i Phật sống phô

trương thanh thế, vô số người Tạng lấy Phật giáo làm tín ngưỡng kiếp này vĩnh viễn không thay đổi, cam nguyện cúi đầu làm tín đồ. Họ tin tưởng

nhân quả, tin tưởng mọi thứ trên đời đều có luân hồi, tin tưởng mảnh đất họ sinh sống có núi thần hồ thánh bảo hộ, đời đời bình an hạnh phúc.

Năm xưa vua Thuận Trị của Đại Thanh từng nhiều lần long trọng mời Đạt

Lai thứ 5 vào kinh, sau đó Đạt Lai thứ 5 Lobsang Gyatso được quan viên

Đại Thanh tháp tùng, dẫn ba ngàn người rầm rộ lên đường đến kinh thành,

vua Thuận Trị dùng lễ nghi cao nhất tiếp đãi. Sau khi Đạt Lai thứ 5 ra

về, còn ban cho Ngài ấn vàng và sách phong tôn quý vô cùng.

Nào

ngờ cục diện chính trị có quá nhiều tranh đoạt biến động, dù là xứ Phật, cũng không có tịnh thổ. Nếu không sợ dẫn đến cục diện chính trị Tây

Tạng hỗn loạn, Đệ Ba Sangye Gyatso cũng sẽ không giấu không phát tang

đối với cái chết của Đạt Lai thứ 5, còn Đạt Lai thứ 6 Tsangyang Gyatso

cũng không cần ẩn náu trong dân gian mười lăm năm tròn. Mười lăm năm,

một đứa bé oe oe chào đời đã khôn lớn thành một thiếu niên anh tuấn

phong lưu, tư tưởng của Ngài, tình cảm của Ngài đều lưu lại ở làng nhỏ

tôn sùng tự do và tình yêu ấy. Hạnh phúc bình dị này bị một thân phận

giấu kín đập tan triệt để, lần đầu tiên Ngài nếm trải nỗi thống khổ của

sự mất mát, mất đi người thân ở quê nhà, mất đi cô gái thuở mơ xanh ngựa gỗ, mất đi tự do Ngài đang có.

Bất cứ người nào cũng biết,

Tsangyang Gyatso đã tiếp nhận thân phận Phật sống vào lúc chưa biết gì

cả. Bị Sangye Gyatso từ làng nhỏ Monyu đưa đến cung Potala của Lhasa, từ một thiếu niên chăn bò, lắc mình biến hóa, trở thành Phật sống được

chúng sinh ủng hộ. Ngài trút bỏ trang phục chất phác, mặc áo sư vào,

ngồi trên ngai Phật chót vót, được muôn dân thành kính lễ bái. Nếu không phải Đệ Ba Sangye Gyatso lo lắng cho cục diện chính trị, rề rà không

chịu giao quyền trượng cho Ngài, Ngài có thể chủ trì chính sự theo ý

muốn, thì sẽ không khổ sở vì thân phận con rối mấy năm.

May thay

Ngài đã có hạnh phúc khác, cửa sau thông đến thành Lhasa của cung

Potala, đã tìm được cho Tsangyang Gyatso mùa xuân Ngài luôn hướng đến.

Quán rượu nhỏ Makye Ame ấy đã thỏa mãn tâm nguyện Ngài trong mơ tìm

kiếm, cô gái Qonggyai tên Dawa Dolma ấy đã bù đắp nỗi khổ sở bơ vơ nhiều năm của Ngài. Đó là thời gian hạnh phúc nhất trong cuộc đời Tsangyang

Gyatso, ngày ngày mong mỏi mặt trời lặn, bởi chỉ có vào ban đêm, Ngài

mới có thể tận tình buông thả linh hồn, ở quán rượu nhỏ uống rượu vui

ca, cùng cô gái mình yêu nửa đêm vuốt ve an ủi. Mà trước khi trời sáng,

con chó vàng già nua trung thành của cung Potala sẽ chờ đợi Ngài.

Nếu không có sự xuất hiện của Lha-bzang Khan, không có y xáo trộn một hồ

nước lặng, Tsangyang Gyatso vẫn có thể tiếp tục sở hữu hạnh phúc của

Ngài. Ngài có thể từ bỏ quyền lực chí cao vô thượng, chỉ cần Sangye

Gyatso không hỏi đến việc của Ngài ở dân gian, để Ngài làm tình lang đẹp nhất trong thành Lhasa, mỗi ngày vui ca thơ tình của mình, tiêu dao tự

tại cùng ý trung nhân. Hạnh phúc luôn quá ngắn ngủi, còn chưa nếm hết

mùi vị ngọt ngào, nắng xuân muôn hồng ngàn tía đã cứ thế một đi không

trở lại. Dawa Dolma rời xa Ngài, Sangye Gyatso bị xử tử, cả tòa cung

điện rộng lớn, chỉ còn lại Ngài đơn độc một mình gánh vác.

Có

được quyền lực thì sao? Bậc dũng sĩ tung hoành thảo nguyên đó, Ngài

trước giờ nào đã làm được? Lúc ấy chính giáo Tây Tạng đã là một bàn cờ

tán loạn, Tsangyang Gyatso thích mơ xuân tình dịu, làm sao có thể ra sức vãn hồi sóng dữ, phản bại thành thắng? Ngài bị số mệnh kiềm chế quá

lâu, ngoài đọc kinh lúc ban đêm yên tĩnh, chỉ có thể viết thơ tình dưới

ánh đèn vàng. Suốt đời này, Tsangyang Gyatso đều không thể giống như Đạt Lai thứ 5, có đầu óc thao lược kiệt xuất, Ngài chỉ có tấm lòng nhu mì

phong hoa tuyết nguyệt. Vào thời buổi thái bình thịnh thế, Ngài có lẽ sẽ hạnh phúc, vào thời đại biến động ấy, Ngài định sẵn sẽ trở thành vật hy sinh của chính trị.

Bất kể những dân chúng chất phác hiền lành

kia ủng hộ Phật sống của họ ra sao, cũng không thể bảo vệ Ngài. Họ trơ

mắt nhìn Ngài bị đội ngũ của Lha-bzang Khan đưa đi, tường thành xây bằng thân thể máu thịt không chịu nổi một đòn, hành động vô nghĩa chỉ khiến

thêm vài người bị chôn theo. Còn vị Phật sống trẻ tuổi chỉ có thể nhìn

họ rơi lệ, để lại linh hồn, phó mặc thể xác lưu đày. Tình ca của Ngài từ đó hòa vào chốn sâu linh hồn mỗi người, sưởi ấm thân thể họ, cũng trở

thành niềm trân trọng suốt đời của họ.

Chúng ta nên tin vào chữ

duyên, gặp gỡ giữa dòng người chen vai nối gót, chính là duyên phận. Nếu không thể nắm giữ, dù là duyên định ba đời, hao mòn hết rồi cuối cùng

cũng thành xa lạ. Duyên phận của Tsangyang Gyatso và Dawa Dolma rốt cuộc vẫn quá mỏng manh, thời gian bên nhau ngắn chẳng tày gang. Có lẽ chính

vì ngắn ngủi mới khiến Tsangyang Gyatso ghi lòng tạc dạ như thế. Nếu gần gũi lâu rồi, đôi bên sinh lòng chán ngán, sự tốt đẹp của quá khứ đều

trở thành phiền toái, những câu thơ tình kia há chẳng phải triệt để xóa

bỏ trong ký ức? Đều n