qua hành lang dài, lướt
qua làm đáy lòng se se lạnh, mà bức tranh Giang Nam, câu chuyện đời
người, cứ thế từ từ mở ra.
Có người nói với tôi, con phố dài dằng dặc này có những ngọn nguồn tươi đẹp. Mà tôi lại không muốn biết căn
nguyên của những chuyện xưa đó, chỉ muốn bình an có được cuộc gặp gỡ này – cuộc gặp gỡ với Tây Đường trên hành lang sinh mệnh. Sau khi quay
người, dù nó sẽ lãng quên tôi, tôi cũng sẽ hết sức trân trọng mối lưu
luyến chẳng thể cắt rời này.
Tôi như một khách qua đường, đến bến đò Tây Đường, tôi đợi một chiếc thuyền, sắp xếp cuộc gặp gỡ trong cuộc
đời. Ngay khoảnh khắc tương phùng này đã dự kiến một màn ly biệt, chỉ là cuộc đời của mỗi con người, đều vì quá trình này mà hối hả đuổi theo.
Trong nhân quả đã định, không ai còn mải mê tính toán được mất. Xuôi
theo dòng nước, thử quên đi hành lý nặng nề trên vai, giữa dòng chảy cứ
gặp đâu vui đấy. Cây cầu cổ ở Tây Đường giống như một cây cổ cầm bắc
ngang sông nước, cùng một dây đàn nhưng mỗi người lại có thể gảy nên
tiếng nhạc và thanh điệu khác nhau.
Ký ức liên quan đến những cây cầu luôn khiến người ta nhớ đến bài “Đoạn chương” của thi nhân Biện Chi Lâm: “Em đứng trên cầu ngắm phong cảnh. Người ngắm phong cảnh trên lầu
ngắm em. Trăng sáng tô điểm khung cửa của em. Em tô điểm cho giấc mộng
người khác.” Còn tôi luôn cho rằng, người đứng trên cầu chưa chắc biết
mình đã trở thành phong cảnh của người khác, người ngồi trên thuyền,
cũng không biết anh ta đã tô điểm cho giấc mộng của kẻ nào!
Kỳ
thực, cuộc tương phùng xa lạ giữa người và người, đa phần chỉ là lướt
qua nhau, cái họ có thể ghi nhớ là cây cầu kinh qua ngàn năm không đổi,
chứ không phải là phong cảnh nơi họ đã dạo chân qua. Lại có lẽ, đa tình
chỉ là những vị khách qua đường, vì mỗi cây cầu hàng ngày đưa tiễn biết
bao vị khách, chúng chẳng có lòng nào lưu ý đến những phù hoa đó. Nước
chảy róc rách chẳng ngừng, chở tôi đi về bờ bên kia, chỉ có cây cầu Tây
Đường và những mái nhà miền sông nước lẳng lặng nhìn nhau mãi chẳng muộn phiền.
Ở Tây Đường, còn một nơi có thể cất giữ linh hồn, đó là
Thạch Bì lộng[2'> được mệnh danh là “Giang Nam đệ nhất lộng[3'>”. Trong
một góc nhỏ khuất tầm mắt, viết ba chữ giản dị “Thạch Bì lộng”. Một ngõ
nhỏ cũ kỹ chật hẹp, giống như một chuyện cũ lạc trong góc khuất của thời gian, giữa ẩn ẩn hiện hiện, tựa như không có điểm tận cùng. Người đến
Tây Đường đều sẽ không từ bỏ cuộc tương phùng này, cho dù Thạch Bì lộng
xưa nay chưa từng dành cho bất cứ người nào một lời hứa dù là giản đơn.
Nhưng sự chất phác mang theo vẻ thần bí lại khiến người ta có thể thấy
được quá khứ chân thực.
[2'> Thạch Bì lộng: Là một ngõ nhỏ hình
thành giữa hai phủ đệ của con cháu Vương gia, được lát bằng 168 viên đá, dài 68 mét, rộng 0,8 mét.
[3'> Lộng, lộng đường tức là ngõ, ngách.
Những bức tường cũ kỹ ghi đầy dấu vết tháng năm bị thời gian đẽo từng mảng,
từng mảng một. Những ký ức rơi rụng này đã gom góp lại những lênh đênh
sông nước tự cổ chí kim. Trên con đường lát đá mỏng, bước chân một số
người âm thầm lại gần, bước chân một số người đã vội vã đi xa, chỉ có
thời gian trầm mặc là còn lưu lại nơi đây, chưa từng hỏi nhân quả.
Theo dòng suy tư mênh mang, hoàng hôn càng lúc càng xa, Tây Đường mới thấp
thoáng đèn hoa lại mang một vẻ đẹp khác. Hành lang dài ven sông treo một hàng đèn lồng đỏ, ánh đèn dịu mắt tựa như tơ lụa Giang Nam, mang theo
biết bao đa tình và thương mến. Đêm Tây Đường rất tĩnh lặng, tĩnh lặng
đến mức có thể nhìn thấy chiếc bóng trong giọt nước đậu trên hai bờ ngói xanh. Đêm Tây Đường, dưới ánh đèn mờ tối có một vẻ hoa lệ không thể che mờ.
Sân khấu nổi trên mặt nước là khung cảnh sinh động nhất
trong màn đêm Tây Đường. Hý khúc Giang Nam truyền thống, khẽ hát tiếng
Ngô uyển chuyển[4'>, tựa như một ly rượu nhàn nhạt dưới trăng thanh gió
mát, chuốc say cả người trên, kẻ dưới sân khấu. Biết bao tháng năm đã bị sông nước nồng hậu nơi đây tưới ướt đẫm, mà họ cam tâm tình nguyện nhảy xuống nỗi ưu thương của nước, chỉ vì một nỗi xúc động dịu dàng trong
tim. Mỗi người đều chất chứa trong mình một tình cảm tinh tế mà đẹp đẽ,
trong phàm trần khói lửa, họ không dễ dàng bộc lộ bản thân. Là Tây Đường đã khiến họ dũng cảm bộc bạch, hơn nữa trong cuộc đời đầy gò bó, có thể có được niềm vui không thể nào quên như thế.
[4'> Nguyên văn “Ngô nông nhuyễn ngữ”, tức chỉ giọng địa phương vùng Giang Nam ngữ điệu uyển chuyển dễ nghe.
Ở một quán trà nào đó của Tây Đường, gọi một bình trà, lặng lẽ nhìn người đi qua lại, giữa hơi nước mờ mịt, lòng người bình thản hiền hòa. Tôi
đem tất cả ký ức về Tây Đường ngâm trong bình trà này, đến khi trà nhạt, tôi liền rời đi. Hai bên chưa từng hứa hẹn, cho nên cũng không cần lưu
lại dấu tích vấn vương. Ở Tây Đường, tôi chỉ là một hạt bụi bay qua
tháng năm như nước chảy, có lẽ quay người, nó sẽ quên mất tôi là ai.
Nhưng tôi, trước sau sẽ lưu lại đôi mắt tâm hồn, cố giữ vẻ đẹp cổ kính
của nó.
Tây Đường đẹp như một giấc mộng, nhưng thực sự không phải l
