ảng kinh Phật. Và rồi mỗi tối, họ đều đến lán trại của chúng tôi nghe Rajiva
giảng kinh nửa canh giờ.
Rajiva có biệt tài
dùng các câu chuyện để minh họa và diễn giải những giáo lý Phật pháp uyên thâm.
Từ sau thảm biến tại hẻm núi kia, danh tiếng của Rajiva đã văng khắp toàn quân,
các binh sĩ tôn kinh chàng như thần linh. Tín đồ của chàng ngày càng đông.
Tôi đặt cốc nước trước
mặt chàng. Bao nhiêu con người chen chúc trong lán trại chật hẹp, không khí bí
bách, nóng nực, oi nồng vô cùng. Nhưng các binh sĩ vẫn say mê nghe giảng, không
ai chịu ra ngoài. Mồ hôi đầm đìa, Rajiva đưa tay lên lau trán, tiếp tục giảng
kinh:
- Tôn giả A Nan khi ấy
chắp tay bạch rằng, sau khi chết, xương cốt của đàn ông và phụ nữ đều như nhau,
làm sao để phân biệt? Phật bảo với A Nan: “Người đàn ông lúc sinh thời, nếu họ
chăm chỉ vào chùa nghe giảng kinh Phật, thì xương cốt của họ sẽ có màu trắng và
nặng. Phụ nữ là những người nặng về tình cảm, họ phải sinh đẻ và nuôi nấng con
cái và cho đó là bổn phận của mình. Mỗi em bé khi lọt lòng đều được nuôi sống
nhờ sữa mẹ. Sữa đó là do máu chuyển biến thành. Vì nuôi con vất vả, người
mẹ ngày một héo hon, tiều tụy, xương cốt chuyển sang màu đen và trọng lượng
cũng nhẹ đi.
Có ai đó đã khóc nấc
lên thành tiếng:
- Bây giờ, đệ tử mới
biết, ơn mẹ như núi cao.
Rajiva đưa mắt khắp
lượt các binh sĩ ánh mắt thương cảm, chậm rãi nói:
- Không chỉ có ơn cho
con bú mớm, mẹ ta còn có mười ơn đức lớn sau: Thứ nhất, ơn hoài thai và dưỡng
thai. Thứ hai, ơn chịu đau lúc sinh nở. Thứ ba, ơn quên đi sầu muộn khi con
chào đời. Thứ tư, ơn ngậm cay nuốt đắng để mớm phần ngọt cho con. Thứ năm, ơn
nằm chỗ ướt để dành chỗ khô cho con. Thứ sáu, ơn cho bú và nuôi dưỡng. Thứ bảy,
ơn lau rửa sạch sẽ thân thể con. Thứ tám, ơn nhớ nhung khi con đi xa. Thứ chín,
ơn hy sinh thân mình vì con. Thứ mười, ơn hết mực yêu thương con… Nhưng
chúng ta đã báo đáp ân đức của cha mẹ như thế nào?
Chàng ngừng lại, buồn
bã lắc đầu:
- Vẫn có những người
cha người mẹ phải sống cảnh già cả trong cô đơn, bị con cái ghẻ lạnh. Có kẻ chỉ
biết chăm lo cho thê thiếp mà bỏ mặc cha mẹ. Có kẻ đi xa không gửi về cho cha
mẹ một dòng thư, khiến cha mẹ ngày đêm mong nhớ, bồn chồn không yên. Các vị ở
đây, có ai từng mắc những tội này không?
Có người giấu mặt rưng
rức khóc, có kẻ đấm ngực tự trách, có kẻ gào lên thảm thiết:
- Chúng con đều có
tội, vì không biết đến công ơn to lớn ấy của bậc sinh thành, chúng con là lũ
con bất hiếu! Cúi xin pháp sư rủ lòng thương, vạch đường chỉ lối cho chúng con,
làm thế nào để báo đáp ân đức của cha mẹ?
Rajiva nhìn tôi, khẽ gật
đầu, tôi bèn đưa cho chàng cuốn kinh đã chuẩn bị từ trước.
- Hôm nay ta giảng
kinh “Phật nói, cha mẹ ân trọng khó báo đáp”. Cuốn kinh này ta vừa dịch xong
hôm qua, chỉ có một quyền duy nhất. Nếu muốn báo ơn, hãy chép và tụng đọc kinh
này thường xuyên để sám hối những tội lỗi của mình. Hãy vì cha mẹ mà cúng đường
Tam Bảo. Hãy vì cha mẹ mà ăn chay và tuân thủ giới luật. Hãy vì cha mẹ mà làm
việc thiện và tu dưỡng đạo đức. Tuy các vị đều xa nhà, xa cha mẹ, nhưng lòng
hiếu thảo không suy chuyển, các vị vẫn là những người con có hiếu.
Mấy ngày trước đó,
chúng tôi đã cùng thảo luận xem nên thuyết giảng cuốn kinh văn nào. Đa phần các
binh sĩ đều là những người không biết chữ, chỉ nên giảng giải những kinh
văn đơn giản, dễ hiểu. Vậy nên, Rajiva đã chọn ra cuốn kinh văn về lòng hiếu
thảo và chàng dành ra mấy ngày trời để dịch sang tiếng Hán. Cuốn kinh này tuy
rất ngắn, nhưng chàng vẫn thận trọng, cùng tôi phân tích, soi xét tỉ mỉ từng
chữ một. Sau khi hoàn thành, tôi vui mừng khôn xiết, vì đây là tác phẩm đầu tay
của dịch giả Kumarajiva nổi tiếng. Ngôn ngữ trau chuốt, dễ đọc dễ thuộc, những
bài kệ với tiết tấu, vần luật nhịp nhàng, trôi chảy, đó là dấu hiệu của một
phong cách dịch thuật đỉnh cao, sẽ được thể hiện toàn vẹn trong những năm tháng
ở Trường An sau này.
- Xin pháp sư hãy giao
bộ kinh văn này cho đệ tử. Đệ tử từng đến trường, có biết chút ít chữ nghĩa. Đệ
tử chép xong sẽ gửi lại pháp sư.
Người đó là đội trưởng
Trình Hùng, ngoài ba mươi tuổi, tuy xấu xí, cục mịch nhưng rất hiếu học và
thành tâm, thường hay tìm gặp Rajiva để hỏi về kinh văn Phật pháp.
Rajiva gật đầu, giao
cho Trình Hùng thành quả suốt mấy buổi tối của chúng tôi. Anh ta cung kính đón
lấy cuốn kinh, chỉ một lát sau đã bị vây bọc bởi rất nhiều người, đề nghị anh
ta chép thêm cho mấy cuốn. Buổi giảng kinh kết thúc, mọi người đã ra về, tôi và
Rajiva nhìn nhau mỉm cười. Tôi lấy khăn ướt, lau mồ hôi trên mặt chàng.
Chàng cầm tay tôi, khẽ
the dài:
- Không biết cha mẹ ta
ở trên trời có được bình an.
Nhắc đến bố mẹ chồng,
những ký ức về họ lại hiện lên sống động trước mắt tôi. Tôi cũng thở dài, nắm
lấy tay chàng:
- Cả đời làm việc
thiện, lại một lòng thờ Phật. Phật tổ từ bi, chắc chắn sẽ tác hợp cho họ để họ
được ở bên nhau. Em tin rằng họ đang dõi theo và phù hộ cho chúng ta…
Chàng nhìn tôi, gật
đầu đồng tình, yên lòng nở nụ cười rạng rỡ. Đúng lúc ấy, có ai
