật nhau ôi ối. Rồi những người từ các bản làng xa

trong thung sâu, trên lưng núi, xuống từ ban chiều để mai chơi chợ sớm, xong

còn kịp về, cũng đưa nhau vào con dốc lối đi Chợ Đồn, cạnh đám nhà trọ, tụ tập

ăn uống, hát xướng, đùa dỡn, và cả làm tình, cứ rào rào như tằm ăn rỗi suốt

đêm. Không những thế lại còn xe. Thị xã Bắc Cạn những năm rày nhiều xe cộ qua

lại hơn bất cứ bao giờ. Nào xe chở khách ngày mấy chuyên Hà Nội, Thái Nguyên

lên, Cao Bằng, Tinh Túc xuống. Nào xe chở hàng hoá từ miền xuôi lên, những năm

rày đặc biệt nhiều. Nhưng nhiều nhất phải kể đến xe quân đội, lại phần nhiều

chạy về đêm, với đủ các loại xe, chuyên chở mọi thứ, từ bộ đội, quân trang,

lương thực, thực phẩm, hàng hoá công nghệ phẩm đến súng đạn, pháo cao xạ, và cả

tên lửa. Vậy nên, không những thị xã miền rừng chẳng khác gì thị trấn ấy cả đêm

hầu như không ngủ, mà Liểu, Điền, đến cả Bính đang tuổi ăn tuổi ngủ cũng cả đêm

gần như thức trắng. Cũng vì thế mà mới sáng ra.

Khi ông Liểu vừa ngồi dậy, đang luồn tay xuống dưới chiếu

đầu giường lấy chiếc túi con khoác vào người để đi vệ sinh, không gì bằng của

liền người, tiền mua sắn và tiền ăn đường có bao nhiêu đều để trong này, không

khoác vào người, biết đâu đấy. Khi ông Liểu vừa khoác chiếc túi lên vai, thì

nghe một giọng đàn ông khàn khàn từ giường bên hỏi sang:

- Mấy người dưới xuôi lên hả?

- Ừ, chúng tồi dưới xuôi lên.

- Có phải đi mua sắn không?

- Ừ, đi mua sắn. Ông có biết đâu có sắn bán không?

Người đàn ông không cần nhìn kỹ mặt mũi Liểu già trẻ ra sao,

nói ngay:

- Mua sắn thật thì đi với tao, bao nhiêu cũng có.

Nghe đến đấy, Điền vùng dậy, gạ xoắn xoằn xoặn:

- Thật không. Bao giờ ông về, cho chúng tôi đi theo với nhá!

Vừa nói, Điền vừa tụt xuống giường, đi lại chỗ người đàn ông

dân tộc Tày đang lay vai một người nữa nằm ngủ bên cạnh, ra ý gọi dậy. Trong

ánh sáng nhàn nhạt của buổi rạng đông miền rừng, Điền nhìn người đàn ông không thật

rõ lắm. Anh dừng lại hồi lâu, nhìn chằm chằm vào người đàn ông đang ngồi quay mặt

vào, tay lay vai một người, có lẽ là con cháu gì chăng, đang nằm ngủ bên cạnh.

Ông ta dễ đến ngoài năm mươi tuổi, người trông đầm đậm, vận chiếc áo chàm cũ mà

màu vẫn còn thẫm. Khi người nằm bên được đánh thức lồm cồm ngồi dậy, người đàn

ông ngoài năm mươi quay mặt lại. Chỉ đợi có thế, Điền bỗng nói như reo lên:

- Bác Thàng, có đúng bác Thàng không?

Người đàn ông dân tộc Tày đang ngồi trên giường bỗng nhoài

người ra, hỏi gấp:

- Điền, có thật là mày không, hả Điền!

Điền vội nói như người ngạt hơi:

- Vâng, em, Điền để súng cướp cò suýt vào bác đây mà!

- Ối giời, thằng Điền! Sau lần ấy mày trốn đâu mãi đến giờ

mới dẫn xác lên đây làm gì, hả Điền?

Điền nhìn Thàng, nửa muốn nói, nửa lại như im lặng, bởi cuộc

gặp quá bất ngờ, quá xúc động, hoàn toàn nằm ngoài những gì anh nhớ về đồng đội

của mình, hay chính xác hơn, ngày ấy hai người ở với nhau quá ngắn, anh chưa

kịp biết tý gì về quê quán của Thàng. Thế nhưng vừa nhận ra nhau, trong hộp nhớ

của Điền liền bật ra cái đêm hôm ấy, nên chỉ bằng một câu ngắn gọn: “Điền để

súng cướp cò suýt vào bác đây mà!”, là Thàng đã reo lên: “Ối giời, thằng Điền!”.

Vâng, đúng thằng Điền gác đêm hôm ấy, khi đơn vị vừa vượt qua sông thì trời mưa

rả rích, lệnh trên cho dừng lại trong cánh rừng bạt ngàn cao su. Bộ đội tranh

thủ nghỉ lấy sức, ai có thứ gì ngả lưng xuống thứ đó. Người để ba lô vào gốc

cây, tỳ đầu lên, ngủ ngồi. Người có võng thì mắc lên giữa hai cây cao su để

ngủ. Trong số những cái võng mắc lên cây ấy có võng của tiểu đoàn phó Nông Văn

Thàng, nằm chếch một quãng chừng mươi cây cao su là tới chỗ gác, lúc ấy đang

vào phiên của Điền và Hiện. Bấy giờ dễ khoảng ba giờ đêm, Điền và Hiện ngồi gác

buồn ngủ quá, Hiện nghĩ ra trò lấy súng ra lau cho đỡ buồn ngủ,