
g quả thật oai vệ vô cùng.
Gần trưa, chiếc tàu thủy chở Viên đại nhân vẫn
chưa thấy bóng dáng đâu cả. mặt biển mênh mông, không một chiếc thuyền
đánh cá, chỉ có những con hải âu trắng, lúc nhào lộn trên không, lúc
lênh đênh mặt nước. Đã là tàn thu, lá cây rụng trơ cành, chỉ một số như
cây phong, cây lạc còn vương lại trên một số lá đỏ hoặc vàng chưa rụng
hết, tô điểm hai bên bờ Hải Hà, rất đẹp trong cảnh điêu tàn. Bầu trời
rải rác những cụm mây rách bươm, gió mang hơi nước từ hướng đông bắc
thổi tới, trong gió có vị mặn của biển Bột Hải. Những con ngựa bắt đầu
nổi nóng. Chúng đổi chân, quật đuôi, khịt mũi rõ kêu. Con ngựa trắng như tuyết của Hùng Phi chốc chốc lại quay đầu gặm đầu gối của chủ. Hùng Phi liếc trộm các sĩ quan bên cạnh, thấy họ mặt mũi tái xanh, rõ ràng gió
lạnh tháng Mười đã thấm qua quân phục, cái rét đã chui vào xương tủy họ. Anh trông thấy Từ Thế Xương nước mũi chảy dài, Trương Huân nước mắt
giàn giụa ngáp vặt, Đoàn Kỳ Thụy ngật ngưỡng trên yên, chưa biết ngã
ngực lúc nào. Còn những người khác thì có thể dùng cái từ “lóng ngóng”
để hình dung. Tiền đi guốc trong bụng các đồng liêu, anh thẹn vì phải ở
cùng đội ngũ với họ. Tuy cũng đã rất mệt, nhưng anh tự nhận vẫn giữ được tác phong quân nhân. Trong quá trình chờ đợi đến tê dại, cách tốt nhất
để giết thời gian là nghĩ lung tung. Mắt anh như đang ngắm mặt biển mênh mông, nhưng trước mắt anh, những mẩu hồi ức lại diễn ra sống động.
Hỉ ơi, Hỉ! Tiếng gọi thân thiết bên tai, lúc xa lúc gần như chơi trò ú
tim. Thế là, những trò chơi cút bắt cùng người anh trên đồng ruộng quê
nhà lại diễn ra trước mắt. Trong trò chơi cút bắt vô tư đó, cơ thể anh
Cả dần cao to lên. Anh nhảy lên, định tóm lấy đuôi sam to bự đen nhánh
của anh Cả, nhưng lần nào cũng trượt. Có lúc, rõ ràng là tóm được chót
đuôi, vậy mà nó như con ô long, quẫy cái, chạy mất. Anh sốt ruột, và
buồn nữa, dậm chân khóc. Anh Cả quay phắt lại, chỉ một cái xoay người,
từ một cậu choai choai cằm nhẵn thín, anh Cả đã trở thành mệnh quan
triều đình có bộ râu đẹp. Tiếp đó, anh lại nhớ lần tranh cãi với anh Cả, trước khi Đông du. Anh Cả không đồng ý anh từ bỏ con đường khoa cử. Anh nói, khoa cử đào tạo ra những kẻ vô tích sự. anh Cả đập bàn, nước trà
trong chén bắn tung tóe. Nói bậy! Cơn thịnh nộ làm thay đổi bộ mặt oai
nghiêm của anh Cả, nhưng cơn giận lập tức biến thành tự trào. Anh Cả
bảo, nói vậy có nghĩa là xưa nay, các bậc thánh nhân hào kiệt đều vô
tích sự! Tăng Văn Chính Công, Lý Hồng Chương, Trương Chi Động của bản
triều cũng vô tích sự! Còn ngu dại như anh đây chỉ đáng là một xác chết, càng vô tích sự? Anh Cả, em không có ý ấy. Vậy chú định nói gì? Ý em
là, Trung Quốc muốn tiến bộ thì phải bỏ khoa cử, mở trường học kiểu mới; phải loại bỏ Bát cổ, coi trọng giáo dục khoa học, phải đưa dòng nước
tươi mời vào cái đầm lầy này. Trung Quốc muốn cải cách thì phải lấy Nhật Bản làm thầy, ý em đã quyết, anh đừng ngăn trở. Anh Cả thở dài: mỗi
người mỗi ý, không nên khiêng cưỡng, nhưng phụ huynh vẫn cho rằng, xuất
thân từ khoa cử, mới đường đường chính chính, còn lại đều là bàng môn tả đạo, dù có ở ngôi cao, cũng bị người đời coi thường… Anh ơi, thời loạn
trọng võ, thời bình trọng văn, nhà mình có một ông tiến sĩ là đủ rồi, để em đi học võ. Anh Cả thở dài, phàn nàn: Tiến sĩ gì mà tiến sĩ, chỉ là
hư danh, sáng cắp ô đi tối cắp về chứ báu gì!… Anh ơi, vậy sao anh lại
xui em chui vào cái ngõ cụt ấy? Anh Cả cười buồn: Kiến giải của ông vô
tích sự mà!
Gió mạnh dần, Hải Hà nổi sóng màu chì. Anh nhớ lại
khi về nước trên con tàu Oâkinaoa, nhớ cảnh gặp Viên Thế Khải theo thư
giới thiệu của Khang Hữu Vi tiên sinh.
Tiểu Trạm về mùa thu.
Cánh đồng lúa mênh mông trĩu hạt, thơm ngát. Trước khi gặp Viên Thế
Khải, anh đã bí mật lang thanh hai ngày ở Tiểu Trạm, quan sát tình hình
bằng con mắt nhà nghề. Anh thấy hàng ngày các tân binh tập huấn trên
thao trường, quả thật binh nhung tề chỉnh, vũ khí tiên tiến, huấn luyện
có bài bản, khí thế phi phàm, khác xa so với đám cựu binh lạc hậu. Nhìn
quân mà biết tướng, anh thật sự khâm phục Viên Thế Khải trước khi gặp
ông ta.
Dinh thự Viên đại nhân cách thao trường hai tầm tên bắn. Hai bên cổng đồ sộ, bốn vệ binh người nào cũng lững thững như cây tháp, đứng gác. Họ đi giày da, chân quấn xà cạp, thắt lưng da, bao đạn cài
thắt lưng, súng nòng thép, phần báng màu xanh lá cây, màu như cánh chim
én. Anh đưa thư của Khang Hữu Vi cho thị vệ vào trình báo.
Viên Thế Khải đang dùng bữa. Hai thị nữ xinh đẹp đứng hai bên hầu cơm.
- Vãn sinh xin kính chào đại nhân! – Anh không quì lạy, cũng không vái, mà đứng nghiêm, giơ tay phải lên chào theo kiểu Nhật.
Anh thoáng thấy những thay đổi trên nét mặt Viên đại nhân: ban đầu là không bằng lòng ra mặt, sau đó là nhìn anh từ đầu đến chân bằng ánh mắt lạnh
lùng, rồi thì, sự tán thưởng nở bừng trên khuôn mặt, với cái gật đầu
khẽ.
- Ngồi xuống! – Viên đại nhân nói.
Anh hiểu, phương tức ra mắt mà anh dụng công thiết kế, đã gây cho Viên Thế Khải
một ấn tượng tốt đẹp. Thị nữ bê đến một c